Kennisopbouw gewenst

Rechters, advocaten en ook gevangenisdirecteuren staan echter zeer kritisch tegen de plannen van de minister. Zij wijzen er onder meer op dat gevangenisdirecteuren – in tegenstelling tot rechters – niet onafhankelijk zijn in hun beslissing en niet beschikken over het volledige dossier van de gedetineerde, waardoor zij onvoldoende bekend zijn met de risico’s  en met de mogelijke consequenties voor de slachtoffers.

Nog bonter dan Hirsch Ballin maakten de SP, PPV en Rita Verdonk het vorige week in de Tweede Kamer met hun populistische oproep om rechters bij grove fouten te ontslaan. Die suggestie staat haaks op een onafhankelijke rechtspraak die politieke bemoeienis voorkomt. En dat moet vooral zo blijven.

Maar daar mag wel wat tegenover staan. Zo zou de rechtelijke macht het geschonden vertrouwen kunnen oppoetsen door expertise over mensenhandel te ontwikkelen. Die kennis is nu onvoldoende menen grote hulporganisaties als het Coördinatie Centrum Mensenhandel en Bonded Labour in Nederland. Er zijn wel gespecialiseerde rechercheurs, advocaten en officieren van justitie op dit terrein, maar geen gespecialiseerde rechters.    

Mensenhandeladvocaten delen deze kritiek en in het begin dit jaar uitgekomen Plan van aanpak van de Task Force Aanpak Mensenhandel constateert het OM eveneens onvoldoende kennis over dit onderwerp binnen de strafrechtketen. En waar die wel aanwezig is, is die vaak verbrokkeld. Mensenhandelzaken worden in beginsel door vierentwintig gerechten  behandeld. Die spreiding nodigt volgens het Plan niet uit tot investeringen in opleidingen, zodat er momenteel geen sprake is van enige opbouw van expertise.

Intussen houden de slachtoffers – en niet alleen die van Saban B. - zich muisstil. Het onverantwoordelijke optreden van het Arnhemse gerechtshof zal de bereidheid van slachtoffers om aangiften te doen tegen hun uitbuiters niet vergroten. En die bereidheid was al niet groot, onder meer door het wantrouwen van slachtoffers tegen politie en justitie. In hun land van herkomst was dat reëel. Nu is het dat, zeker in hun beeldvorming, ook hier.

Barry van Heijningen