Kabinet gaat wet op demonstraties verduidelijken

De Wet openbare manifestaties (Wom) voldoet nog altijd goed. Wel moet de wet meer duidelijkheid geven over de wettelijke bevoegdheid om een betoging te verbieden en te beëindigen. Dat stelt minister Plasterk van Binnenlandse Zaken in een brief aan de Tweede Kamer.

Toename demonstraties
De Wet openbare manifestaties dateert van 1988. De minister wilde weten of de wet na 27 jaar nog voldeed. In die tijd is er immers veel veranderd, zo blijkt uit het evaluatierapport dat Plasterk begin vorig jaar naar de Tweede Kamer zond. Zo werd er in 2007 in Den Haag nog 305 keer gedemonstreerd. In 2015 was het aantal demonstraties toegenomen tot 1500.

Tomatengevecht
Ook de vorm van de demonstraties veranderde. Klassieke demonstraties in de vorm van een statisch protest op een optocht waarin borden worden meegedragen en leuzen worden gescandeerd maakten steeds meer plaats voor alternatieve vormen, zoals een demonstratieve fietstoer, een stille optocht, een concert, een kampeerprotest of een massaal tomatengevecht en allerlei denkbare mengvormen.

Eenmansprotest
Volgens de minister functioneert de Wom nog altijd goed en geven gemeenten ook aan in grote lijnen goed met de wet uit de voeten te kunnen. Maar dat neemt niet weg dat er praktische knelpunten zijn, waar de Wom geen oplossing voor biedt. Bijvoorbeeld demonstraties waarbij in de nacht wordt gekampeerd. Dat soort demonstraties veroorzaken veel overlast, maar overlast is geen grond om een demonstratie te verbieden. Ook bij eenmansprotesten geeft de wet geen ondubbelzinnig antwoord hoe daarmee om kan worden gegaan.

Landelijke handleiding
Het kabinet wil daarom de wet niet wijzigen of aanpassen, maar wel verduidelijken. Een landelijke handleiding moet gemeentelijke bestuurders duidelijk maken in welke situatie er al dan niet opgetreden moet worden en op welke manier. De gemeente Amsterdam is in samenwerking met de Nationale Politie al bezig zo’n handleiding op te stellen.