Rekenkameronderzoek? Betrek in- én externe stakeholders

Casussen over transformatie publieke organisaties.

Vragen over doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid. Dat is de klassieke kern van rekenkameronderzoeken. Om deze vragen goed te kunnen beantwoorden, bekijken wij ze vanuit meerdere invalshoeken. Door zowel bestuurders en ambtenaren te spreken, als stakeholders buiten de gemeente, de provincie of het waterschap. Heel diverse thema’s zien we voorbijkomen. Van regionale samenwerking tot inkoop- en aanbestedingsbeleid.

Den Bosch: regionale samenwerking
De rekenkamercommissie van Den Bosch constateerde dat steeds meer gemeentelijke taken worden geregionaliseerd. Dit vraagt een andere manier van denken en handelen van de gemeenteraad, B&W en beleidsmakers. In een rekenkameronderzoek inventariseerden wij welke wensen en verwachtingen raadsleden hebben om beter sturing te geven aan regionale samenwerkingsverbanden. Hiervoor voerden we niet alleen gesprekken met betrokken partijen, maar ook met raadsleden van Den Bosch en omliggende gemeenten. Zo kregen we de verschillende perspectieven op regionale samenwerking in beeld. Een van onze aanbevelingen: pak als college en raad een actieve rol bij het bewaken en bijsturen van de samenwerking. Spreek met elkaar spelregels af en bepaal hoe de regionale doelen zich verhouden tot die van de gemeente.

Ermelo en Harderwijk: inkoop- en aanbestedingsbeleid
De nieuwe Aanbestedingswet was een reden voor de raad van Ermelo en Harderwijk om zijn kaderstellende rol verder vorm te geven in het inkoop- en aanbestedingsbeleid. De rekenkamer vroeg KplusV te onderzoeken of dit beleid efficiënt, effectief en rechtmatig is. In ons rekenkameronderzoek bekeken we ook of het andere beleidsdoelen ondersteunt, rondom bijvoorbeeld duurzaamheid, integriteit en de sociale en lokale economie. Wij concludeerden vooral dat een aantal uitgangspunten scherper kan worden geformuleerd, zoals de voorwaarden voor ‘social return of investment’.

Ommen: inkoop- en aanbestedingsbeleid
Een soortgelijk onderzoek voerden we uit voor de rekenkamercommissie van Ommen. Hierin constateerden we dat de gemeente duidelijke doelen heeft gesteld voor duurzaamheid en social return. Die voor lokale ondernemers mogen wel meer aanscherping krijgen. Daarnaast kan Ommen haar communicatie naar het college en de raad verbeteren door hen periodiek te informeren over de uitvoering van het inkoop- en aanbestedingsbeleid. Net als in Ermelo en Harderwijk werkten we voor dit rekenkameronderzoek met een kwalitatieve benchmark, waarbij we een vergelijking trokken met andere gemeenten.

Roermond: sportaccommodatiebeleid
De raad van Roermond had vragen over het sportaccommodatiebeleid in de gemeente. Want niet alle betrokkenen ervaarden dit beleid als transparant. Om dit helder te krijgen, spraken we stakeholders zoals de sportraad. Daarnaast analyseerden we de kosten van het beleid. Ons rekenkameronderzoek liet zien dat het sportaccommodatiebeleid niet meebeweegt met actuele trends. Waaronder de verbinding tussen sport en bijvoorbeeld welzijn, onderwijs en gezondheid. Maar ook het grotere aantal mensen dat individueel of buiten verenigingen sport. En de beperktere financiële middelen. KplusV adviseerde de gemeente om haar beleid veel meer samen met verenigingen te ontwikkelen.

Waterschap Brabantse Delta: integraal werken
Heeft Waterschap Brabantse Delta de juiste randvoorwaarden gecreëerd voor integraal werken? Zowel in de kaders als in de inrichting van het bestuur en de organisatie? Dat vroeg de rekenkamer KplusV te onderzoeken. Wij zagen dat het waterschap integraal werken goed heeft uitgewerkt en ingevuld als het gaat om de samenwerking met externe partijen. Wel ontbreekt een richtlijn waarmee het waterbelang kan worden afgewogen tegen andere belangen. Ons advies: zo’n richtlijn formuleren, testen in een pilot en borgen bij deelname aan projecten van derden.

Meer weten?
Heb je als rekenkamercommissie ook een prangende vraag om te onderzoeken? En ben je benieuwd hoe wij daarmee aan de slag gaan? Onze onderzoekers Roel Botema en Geert van Dijk vertellen het je graag.