Kabinet komt met crisisaanpak voor vastgelopen asielopvang

Er komt een crisisaanpak voor de vastgelopen asielopvang, melden bewindslieden Dilan Yeşilgöz (Justitie en Veiligheid), Eric van der Burg (Asiel), Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) en Hugo de Jonge (Volkshuisvesting). Volgens het kabinet is de 'gehele migratieketen' verder onder druk komen te staan.

Vanwege die verslechterde situatie is het nodig dat op 'hoog ambtelijk en politiek-bestuurlijk niveau' coördinatie en besluitvorming is, aldus het kabinet. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) gaat de organisatie leiden. Vrijdag aan het einde van de middag komen de bewindslieden en andere betrokken partijen voor het eerst bij elkaar. Yeşilgöz zegt dat dan de doelen van de structuur worden besproken en hoe lang deze aanpak nodig zal zijn. Of het kabinet nu meer druk gaat zetten op gemeenten, laten Yeşilgöz en Bruins Slot in het midden.

Doorbraak nodig

De afgelopen weken moesten asielzoekers regelmatig op stoelen slapen in het aanmeldcentrum bij Ter Apel, omdat er te weinig bedden beschikbaar waren. Ondanks dat het Rode Kruis sinds deze week tenten bij het aanmeldcentrum plaatst, zijn er nog steeds niet altijd genoeg slaapplekken. Ook in de nacht van donderdag op vrijdag moesten asielzoekers op stoelen overnachten.

Volgens Yeşilgöz moet er 'een doorbraak' komen in het oplossen van de asielproblemen. Daarvoor is volgens haar de crisisaanpak nodig. 'Als er iets extra's nodig is, dan doe je dat. Ze verwacht de komende dagen ook veel contact tussen het kabinet en de betrokken overheden en organisaties.

Het kabinet kwam eerder al met plannen om de druk op de asielketen te verlichten. Zo moet er een tweede aanmeldcentrum komen om Ter Apel te ontlasten. Ook werkt het kabinet aan een wet om gemeenten te verplichten asielzoekers op te vangen. Verder komen er meer opvangplekken beschikbaar, onder meer op schepen.

Van der Burg zei eind mei nog dat de crisisopvang voor de komende maanden op orde zou zijn. Door veiligheidsregio's bij toerbeurt zeshonderd asielzoekers op te laten vangen, zou het niet meer nodig zijn dat in Ter Apel vluchtelingen op stoelen moeten overnachten.

Specifiek voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen kwam er eerder dit jaar ook al een crisisaanpak. Ook voor de corona werd eerder een crisisstructuur opgetuigd waarbij er onder meer vaker overleg plaatsvond tussen verschillende departementen.

Burgemeesters

De 25 burgemeesters van het Veiligheidsberaad bespreken maandag met staatssecretaris Van der Burg de crisisopvang van asielzoekers. Op dit moment moeten telkens vier veiligheidsregio's twee weken lang elk voor 150 crisisnoodopvangplekken zorgen, maar het kabinet kondigde vrijdag aan dat er een nieuwe crisisaanpak komt. De burgemeesters zeiden eerder al dat het rouleersysteem lastig vol te houden is voor langere tijd.

Het centrale aanmeldcentrum in Ter Apel is al maandenlang overvol. Gemeenten maken ruimte vrij voor crisisnoodopvang, maar dat is meestal voor kortere tijd. Als een crisisnoodopvang sluit, moeten de vluchtelingen weer terug naar Ter Apel. Daar zijn 2000 plekken, maar dat is niet genoeg, zodat mensen in een tent of op een stoel moeten slapen.

Veel gemeenten hebben dit jaar ook plaats gemaakt voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Aangezien daar bedden over zijn, worden die ook wel gebruikt voor de opvang van asielzoekers uit andere landen. Maar dat kan of mag niet overal en niet alle gemeenten hebben een dergelijke opvang. Dat bespreken de burgemeesters maandag ook. Het kabinet werkt aan een wet om alle gemeenten te verplichten asielzoekers op te vangen.

'Geen dag langer'

VluchtelingenWerk Nederland is blij met de nieuwe manier waarop de overheid de krapte in de asielopvang wil aanpakken. 'Het is goed dat er crisisoverleg is, want het is crisis. Dit kan geen dag langer doorgaan', zegt een woordvoerster van de organisatie. De directeur van VluchtelingenWerk, Frank Candel, was woensdagavond bij het centrale aanmeldpunt voor asielzoekers in het Groningse Ter Apel. Volgens de woordvoerster 'kwam hij in een bizarre situatie terecht, het was complete chaos. Hij heeft zelf mensen in bussen gezet en laat op de avond eten geregeld, want dat was lange tijd niet beschikbaar. De hekken gingen dicht en toen klommen mensen er overheen om toch op het terrein te komen. De situatie kon echt niet, maar het kan al weken niet meer.'

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) is ook blij met de komst van een nieuw crisisteam voor de asielopvang. 'Het gaat niet meer, dat geven wij volmondig toe. We zijn heel blij met deze hulp', zegt een woordvoerder van de organisatie. Hij noemt het team 'een manier om tot een snelle oplossing van het probleem te komen, zodat de doorstroom en de uitstroom sneller op gang kunnen komen. We hopen dat hierdoor licht aan het einde van de tunnel komt.' (ANP/redactie)