Functie elders

De discussie in De Kamer over ‘functie elders’ deed mij glimlachen. De Kamer bleef er maar mee bezig. Alsof er geen belangrijker zaken zijn ga je dan al snel denken.

Als Kamerlid eis je - jaren geleden - harde maatregelen in de ‘Bulgarenkwestie’. Met die opstelling zet je een systeem in gang waarmee je later zelf aan de slag kunt dat systeem weer te ontrafelen: de toeslagenaffaire. Dat geeft je een status. Met als gevolg dat je op zoek kunt naar wat ‘ functie elders’ betekent. Iedereen in De Kamer beseft dat er nooit een eensluidend antwoord op die vraag komt. Eigenlijk is er ook geen antwoord gewenst. Omdat in de politiek maar al te vaak een emotie of emotionele uiting nadien in ratio wordt gegoten. Stiekem bekruipt mij bij deze kwestie het gevoel dat er veel Kamerleden zijn die er naar verlangen dat die aantekening hen betrof. Ach wie weet. Nu er verkiezingen komen door het ontslag van het Kabinet ligt er voor veel Kamerleden een functie elders in het verschiet.

Het einde van dit kabinet levert over enige tijd eveneens een rationeel verhaal op van wat ministers en Kamerleden in die dagen is overkomen. Dat hoort bij de mystiek van politiek. Niets nieuws. Dat zich inmiddels daardoor een wisseling van de wacht aandient, brengt wel een nieuwe dimensie.

Dieptepunt is wel dat je als politicus, minister en vrouw vanwege de aard en hoeveelheid bedreigingen die je over je heen krijgt gestort, je geen andere keuze meer hebt dan te gaan voor het welzijn van je gezin.

Haagse politici beseffen onvoldoende of willen niet beseffen dat eigen houding en gedrag substantieel bijdraagt aan bedreigende situaties voor politici. Een ‘collegiale’ reactie in de trant van ‘ik heb nog veel meer jaren van bedreigingen en beveiliging op mijn conto’ bevestigen dat beeld weer eens.

Dit beeld uit ‘Den Haag’ sterkt mij opnieuw in mijn regelmatig advies aan raadsleden: kijk naar ‘Den Haag’ om te leren hoe je als raadslid niet moet werken. Taal en toon en de aandacht voor de binnenwereld werken vervreemdend voor de kiezers. De stijl jaagt iedereen naar de flanken. Waardoor er een leeg midden overblijft. Terwijl ons democratisch systeem werkt met meerderheden als een som van minderheden. Dus ergens rondom het midden moet je elkaar vinden om tot een aanpak van de vele kwesties te komen.

Lokaal wordt dat zeker gevoeld. Want raadsleden hebben veel last van de werkwijze van hun gekozen partijgenoten in de Kamer. En nu moeten zij zich weer voor hun ‘verkiezing’ inspannen. Waarbij zij extra aangekeken worden op wat hun partij landelijk (niet) doet. En die verkiezingen komen ook nog eens op een ongelukkig moment, omdat gemeenten nu al veel andere zorgen aan hun hoofd hebben. Decennialang moeten zij al werken met wetgeving gericht op het individu. Pleisters plakken op de uitzonderingen. Gericht op het voorkomen van misbruik en als dat niet lukt streng straffen. De meeste mensen deugen niet lijkt ons leit-motiv. Met een toeslagenaffaire tot gevolg. De gaswinning. Met een zorgstelsel en jeugdstelsel die op punt van omvallen staan. Dan gaat het ontslag van het Kabinet leiden tot vertraging van de aanpak van de werkelijke kwesties zoals wonen, veiligheid, natuur, landschap.

Raadsleden zijn dan ook niet te benijden. Waar moeten ze nu het accent leggen. Op de invoering van de omgevingswet? De eisen aan participatie en openbaarheid? De problematiek rondom jeugdzorg en Wmo? Of bij de collectieve ‘angstgegner’ het (financiële) ravijn van 2026/27. Of toch de Tweede Kamerverkiezingen. Het doet je bijna verlangen naar een functie elders. Gelukkig gaan velen in ons mopperende landje nu eerste genieten van een ongetwijfeld welverdiende vakantie. Bij terugkeer gaan we dan maar eens nadenken over de komende verkiezingen. Misschien wordt dat dan wel een mooi moment om eens te stoppen met die nachtelijke wedstrijd van stemmen tellen op de verkiezingsdag. En gaan gemeenten eindelijk de stemmen tellen op donderdag en om 17.00 uur van die dag de uitslag bekend maken.