‘We moeten scherp blijven op Omgevingsdienst IJsselland’

Tot ergernis van D66 ging een aangevraagd interpellatiedebat in de Provinciale Staten van Overijssel onlangs niet door vanwege gebrek aan steun van andere partijen. Het ging om de Omgevingsdienst IJsselland, waar tussen 2020 en 2022 sprake was van belangenverstrengeling. Ook werd het eigen integriteitsbeleid niet nageleefd, aldus een rapport van het Huis voor Klokkenluiders, eind vorig jaar. ‘We moeten scherp zijn op verbonden partijen die taken voor ons uitvoeren.’

Heel ongebruikelijk

‘Dit is heel ongebruikelijk’, beklaagde D66-fractievoorzitter Renilde Huizenga zich onlangs in De Stentor over het gebrek aan steun voor het interpellatiedebat. De integriteitsschendingen bij de Omgevingsdienst IJsselland zijn volgens haar van dien aard dat het ‘van groot belang’ is dat het provinciebestuur als ‘controleur’ deze uitvoerder voor elf gemeenten en de provincie Overijssel zelf goed controleert. De boodschap van het Huis voor Klokkenluiders was immers duidelijk genoeg. ‘Die signalen moeten we serieus nemen.’ Maar binnen het presidium kreeg ze de handen er niet voor op elkaar.

Transparantie belangrijk

Huizenga vertelt desgevraagd aan Binnenlands Bestuur dat verschillende fractievoorzitters uit de oppositie wel voor een interpellatiedebat waren. ‘Maar de meerderheid was tegen en dat is niet gebruikelijk bij een verzoek om interpellatie. De mores zijn normaal dat een interpellatie steun krijgt, zeker als er nog meerdere fracties voor zijn.’ Huizenga noemt het een zwaarwegend instrument wat op het laatste moment kan worden ingezet. ‘En je geeft dan vertrouwen dat er een goede reden is om dat niet te doen. Maar de reden was vooral: we hebben ons er niet in kunnen verdiepen, we willen eerst meer informatie en de feiten op tafel en onrust voorkomen. Daar is iets voor te zeggen, maar informatie vragen mag wat ons betreft altijd. En transparantie vinden we ook erg belangrijk.’

Politieke reden

Politiek was het duidelijk dat de coalitie tegen ging stemmen, vertelt Huizenga, die regelmatig merkt dat de coalitie ‘de rijen sluit’. Ze beaamt dat er ‘dus vast een politieke reden’ was om niet met het interpellatiedebat in te stemmen. De mondelinge vragen die Huizenga vervolgens tijdens de Statenvergadering heeft gesteld aan PvdA-gedeputeerde Tijs de Bree waren mede ingegeven door een ingekomen stuk van ‘Platform Overijssel’, waarvan onduidelijk is wie erachter zitten. De ‘groep’ vroeg onder meer om een financieel forensisch onderzoek naar de omgevingsdienst door de lokale rekenkamers. Huizenga wilde onder meer weten hoe Gedeputeerde Staten daar tegenaan kijken.

Redelijk tevreden

Volgens de gedeputeerde dringt de provincie er bij de omgevingsdienst op aan om alle aanbevelingen van het Huis voor Klokkenluiders zo snel mogelijk uit te voeren. Dat zou al deels zijn gedaan en de provincie zou de omgevingsdienst blijven aansporen om dat te doen. Ook beloofde hij het rapport van het Huis alsnog naar Provinciale Staten te sturen met een eigen toelichting over de stand van zaken. Die had ze maandag nog niet ontvangen, maar Huizenga was ‘redelijk tevreden’ met deze antwoorden. ‘Er komt een infosessie en we worden op de hoogte gehouden, maar als je mondelinge vragen stelt en er is geen debat, dan kan een bestuurder alle vragen voorbereiden en er een mooi verhaal van maken. Het is dan vooraf al afgestemd dat het klein moet worden gehouden. Bij een debat kan er meer scherpte zijn en kun je doorvragen. Nu heb je de kans dat je zelf als partij onder vuur komt te liggen.’

Alert blijven

Of de Rekenkamer Oost-Nederland inderdaad een financieel forensisch onderzoek is aan henzelf, zegt Huizenga verder. ‘Het is een onafhankelijk orgaan, ze besluiten zelf over hun onderzoeksprogramma. Ook als wij een motie daar over aannemen hoeven ze dat nog niet te doen. Ik heb wel nog een motie ingediend om als Provinciale Staten uit te spreken richting de rekenkamer om extra onderzoek te doen. Die had geen meerderheid.’ Huizenga heeft er wel vertrouwen in dat Gedeputeerde Staten er nu bovenop zit. ‘Maar dat is mede door het stellen van kritische vragen en er volgen nog acties. Wij gaan dit dus zeker blijven volgen als fractie en ik denk dat er meer fracties zijn die nu alerter zijn.’