Over de samenwerking met de gemeente

Succesvolle partnerships tussen gemeenten en sociaal ondernemers helpen bij het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Echter in onze dagelijkse praktijk als adviseur voor beide partijen, ervaren wij dat het samenwerken tussen gemeenten en sociaal ondernemers nog niet van zelf gaat.

Afgelopen zomer hebben wij een drietal sociaal ondernemers gesproken. Wij blijven graag met ze in gesprek omdat we merken dat ze graag hun verhaal delen. We verlengen onze reeks en spreken met Ian Smeyers van Nelis Company. Een sociale onderneming met een geprognotiseerde impactwaarde van €860.000,- per jaar. Zij leveren kwalitatieve dienstverlening op het gebied van glas- en gevelreiniging en creëren werkgelegenheid voor Koekeloerders die een langere afstand tot de arbeidsmarkt ervaren. En impact maken ze. In 2020 stroomde er maar liefst 28 Koekeloerders uit naar werk!

“Als je om hulp vraagt is het in Nederland echt nog niet zo slecht geregeld. Je moet wel bereidt zijn om dingen uit te zoeken, geduld te hebben en veel gesprekken aan te gaan.”

Welke hobbels ervaar je in het algemeen als sociaal ondernemer?

“Als je met gemeenten samenwerkt moet je accepteren dat beleid bepalend is en dat beleid vaak verandert. Dat er wisselingen zijn in personen en dat vraag en aanbod heel anders werkt dan wanneer je zaken doet met andere ondernemers. Daarnaast is er een andere prikkel. Een manager bij Nelis wordt beloond voor risico en zal risico’s moeten nemen om te kunnen concurreren en voorop te blijven lopen in de markt. Binnen de lokale politiek of in ieder geval het sociale bestel wordt er juist maximaal gestuurd op het nemen van zo min mogelijk risico.

Wethouders sneuvelen op beleid van voorgangers en individuele fouten van ambtenaren. Dat wordt geëvalueerd en maakt het volgende initiatief nog spannender en lastiger. Als je extra gewaardeerd wordt voor binnen de lijntjes kleuren en je hoofd niet boven het maaiveld uitsteken, is een ondernemer omarmen extra spannend.” 

Welk probleem los je op voor de gemeente?

“Nelis heeft in 13 gemeenten samengewerkt en ten tijde van de hoge jeugdwerkeloosheid veel banen weten te creëren. Toen al gaven wij aan dat een baan niet het probleem is, maar dat we moeten werken aan de randvoorwaarden om de baan te behouden, zoals woonruimte, schulden, verslavingen en justitiële maatregelen. In plaats van dat er geluisterd werd, werd er gezegd ‘regel jij nou maar gewoon die baan!’.

De gemeente zei ‘we roepen er 100 op en er komen er maar 10, daar begrijpen we niets van!’ Wij zeiden ‘wij vragen aan 100 mensen waar ze willen afspreken en we spreken er ook 100, maar alleen op de gekste plekken’. Wij werven zelf op straatniveau, pluggen mensen in bij gemeenten en vragen dan of ze in de ‘kaartenbak’ zitten van de gemeente. Dit is vaak het geval en hiermee helpen we de gemeente. Ik heb alleen niet het idee dat zij dit ook altijd zo ervaren.

Ik mis echte samenwerking. Als we de kennis die we samen hebben bij elkaar brengen, kunnen we de stad en de mensen uit onze stad echt verder helpen. Dat vind ik zonde.

Je zou zeggen dat iedere gemeente sociaal ondernemerschap wil stimuleren, maar in de praktijk werkt dit toch anders. Waar dat aan ligt? Daar heb ik wel een mening over, maar ik kijk liever vooruit en wil proberen om meer mensen naar werk te helpen. Het draagt ook niet bij aan onze missie als ik op deze plek focus op wat er allemaal niet goed gaat. Er werken namelijk geweldige mensen bij de gemeente. We hebben alleen een systeem gecreëerd, waarmee we niet meer optimaal gebruik maken van alle positieve ideeën en inzet van deze mooie mensen.”

Waar heeft de gemeente je mee geholpen?

“Ik heb mijn bedrijfspand de Werkfabriek met hulp van de afdeling economie van de gemeente Den Haag en een Europees vastgoedfonds kunnen financieren. Het Werkgeversservicepunt heeft Stichting Nelis in 2011 echt omarmt en een vliegwiel geboden, waardoor we naar andere steden konden. In Utrecht is hier door verschillende gemeentelijke diensten nog een schepje bovenop gedaan door bureau Leerlingzaken en het Utrechtse WSP. Echt een warm welkom om als Haagse ondernemer zo te worden geholpen.

We hebben in de Hofstad ook nog lessen en diploma-uitreikingen kunnen organiseren in de skybox van de gemeente bij ADO Den Haag en vaak uitnodigingen gekregen om wedstrijden te bezoeken voor wedstrijden.

Het zijn soms kleine en ook vaak grotere gebaren, geweest, waarbij vaak de waardering werd uitgesproken.

Recent is er een film gemaakt over Nelis en dat krijgt dan veel exposure. De gemeente dekt al deze kosten en dat kun je normaal vinden, maar is ook wel weer bijzonder. Je netwerk breidt uit en ik heb warme contacten opgedaan. Als je om hulp vraagt is het in Nederland echt nog niet zo slecht geregeld. Je moet wel bereidt zijn om dingen uit te zoeken, geduld te hebben en veel gesprekken aan te gaan. Eerlijk zaken doen is belangrijk voor een goede reputatie en geluk speelt ook mee. Je moet daarnaast ook een beetje aardig gevonden worden. Als een wethouder je niet ziet zitten, heb je een lastige 4 jaar. Ik heb heel veel goede en ook wel mindere dingen meegemaakt in de samenwerking met gemeente, maar de belangrijkste les is toch wel om zelf positief te zijn. Hoop overwint altijd en als ik energie en enthousiasme overdraag, komt er ook veel meer moois tot stand.”

In 8 stappen het sociaal ondernemerspotentieel in jouw gemeente benutten?

Download routekaart