Hoop voor de kantoorhork

Iedereen kan zijn gedrag veranderen

Bij die selectie is de waardering voor gedragscompetenties sterk gegroeid, zeker nu het aantal academici en hoger opgeleiden in de miljoenen loopt. Simulaties en assessments helpen daarbij. Maar ook investeren organisaties fors in de ontwikkeling van medewerkers.

Soms taakgericht zoals een gerichte ictcursus, maar vaak ook gerelateerd aan gedragscomponenten als assertiviteit. Sommige personeelsadvertenties lijken nauwelijks nog kenniscomponenten te bevatten. Managementtrainer, spreker en auteur Ben Tiggelaar verzamelt al jaren inzichten uit de gedragspsychologie over de ontwikkelbaarheid van mensen via zelfoefening of training van medewerkers. En de oogst is niet heel hoopgevend. Tussen droom en daad, ambities en resultaat bestaan zichtbare en onzichtbare hindernissen. Hoewel veel wetenschappelijke schandalen in de laatste jaren de gedragswetenschap betreffen, moeten we het kind niet met het badwater weggooien en alle zelfhulp- en zelfontplooiingsboeken negeren, een aantal inzichten lijkt wel degelijk bruikbaar.

Tiggelaar vereenvoudigt in zijn boek De ladder veel inzichten uit de gedragsliteratuur tot een kern van drie handvatten voor gedragsverandering. De een zal dit een simplificatie vinden; de gegeven toelichtingen en voorbeelden zijn herkenbaar en doorgaans overtuigend. Wel komt de vraag op of positivo Tiggelaar niet de bereidheid van mensen onderschat om daadwerkelijk te veranderen? Hebben slechte planners met aanhoudend uitstelgedrag, stresskippen, kantoorhorken en andere kandidaat- kopers van het boek soms niet ook een belang om (nog) niet te veranderen. Kan het zijn dat ‘werken aan gedragsverandering’ niet altijd de in de ogen van betrokkenen ‘beste’ strategie is?

Tiggelaar ziet ook hindernissen tot gedragsverandering, zoals ingesleten gedragsautomatismen, onze afkeer van ‘verlies’ en factoren in de fysieke en sociale omgeving. Maar hoopvol betoogt hij dat onze capaciteiten, motivatie en omgeving aanjagers tot verandering zijn. Daarom blijft Tiggelaar positief. Wie de ladder van een duurzame gedragsverandering wil beklimmen en zijn doelen stelt, stap voor stap het bijbehorende gedrag laat zien en als hulpmiddel externe support organiseert, maakt volgens de aangehaalde gedragswetenschap goede kans van slagen.

Citaat uit het boek: ‘Een geweldig plan dat je niet uitvoert is evenveel waard als geen plan’

De ladder: Waarom veranderen zo moeilijk is én ... welke 3 stappen wel werken, Tyler Roland Press BV, 144 blz., 17,95 euro