Opgestapte burgemeester heeft ‘lesje geleerd’

Jean Paul Gebben vertrok na een stapavond en een vergeten piketdienst als burgemeester van Renkum, maar het burgemeesterschap heeft zijn glans niet verloren. ‘Ik ben door schade en schande wijzer geworden en ik wil verder.’

Jean Paul Gebben (52, VVD) had nog nooit onder vuur gelegen of de ontsluierende kant van de smartphone persoonlijk ervaren, toen hij op 27 februari van het vorige jaar met zijn zoon en diens vrienden een avondje ging stappen op de Arnhemse Korenmarkt. ‘Waarbij ik te diep in het glaasje heb gekeken. Dat moet je als burgemeester van Renkum niet om de hoek in Arnhem doen. Als je dat zo nodig moet doen, doe het dan in Timboektoe. Het was gebeurd, en pas twee weken later kwam ik er tijdens mijn vakantie in Marrakesh achter dat ik in dat weekeinde oproepdienst had.’
Op dat moment deden iPhone-foto’s de ronde van Gebben en een vriendin van zijn zoon op de Korenmarkt. ‘Drie kussen op de wang. Gewoon omdat we afscheid namen. En was niets gebeurd, maar het was een smeuïg plaatje voor De Gelderlander. Allerlei onzinverhalen werden door de media verspreid, maar toen ik de foto zag wist ik wel dat het fout zat.’

Gemiste oproepdienst
Kwalijker voor zijn carrière in Renkum bleek uiteindelijk niet de foto, waarover de vriendin van Gebbens zoon had gezegd: “Waar gaat het allemaal over? Er is helemaal niets gebeurd”, maar de controverse rond de gemiste oproepdienst. Schuldbewust: ‘Dat mag natuurlijk niet. Ik zou zelf ook heel pissig zijn geweest als het een collega was overkomen. Je moet er zijn als er iets gebeurt, maar misschien wel belangrijker: je collega’s rekenen erop dat jij op de barricade staat. Je schendt hun vertrouwen. Ik zou het van de gemeentesecretaris, of wie dan ook, ook niet hebben geaccepteerd. Om hem vervolgens op zijn vijftigste de laan uit de sturen, is een ander verhaal, maar je hebt wel een stevig gesprek met elkaar.’

Beschadigd vertrouwen
Dat gesprek was er op 18 maart met de acht fractievoorzitters. ‘Constructief’ noemde VVD-aanvoerder in de Renkumse gemeenteraad Ton de Boer de samenspraak na afloop. Een week later togen de fractievoorzitters, wethouders, gemeentesecretaris en griffier naar Arnhem voor een gesprek met de commissaris van de koning.

‘Het vertrouwen is beschadigd’, concludeerde commissaris Clemens Cornielje. Een verkenner zou in Renkum de stemming peilen. De burgemeester wilde namelijk graag aanblijven. Hij was erg dom geweest, maar hij was niet corrupt en had niemand schade berokkend. Gebben: ‘Mijn commissaris had de zaak besproken in de kring van commissarissen. Unaniem had men gezegd: “Daar struikel je niet over.”’

Onvermijdelijk
Een maand later stapte Gebben toch op. Een vertrek dat onvermijdelijk was geworden, ‘mede door alles wat er in de tussentijd bij was gesleept’, beaamt hij. Waarbij hij zichzelf een slechte dienst had bewezen, door eind maart in een telefonisch gesprek met De Gelderlander de piketdata van het college door elkaar te halen. Gebben: ‘In de consternatie vergis ik mij in een datum, en de volgende dag staat er met grote letters in de krant: Burgemeester Gebben liegt over oproepdienst. Denk je nou echt dat ik was gaan stappen als ik had geweten dat ik piket had? Maar je weet ook: dit wordt glijden en je kunt je nergens aan vasthouden. Misschien steunen 12 van de 23 raadsleden je als het erop aankomt, maar dat wil je niet. Je bent burgemeester van alle mensen.’ Het is goed dat hij vertrok, concludeert Gebben nu.

Open kaart
Intussen is de tijd aangebroken om actief op zoek te gaan naar een nieuwe burgemeesterspost. Wat vertelt hij de vertrouwenscommissie van de gemeente waar hij zijn oog op heeft laten vallen, en die heeft gegoogeld op Gebben en Korenmarkt? Gebben: ‘Om te beginnen: open kaart spelen. Zoals ik nu ook doe. Ik kan iedere gemeenteraad vertellen: dit had nooit mogen gebeuren, maar het is gebeurd en ik heb mijn lesje geleerd. Er was nooit iets, niet in Renkum en niet in Raalte, waar ik wethouder ben geweest – vergeet dat niet. Maar ik ben een mens. Ik ben door schade en schande wijzer geworden en ik wil verder. Ik kan zeggen dat ik zestien jaar bestuurlijke ervaring heb, maar ik realiseer mij dat dit weinig zegt over je kwaliteiten.’

Gebben is hoopvol dat hij in de loop van dit nieuwe jaar de burgemeestersdraad kan oppakken. Tot die tijd legt hij als zzp’er bedrijven de overheid uit en gaat hij startende burgemeesters onderhouden over de valkuilen van het moderne burgemeesterschap. ‘Als iemand weet hoe je als burgemeester onverwacht onderuit kunt gaan, dan ben ik het wel.’

Lees het volledige interview in Binnenlands Bestuur nr. 1 van deze week (inlog)