Innoveren in werk en dagbesteding doe je op vier thema’s

Het sociaal domein staat bol van de innovatieprojecten. Vele daarvan zijn net afgetrapt; een enkele nadert zijn ontknoping. Zoals het Enschedees dierenopvangcentrum dat de afgelopen tijd is getransformeerd in een plek met werk en dagbesteding voor kwetsbare burgers. Adviseur Paul Oostveen richtte het vizier in dit traject op vier thema’s: doelgroepen, organisatie, financiering en resultaatmeting.

De Enschedese casus
Wat was er aan de hand in Enschede? Een aantal jaar geleden stelde zorgorganisatie Estinea voor aan het dierenopvangcentrum om samen te werken. Met als doel: bij de dierenopvang dagbestedings- en werkervaringsplekken creëren voor cliënten met een beperking en tegelijkertijd de dierenopvang betaalbaar houden. De gemeente stond achter dit initiatief. Om het innovatieve karakter en doordat het de participatie van kwetsbare burgers en het maatschappelijk belang en de betaalbaarheid van het dierenopvangcentrum vergroot. Estinea betrok in deze samenwerking later ook de scholen in het speciaal onderwijs; om hen stageplaatsen te bieden. Het eindresultaat: de omvorming van de dierenopvang tot een laagdrempelige basisvoorziening. Hier kunnen cliënten en leerlingen met een beperking nuttig en beschermd werk doen onder professionele begeleiding. Zo leren zij de regie en verantwoordelijkheid over hun leven te pakken, vertrouwen te krijgen en toe te werken naar betaald werk.

De focusthema’s
In het Enschedese innovatietraject focuste Paul Oostveen zich op doelgroepen, organisatie, financiering en resultaatmeting. Deze vier thema’s zijn te projecteren op elk vernieuwingsproces in het sociaal domein, toegelegd op werk en dagbesteding. De uitgangspunten per thema:

1. Doelgroepen
   • Laat verschillende groepen kwetsbare mensen samen gebruikmaken van een arbeidsmatige dagbesteding.
   • Zorg ervoor dat ook mensen die al langdurig en onnodig thuiszitten, meedoen. Bij multiproblematiek kan tijdelijke individuele begeleiding in combinatie met een werkplek al een doorbraak geven.
   • Meng kwetsbare burgers met vrijwilligers en betaalde krachten. Zo wordt participeren vanzelfsprekend en het sociaal netwerk sterker.
   • Laat mensen die voor lange tijd zijn aangewezen op dagbesteding, samenwerken met degenen die na een leerwerkperiode doorstromen naar een reguliere baan.
    
2. Organisatie
   • Sla de handen ineen om werk en dagbesteding te ontwikkelen. Sluit bijvoorbeeld als zorgorganisatie een partnerschap met bedrijven of maatschappelijke organisaties die (leer)werkplekken hebben, zoals sportverenigingen, bibliotheken en dierenopvangcentra.
   • Zet vooral in op basisvoorzieningen, in plaats van op geïndiceerde maatwerkvoorzieningen.
   • Leg actief verbinding tussen de Wmo en Participatiewet door bijvoorbeeld dagbesteding en beschut werken samen te brengen.
   • Laat participatie- en jobcoaches mensen begeleiden naar betaald werk.
   • Bundel de krachten met opleidingsorganisaties en reïntegratiebedrijven.
   • Organiseer werk en dagbesteding dicht bij de burgers, zodat zij kunnen meedoen en netwerken in de eigen wijk.
    
3. Financiering
   • Combineer financiering vanuit meerdere bronnen, ook wel pizzafinanciering genoemd. Vanuit Wmo- of Participatiewet-middelen bijvoorbeeld, of als experimenteerbudget. Maar ook vanuit de Wet langdurige zorg. Of met geldstromen uit fondsen, crowdfunding, eigen bijdragen, subsidies en de verkoop van producten of diensten.
   • Financier op basis van resultaten of capaciteit, en minder in de vorm van individueel maatwerk.
    
4. Resultaatmeting
   • Meet je maatschappelijke impact; dus hoeveel mensen duurzaam aan werk zijn geholpen en daarmee participeren. Het meten – en vervolgens monitoren en managen – van maatschappelijke impact helpt om ambities om te zetten in acties, betere beslissingen te nemen, je impact te vergroten en verantwoording af te leggen aan stakeholders.

Ook vernieuwen?
Wil jouw gemeente of maatschappelijke organisatie ook op een innovatieve manier aan de slag met werk en dagbesteding? KplusV draagt er graag aan bij. Samen pakken we de vier focusthema’s bij de kop en werken die uit tot een businesscase of bedrijfsplan. Meer weten? Vraag er onze adviseur Paul Oostveen eens naar.