Hoe Apeldoorn de koningin wist te strikken

‘Een lot uit de loterij’ noemt de Apeldoornse burgemeester G.J. de Graaf (VVD) de uitverkiezing van Apeldoorn tot gemeente waar op 30 april 2009 de koninklijke familie Koninginnedag viert, en tevens de honderdste geboortedag van de overleden koningin-moeder Juliana (1909-2004).

Nee, niet na een uitgebreide lobby, want dat wordt volgens de Apeldoornse burgemeester ‘in die kringen volstrekt niet op prijs gesteld’. De voorbereidingen kostten Apeldoorn ‘nul ambtelijke capaciteit tot nu toe’. Maar goed ook, want ‘stel dat het niet gelukt was, dan hadden we al die reuring veroorzaakt voor niks’. Slechts een vel officieel papier waarop hij een brief schreef - ‘een simpele, maar mooie, als ik zo onbescheiden mag zijn, een van de weinige die je als burgemeester van een gemeente van deze omvang nog zelf schrijft’.

Die brief maakte het verschil, is De Graafs overtuiging, en ook de hofhouding liet zoiets doorschemeren volgens hem. ‘En dat vond ik natuurlijk wel leuk om te horen. Verder is het volkomen speculatief hoe het keuzeproces zich voltrok. De enige zekerheid die je hebt, is dat je niet de enige kandidaat bent. De ware beweegredenen maken deel uit van het geheim van Paleis Noordeinde.’

Warm aanbevolen

Ook de warme aanbeveling van de Gelderse commissaris der koningin Clemens Cornielje hielp volgens De Graaf, die naar eigen zeggen ‘in tien jaar Apeldoorn veel contacten heeft op Het Loo.’ ‘We bespraken het idee tijdens mijn functioneringsgesprek op een Arnhems terras en eigenlijk hebben we het tijdens die ontmoeting alleen nog dáárover gehad. Na de brief bleef het lang stil, tot ik vorige week op de dag van een werkbezoek van Cornielje aan onze stad te horen kreeg dat onze uitnodiging is aangenomen. Aan het eind van het bezoek gingen de bubbels open, met voor de aardigheid een partje mandarijn.’

Het feit dat Apeldoorn warme en historische banden heeft met de Oranjes heeft er waarschijnlijk wel een rol bij gespeeld dat de stad aan het langste eind trok. ‘Die banden dateren al vanaf 1684, toen koning- stadhouder Willem III op Kasteel Het Loo kwam, tegenwoordig het Oude Loo. En dan is er natuurlijk nog het feit dat de Oranjes hier nogal graag verblijven, nog steeds. Hare Majesteit ontvangt regelmatig privé gasten op Het Oude Loo of verblijft er met haar familie. Voor Apeldoorners geen wereldwonder hoor; wie zoals ik regelmatig in de kroondomeinen wandelt, kan de koninklijke familie zomaar tegenkomen. Meer als een soort slotnoot heb ik in mijn brief nog opgemerkt dat het voor de heer Van Vollenhoven ook wel aardig zou zijn om zijn zeventigste geboortedag temidden van zijn stadgenoten te kunnen vieren.’

De hoofdprijs

Wat waarschijnlijk evenmin losstaat van het feit dat Apeldoorn de ‘hoofdprijs’ won, is dat de stad volgend jaar groot uitpakt met de viering van de honderdste geboortedag van Juliana, die evenwel in Den Haag is geboren. Met twee tentoonstellingen op Paleis Het Loo, een biografische en een waarin ingegaan wordt op het officiële gezicht van de voormalige vorstin.

Voor De Graaf geldt het binnenhalen van Koninginnedag als ‘de hoofdprijs’: ‘Niet alleen de komst van de koninklijke familie verheugt ons bijzonder, maar ook het gegeven dat miljoenen mensen er in één klap achter komen dat Apeldoorn geen stad van 60.000 mensen meer is zoals vaak nog gedacht wordt, maar dat je daar 100.000 bij op moet tellen. Plus het enkele feit dat jouw gemeente weken daarna nog veel extra mensen trekt. Belangrijk voor het bedrijfsleven en culturele instellingen; een heel zakelijke afweging dus.’

De koningin zal in 2009 alleen Apeldoorn aandoen, en gaat niet naar een tweede plaats, zoals gebruikelijk. Alleen in 1984 bezocht de koninklijke familie maar één plaats, Den Haag. Het is de vierde keer dat de koningin en haar familieleden de Koninginnedagviering bijwonen in Gelderland. Eerdere bezoeken vonden plaats in 1983 (Vaassen, Lochem), 1991 (Buren, Culemborg) en 1998 (Doesburg, Zutphen).

Het zal de komende maanden volgens De Graaf voor Apeldoorn alle hens aan dek zijn. ‘Het circus van stuurgroepen, werkgroepen en subwerkgroepen kan nu beginnen. Niet alleen voor de ambtenaren, maar ook voor alle vrijwilligers en niet te vergeten voor de twaalf omringende en zeer Oranjegezinde dorpen, die zich stuk voor stuk zullen willen presenteren.’