Steunmaatregelen regionale overheid in tijden van crisis

Lessen uit de vorige crisis.

Een van de vervelendste aspecten van een crisis is dat deze altijd onaangekondigd komt. Nooit dient deze zich aan op een gelegen moment. Grote economische gevolgen door het coronavirus lijken nu al zeker. Daarom moeten overheden per direct maatregelen nemen om de economische schade te beperken. In dit artikel nemen we de bankencrisis van 2008 als leidraad voor wat er onder tijdsdruk mogelijk is.

Vooropgesteld dat overheden zich ten volle bewust lijken van de urgentie om de huidige crisis ook in economisch en financieel opzicht te lijf te gaan. Zo reikt het kabinet ondernemers de helpende hand  door, zo blijkt uit de persconferentie van 17-03-2020, op verschillende manieren ondernemers en ook zzp’ers financieel te ondersteunen. Ook oriënteren provincies zich op diverse steunmaatregelen.

Bankencrisis

Hoe uniek de huidige situatie ook is, een (economische) crisis is dat op zichzelf niet en burgers, bedrijfsleven en overheden kunnen veel doen om de gevolgen te verzachten. Door bepaalde maatregelen te nemen tijdens de economische crisis van 2008 en de jaren daaropvolgend, is de basis gelegd voor het robuuste herstel waar de afgelopen jaren allemaal van geprofiteerd hebben. Tijd dus om ook nu een robuuste basis voor de economie van morgen te leggen. Daarvoor bestaan een aantal concrete opties.

Financiële ondersteuning

Overheden kunnen financiële steun organiseren voor ondernemers, zonder dat sprake is van verboden staatssteun. Bijvoorbeeld in Gelderland en Limburg door middel van een revolverend provinciaal fonds. De MKB kredietfaciliteit Gelderland (Hierna: MKG) werd opgericht in 2010. Het doel van het revolverende fonds was om bedrijven financieel te helpen die door de crisis in financiële problemen waren geraakt. Hiervoor was een bedrag beschikbaar van 25 miljoen euro. Doordat het fonds revolverend is, is er 11,6 miljoen euro terugbetaald door deze bedrijven aan de provincie. Uiteindelijk zijn er met dit bedrag 44 bedrijven geholpen. Bij deze geredde bedrijven was er vijf jaar later 1481 fte aan werkgelegenheid. Het staat nagenoeg vast dat het deze bedrijven én hun medewerkers heel anders was vergaan, indien het MKG er niet zou zijn geweest.

Ook in Limburg is in de nadagen van de economische crisis een fonds opgericht ter ondersteuning van ondernemers: het MKB leningenfonds (MKBLF). Het MKBLF ondersteunt ondernemers door middel van werkkapitaal en/of investeringen in vaste activa. In Limburg zag men ook dat veel bedrijven geen lening konden krijgen bij banken in verband met de crisis. Net als bij het MKG is ervoor gekozen om de financiering voor maximaal 50 procent van de totale financieringsbehoefte te maken. Hierdoor gold aanvullende financiering door de markt als voorwaarde. Maar door ondernemers, als provincie, de eerste financiële handreiking te kunnen doen heeft zich in beide gevallen (MKG & MKBLF) een hefboomwerking voorgedaan die anders niet, of in mindere mate had plaatsgevonden.

Revolverende fondsen als reddingsboei

Revolverende fondsen spelen een rol in een complex speelveld, waarin ze vaak als co-financier fungeren en private financiers daardoor sneller overtuigen bij projecten of doelgroepen die lastig of te financieren zijn (door de hoge risico’s bijvoorbeeld). Revolverende fondsen zijn, zoals eerder beschreven, een relatief nieuwe manier van financieren waarbij publieke middelen kunnen worden ingezet om maatschappelijke doelen te bereiken of aan te jagen. Het is een publiek financieringsinstrument dat overheden kunnen inzetten om maatschappelijke doelen te bereiken. Het ‘revolveren’ gebeurt wanneer de middelen meer dan éénmaal kunnen worden ingezet. Terugbetaalde leningen of exits uit participaties kunnen immers weer opnieuw worden aangewend. Dit aspect maakt het tot een uniek financieringsinstrument.

Hoe kan KplusV helpen?

• Fondsen opzetten onder tijdsdruk;
• Het evalueren van diverse fondsen;
• Meedenken over maatwerk in financieringsmogelijkheden.

KplusV heeft ruime ervaring met het opzetten van revolverende fondsen onder tijdsdruk. Een voorbeeld hiervan is dat KplusV het MKBLF in een tijdsperiode van minder dan twee maanden heeft weten vorm te geven, waardoor de fondsmanager erin slaagde om kort daarna van start te gaan.

Daarnaast hebben we ook meermaals evaluaties uitgevoerd van diverse fondsen, waaronder het MKG vanuit provincie Gelderland. Wil je meer weten over de mogelijkheden die er zijn ter ondersteuning van ondernemers door middel van revolverende fondsen en andere financieringsinstrumenten in crisissituaties? Neem dan contact op met Edwin Netjes, Laura Nijman of Jelle Colijn wij vertellen je er graag meer over en helpen je graag.