Kerntakenonderzoek Gemeenten

De gemeente Borsele kampt net als veel gemeenten in Nederland met financiële problemen. De oorzaken daarvan zijn onder meer de gevolgen van de decentralisaties op het sociale domein en de coronacrisis. Om meer te doen dan alleen maar bezuinigen op taken en een nog steviger bedrijfsmatig fundament onder de taakuitvoering te leggen, besloot de gemeenteraad van Borsele de kerntaken van de gemeente te onderzoeken De raad wilde een meer fundamentele herbezinning op taken en taakuitvoering die past bij een gemeente als Borsele. KplusV heeft de gemeente ondersteund en geadviseerd in het onderzoek naar de kerntaken van de gemeente.

Uiteraard zijn in het onderzoek de wettelijke en niet-wettelijk taken in beeld gebracht en heeft KplusV onderzoek gedaan naar de mate waarin en de wijze waarop invulling kan worden gegeven aan die taken. Om daaraan richting te geven heeft KplusV met de gemeenteraad gewerkt aan een visie op Borsele: een landelijke gemeente waarin vraagstukken van leefbaarheid, sociale binding maar ook economische ontwikkeling vanwege het industriële Sloegebied een dominante rol spelen. Er is beeld gebracht welke waarden maatschappelijk en politiek voor lokale samenleving gelden. En wat is daarbij de rol van de gemeente, wat verwachten burgers van de gemeente en wat verwacht de gemeente van de burgers? De visie is toekomstgericht en in het licht van de opgave om te komen tot een structureel gezonde financiële situatie voor Borsele, met een duurzaam evenwicht van inkomsten en uitgaven.

De gemeente heeft de visie als richtinggevend gebruikt bij het benoemen van de kerntaken, de prioritering door de gemeenteraad van taken en ook de prioritering in vermindering van uitgaven en verhoging van inkomsten van de gemeente. Bij de prioritering hebben raadsleden zich ook kunnen baseren op de bedragen die met keuzen in taken zijn gemoeid, de financiële ruimtes die er zijn in taken, de maatschappelijke consequenties van keuzes en de consequenties voor de gemeentelijke organisatie.

De uitkomst van het kerntakenonderzoek is een palet aan aanpassing van taken geworden: van vermindering van uitgaven, samenvoeging van voorzieningen, opheffing van voorzieningen, kwalitatief en kwantitatief anders inrichten van de dienstverlening en kostendekkend maken van diensten aan burgers. Ook de gemeentelijke belastingen en heffingen zijn tegen het licht gehouden.  Er is een onderscheid gemaakt tussen maatregelen en aanpassingen voor de korte en de langere termijn. Sommige maatregelen vergen nadrukkelijk nog overleg en afstemming van de gemeente met maatschappelijke organisaties, dorpsraden en buurgemeenten en samenwerkingsverbanden.

Het kerntakenonderzoek heeft de basis gelegd voor het realiseren van de aanpassing van de gemeentelijke taak en verantwoordelijkheid in overleg met de verschillende stakeholders. In de komende meerjarenbegrotingen kan de gemeente een structurele gezonde financiële situatie laten zien. Doordat met de specifieke omstandigheden van Borsele rekening is gehouden, behoeft de toekomstige taakuitvoering geen verschraling te zijn. Nog steeds zal de gemeente met haar inwoners, organisaties en bedrijven een leefbare samenleving weten te realiseren, met een krachtige sociale structuur, veel lokale activiteiten op het vlak van sport en recreatie, natuur en landschapswaarden en economische dynamiek.