Labrador in Capelle

Ans Hartnagel sprong in het diepe toen ze in het voorjaar van 2009 ‘de zoon van Pim’ binnenhaalde. Uit de Kamerfractie van de LPF gestapt, mislukt bij EénNL, niet op zijn mondje gevallen en tuk op de media.

Maar de fractievoorzitter van Leefbaar Capelle had er een goed gevoel bij. Die jongen paste bij Capelle aan den IJssel. En dus vroeg ze Joost Eerdmans om wethouder te worden. Zijn ‘ja’ heeft Capelle aan den IJssel geen windeieren gelegd, zegt Hartnagel, inmiddels ook wethouder. ‘We hebben er een geweldige wethouder aan overgehouden. Als Eerdmans was omgevallen van verwaandheid en ons wel even had verteld hoe je wethouder moest spelen, dan was hij hier snel afgevoerd.

Joost was weliswaar Haags, maar bleek open te staan voor het lokale. Hij bleek ook de politieke labrador die ik zocht. Wij hebben er thuis zelf één. Het is een eigenwijze doorzetter, maar is ook speels en heeft een hoge aaibaarheid. Wil ook altijd lief gevonden worden. De labrador is niet onbetrouwbaar. Joost is ook niet gemeen of achterbaks.’

Nutteloze ambtenaren

Joost Eerdmans had het begin 2007 gehad met Den Haag en Den Haag met Eerdmans. Hij deed na zijn Kamerlidschap voor de LPF en de mislukte poging om er met EénNL weer in te komen wat dingetjes in de media en had met BNR Nieuwsradio een internetactie op touw gezet om nutteloze ambtenaren aan te geven. Even waren de schijnwerpers weer op hem gericht, maar de actie stierf een stille dood.

Verder was Eerdmans’ leven bedaard en goed; hij woonde in het deftige Benoordenhout in Den Haag en stond op het punt om een goed betaald maar verder weinig opwindend leven te leiden als manager public relations bij Deloitte. Tijd ook voor gezinsuitbreiding. Het werd warempel stil rond Joost Eerdmans. Totdat Ans Hartnagel uit Capelle aan den IJssel hem in het voorjaar van 2009 bij de EO op de radio hoorde.

‘Ik dacht meteen: wat zou Joost tegenwoordig doen? In ieder geval niets politieks, zag ik op het internet. Toen heb ik hem een mailtje gestuurd met de vraag of hij voor Leefbaar Capelle deeltijdwethouder wilde worden. Hij belde zondag terug, nadat hij bij Ivo Opstelten en Marco Pastors in Rotterdam naar ons had geïnformeerd. Diezelfde week kwam hij langs en zo is het gekomen.’

Joost Eerdmans kende Capelle alleen van de ANWBborden boven de A16 en A20. Ans Hartnagel kende hij al helemaal niet, maar het leek hem wel aardig om ervaring op te doen als bestuurder voor een lokale partij, die ‘niet wordt gehinderd door ideologieën’. Hij zou tot de raadsverkiezingen van maart wethouder blijven, maar zei in Binnenlands Bestuur ook: ‘Als het goed gaat met Leefbaar en als de raad mij niet de wei uit stuurt, dan sluit ik voortzetting van mijn wethouderschap niet uit. Moet ik mijn vrouw er wel van overtuigen dat we verhuizen.’

Het ging Leefbaar voor de wind en Eerdmans werd niet uitgespuugd. Hij bleek bij de gemeenteraadsverkiezingen zelfs goud waard voor Leefbaar. De partij was met 22,94 procent van de stemmen goed voor 9 raadszetels en werd daarmee de grootste partij van Capelle. Lijstduwer B. J Eerdmans kreeg duizend voorkeursstemmen en eindigde daarmee vlak achter lijsttrekker Ans Hartnagel.

Eerdmans had al laten weten niet voor de raad, maar voor een tweede termijn als wethouder te kiezen. Hij overtuigde zijn vrouw ervan om met de twee jonge kinderen te verhuizen. Hartnagel: ‘Zijn vrouw zei altijd dat ze boos op mij was omdat ik Joost naar Capelle heb gelokt, maar inmiddels is ze van Capelle gaan houden. Hij moest hier natuurlijk komen wonen toen hij bijtekende voor een nieuwe wethoudersperiode, maar de snelheid waarmee ze in Capelle een huis hebben gekocht en zich hebben genesteld heeft mij wel verbaasd.’

Kattenluikje

Eerdmans was misschien liever wethouder in Rotterdam geworden, maar dan was zijn mediacarrière erbij in geschoten, weet Hartnagel zeker. ‘Hier kan hij 3 dagen wethouder zijn en de rest van de week zijn gezicht in Hilversum en Amsterdam laten zien. Als er iets gebeurt en Joost is er niet, dan nemen de andere twee Leefbaarwethouders de zaken waar. Dat hebben we graag voor hem over. Hij betekent veel voor de gemeente en komt op het hoogste niveau bij het Rijk en gemeenten binnen. Wij kloppen aan bij het kattenluikje terwijl Joost al aan de koffie zit’, lacht Hartnagel.

Ze roemt ook zijn perscontacten. ‘Hij haalt alle media naar Capelle voor een ontmoeting met onze dierenpolitie. Ik was niet verder gekomen dan de plaatselijke bladen en misschien RTV Rijnmond. En het aardige is dat hij de ambtenaren die het ambtelijke werk hebben gedaan, niet vergeet.’

Maar Eerdmans heeft volgens Hartnagel ook veel aan Capelle. ‘Joost heeft gewerkt voor Opstelten in Rotterdam en in de Tweede Kamer gezeten, maar híer heeft hij leren omgaan met mensen. De verhalen van gewone mensen met hun zorgen had hij nog nooit gehoord. Dat was wennen, maar hij waardeert het wel. Tijdens buurtbijeenkomsten vragen mensen ook naar ‘die andere wethouder’. Capelle vindt hem fantastisch.’

Capelle mag Joost Eerdmans fantastisch vinden, Eerdmans vindt vooral zijn eigen politieke carrière en niet Capelle fantastisch, zegt PvdA-raadslid en voormalig wethouder Micle Jaliens. Over zijn tijd met Eerdmans in het college, zegt Jaliens: ‘Het persoonlijke contact was goed, net als de sfeer in het college. Maar als het om de politiek ging en wat er in Capelle moest gebeuren, dan merkte je dat Joost dat minder belangrijk vond dan zijn eigen profilering. Daarover was in het college ook wel discussie.’

Eerdmans etaleerde volgens de oud-wethouder rap zijn landelijke ambities. Jaliens: ‘Het grootste deel van zijn tijd ging naar zelfpromotie en dat gebeurt in het huidige college weer. Neem de dierenpolitie. Zit Capelle daarop te wachten? De Dierenbescherming heeft de problemen altijd keurig opgelost, maar Joost wist als geen ander dat hij hier landelijk mee kon scoren. Petje af voor de professionaliteit waarmee hij zichzelf verkoopt, maar aan de grootste ergernis van de Capellenaren, de hondenpoep, wordt niets gedaan. Het hondenpoepbeleid zou worden geactualiseerd, maar we wachten er nog steeds op. Dat geeft aan waar de prioriteiten van Joost liggen. Joost zit hier vooral voor Joost.’

Kansen grijpen

Eerdmans kijkt vanuit het Capelse gemeentehuis aan de Rivierweg met meer dan een scheef oog naar de landelijke politiek, wil PvdA-raadslid Jaliens maar zeggen. Zo moet ook zijn verhuizing naar Capelle worden beoordeeld. Jaliens: ‘Hij moest wel verhuizen. Had hij dat niet gedaan, dan was hij wethouder af geweest. En dat mocht niet gebeuren, want hij wil hier bestuurlijke ervaring opdoen en in beeld blijven bij de media. Als de PVV regeringsverantwoordelijkheid gaat dragen, zal Eerdmans zijn kansen grijpen.’

Dat denkt voor malig LPF-fractievoorzitter in de Tweede Kamer Mat Herben ook. Eerdmans stapte in 2006 uit de LPF-fractie nadat hij met Marco Pastors EénNL had gevormd. Herben: ‘Dat was een grote vergissing. Ik was ervan overtuigd dat de oprichting van EénNL geen zetels zou opleveren. De kiezer wil geen verdeeldheid. Mijn voorstel was een fusie van Leefbaar Rotterdam en de LPF in een nieuwe Groep Fortuyn, met Joost als tijdelijk fractieleider en Pastors als lijsttrekker.’

Veel meer wil Herben niet zeggen over de roerige LPF-tijd. Herben: ‘Met alle oud-LPF’ers is de vrede getekend. Je moet geen oud zeer willen oprakelen. Laat ik het erop houden dat de Joost Eerdmans van nú veel heeft bijgeleerd. Hij kijkt de kat uit de boom en is bedachtzamer. Zijn beste jaren moeten nog komen.’

Marco Pastors, fractievoorzitter van Leefbaar Rotterdam en oud-wethouder, had gehoopt dat de beste jaren al na de verkiezingen van november 2006 waren aangebroken en dat hij en Eerdmans voor EénNL in de Tweede Kamer waren beland. Dat feest ging niet door. Hun samenwerking eindigde niet met verwijten en ruzie. Pastors: ‘Joost is een prettig mens en geen ruziemaker. Hij is als Kamerlid ook nooit bij een LPF-ruzie betrokken geweest en was gewoon een van de beste Kamerleden. Joost heeft zijn ogen niet in zijn zak en kan verbaasd zijn. Hij combineert dat met het vermogen om zijn boodschap creatief over te brengen. Dus laat hij zich als Kamerlid opsluiten in een strafkamp voor jongeren en levert daarbij prachtige plaatjes. Als je dat kunt, ben je beter dan de rest.’

In Capelle sloeg Eerdmans kort na zijn aantreden ook op de trom, door de vervuiling van de metro aan de kaak te stellen. Journalisten mochten met de wethouder een ritje maken in de zwaar vervuilde rijtuigen. Pastors: ‘Al tientallen jaren rijden bestuurders en ambtenaren in die vuiligheid naar Rotterdam. Maar Joost zit amper in Capelle of er staat een groot artikel in De Telegraaf over de afgetrapte metro. Waarom Rotterdam daar niets aan doet. En dan bel je een dag later met de directie van de RET, je maakt afspraken en vervolgens ga je met elkaar op de foto. Capellenaren gaan toch niet naar een raadsvergadering om dat PvdA-gezeur over de metro aan te horen? Die willen vanaf de bank prettig samengevat zien wat er aan de hand is. Joost regelt dat.’

Mounties

Natuurlijk blijft Joost Eerdmans niet in Capelle aan den IJssel. Hij was en is geïnteresseerd in de landelijke politiek. ‘Maar het is goed om nu in Capelle te zitten, want je mag nog zo’n goede volksvertegenwoordiger zijn, dat maakt je nog geen goede bestuurder. Dat moet je leren’, aldus Marco Pastors.

Met het nieuwsprogramma Uitgesproken WNL heeft Eerdmans sinds begin dit jaar wel een podium om zich nationaal te roeren en het ‘gezonde rechtse geluid’ te laten horen. Met journalistiek heeft Uitgesproken WNL overigens niets te maken, zegt voormalig programmadirecteur bij RTL4 Bert van der Veer. ‘Je had vroeger de Mounties met Piet Bambergen en René van Vooren. Aan die laatste doet Eerdmans mij denken. Hij is een goede aangever. Het was ook onnozel van hem om te zeggen dat journalistiek geen ambacht is, want je ziet nu dat dit wel zo is.’

Maar dat wil niet zeggen dat er geen televisietoekomst is voor Eerdmans. Van der Veer: ‘Het is niet gemakkelijk om in het begin een stand-up te maken en jezelf een houding te geven in zo’n talkshow. Dat is lastig, maar je leert het wel.’ Als regisseur van Barend & Van Dorp en Pauw & Witteman kent Van der Veer Joost Eerdmans als een ‘prettige verschijning’.

Bert van der Veer: ‘Hij durfde op een sympathieke manier rechts te zijn. Dat is hij in Uitgesproken WNL ook, maar je moet er wel naar streven links en rechts even scherp te ondervragen. Dat leer je niet zo makkelijk.’ Als Eerdmans in zijn rol is gegroeid en van Uitgesproken WNL een fatsoenlijk journalistiek programma heeft gemaakt, zou het Van der Veer niets verbazen als hij bleef plakken in Hilversum. ‘Ik weet niet of hij de televisie gebruikt voor zijn politieke carrière. Misschien is het gewoon zijn doel om televisieman te worden’, zegt Van der Veer. ‘Joost heeft allicht landelijke politieke ambities, maar ik weet ook hoe verslavend televisie kan zijn. Een interview met Wilders in Uitgesproken WNL heeft aanmerkelijk meer impact dan een vraagje in de Tweede Kamer aan de minister van Economische Zaken. Ik heb wel vaker gezien dat mensen met andere ambities geen weerstand konden bieden aan de betovering van de buis.’ 

CV Joost Eerdmans

Joost Eerdmans is geboren op 9 januari 1971 in Harderwijk. Na zijn studie bestuurskunde werkte hij voor het CDA, maar vertrok snel naar het ministerie van Justitie. Van 1999 tot 2002 was Eerdmans secretaris van burgemeester Opstelten in Rotterdam. In 2002 kwam hij voor de LPF in de Kamer. Waarna hij in 2006 met de Rotterdamse wethouder Pastors EénNL oprichtte, de partij haalde geen zetel bij de Kamerverkiezingen. Daarna werkte hij van 2007 tot 2009 bij Deloitte tot aan zijn wethouderschap in Capelle aan den IJssel in maart 2009.

Eerdmans beheert in het huidige college wederom de portefeuille wonen, verkeer en beheer. Dat jaar werd hij ook voorzitter van het Burgercomité tegen Onrecht en hij startte als een van de presentatoren van Peptalk bij BNR Nieuws radio. Vorig jaar schoof Eerdmans aan als deskundige in het TROS-televisieprogramma RegelRecht.

Sinds januari is hij daarnaast presentator van Uitgesproken WNL.