Lian Veenstra past voor de Haagse sloophamer

De 'sloophamer van Den Haag' is niet meer te stoppen, stelt ex-SP-wethouder Lian Veenstra. Ze stapte op omdat zij niet degene wil zijn die de schade toedient. Daarmee geeft ze een signaal af richting Den Haag, hoewel ze niet verwacht dat het veel effect zal hebben.

Principieel
Haar vertrek als wethouder van de gemeente Stadskanaal (van onder andere zorg, armoedebestrijding en sport) kwam voor velen als een verrassing. 'Maar mensen die mij wat beter kennen, die snappen het wel. Ik sta bekend als een principieel mens', licht Lian Veenstra toe. 'Het is heel principieel dat ik zeg: ik pas ervoor.'

Geen sporthal
Ze doelt op de forse bezuinigingen die ze voorziet in Stadskanaal. 'Waar we ons mee geconfronteerd zagen, is dat onze financiële positie steeds slechter werd. Op alle vlakken moesten we forse, ingrijpende bezuinigingen gaan doorvoeren. En vanuit het rijk krijgen we steeds weer nieuwe taken. Dat stapelde zich op: het zou niet zomaar een iets kleinere sporthal worden, het wordt helemaal geen sporthal.'

Ook al is het nog niet precies duidelijk waar de bezuinigingen gaan vallen, voor Veenstra is het een verloren zaak. 'Sommige mensen vinden dat de inhoudelijke discussie nog gevoerd moet worden. Maar dat het erin gaat hakken achter de voordeur, als we in november met de begroting komen, dat weet ik nu al. En ik weet ook dat ik het niet ga doen.'

Eigen tuin
Als de financiële tekorten de schuld van de gemeente zelf waren geweest, dan had ze daar verantwoordelijkheid voor genomen. 'Als je er een potje van maakt, dan moet je je eigen rommel opruimen.' Met twintig jaar politieke ervaring en een termijn als wethouder in gemeente Menterwolde achter de rug, weet Veenstra dat dat erbij hoort. 'Je weet als wethouder dat je voor lastige besluiten komt te staan, ik ben niet bang om ze te maken. Maar dan moet je een verhaal hebben, en dat verhaal is zoek.'

Over de oorzaak van de bezuinigingen is ze dan ook heel duidelijk. In haar afscheidsbrief schrijft ze: 'De veroorzaker is de rijksoverheid, die al jaren stelselmatig taken over de schutting van de gemeenten gooit maar de zak met het bijbehorende geld al jaren in de eigen tuin laat staan. Ik pas ervoor om de sloophamer van Den Haag toe te passen in Stadskanaal.'

Of ze met die sterke taal een statement probeert te maken? 'Ja, tuurlijk, anders gebruik je dat soort woorden niet. Maar in Den Haag ligt er echt niemand wakker van dat Lian Veenstra opstapt, hoor. Als het signaal opgepakt wordt, dan is het mooi. Maar ik maak me daar geen illusies over.'

Generationele achterstanden
De tekorten waar gemeente Stadskanaal mee kampt, liggen op verschillende vlakken, geeft Veenstra aan. Het gaat om de jeugdzorg en de Wmo, maar ook om voorzieningen op het gebeid van sport, welzijn en het verenigingsleven. 'Ik voorzie dat dat alleen maar minder gaat worden.'

Dat zijn problemen die ook andere gemeenten raken, maar de situatie in de gemeente Stadskanaal is wel anders dan bijvoorbeeld in Bloemendaal, vindt Veenstra. Door een lager niveau van opleiding, inkomen en gezondheid, zijn de kosten des te hoger. 'Terwijl de bevolking in de Veenkoloniën juíst een investering verdient, om die generationele achterstanden in te halen.'

Ondergrens
De SP-fractie heeft zich inmiddels teruggetrokken uit de coalitie. Wie haar taken gaat overnemen, weet Veenstra nog niet, en daar wil ze zich ook niet mee bezighouden. Dat ze daarmee het kleine beetje controle dat ze had nu helemaal verliest, is een bewuste afweging. 'Het is absoluut een dilemma waar je voor staat als je dit in je hoofd overweegt: wie komt ervoor terug, wat gaat die doen? Maar je hebt als wethouder, als bestuurder, een ondergrens waar je niet doorheen wil gaan. Je moet jezelf wel in de spiegel aan willen kunnen kijken.'

Wat Veenstra nu gaat doen, weet ze nog niet. Maar ze laat de politiek niet helemaal achter zich. 'Ik ben twintig jaar geleden politiek actief geworden omdat ik het van de zotte vind dat het in dit land uitmaakt waar je geboren wordt. Dat is altijd mijn drive geweest. En daar ligt nog steeds mijn hart. Maar hoe ik daar nu invulling aan ga geven, weet ik nog niet.'