Geen herindeling Limburgse gemeenten

Gemeentelijke herindelingen in Limburg zijn op dit moment contraproductief en onwenselijk. Gemeenten moeten al hun tijd en energie stoppen in de voorbereidingen op de decentralisaties jeugdzorg, werk en langdurige zorg.

Opschaling

Dit stellen Gedeputeerde Staten in hun Koersnotitie Bestuurlijke Organisatie 2013-2015. Daarmee is niet gezegd dat gemeentelijke opschaling van de baan is, maar de focus ligt vooralsnog op de vorming van samenwerkingsorganisaties van en tussen gemeenten om de decentralisaties werk, langdurige zorg en jeugdzorg per 2015 goed te kunnen oppakken. ‘Voor ons staat voorop dat de decentralisaties per 2015 door alle Limburgse gemeenten goed worden ingevuld’, aldus GS

Kwetsbare positie

Alle Limburgse gemeenten moeten aantoonbaar en tijdig deel uitmaken van een congruent samenwerkingsverband dat de nieuwe opgaven kunnen uitvoeren, stellen GS. Schaalgrootte is daarin niet leidend. De provincie zal daarbij vooral letten op de bestuurlijk en financieel kwetsbare positie van kleinere gemeenten.

Muurbloempjes

‘De opgave voor de provincie is een rol te vinden die het afwachten van herindelingsvoorstellen van onderop overstijgt, zonder de verantwoordelijkheid voor herindelingen naar zich toe te trekken en over te nemen’, schrijven GS in hun Koersnotitie. Bij 'witte vlekken', 'muurbloempjes' en 'afhakers' zal de provincie zich genoodzaakt zien in te grijpen. In het eerste geval willen gesprekken over schaal maar niet van de grond komen, terwijl muurbloempjes zich steeds afzijdig houden en daardoor achterop raken. De afhakers beginnen weliswaar met processen die tot schaalvergroting moeten leiden, maar gaan uiteindelijk het avontuur niet aan.

Gedwongen herindeling

GS zullen in deze gevallen aandringen op een regionale visie op de bestuurlijke organisatie van de achterblijvende regio’s. Waar nodig en mogelijk zullen GS hun ‘instrumentarium in het kader van het financieel en interbestuurlijk toezicht actief inzetten’. Dit om te voorkomen dat gemeenten in grote bestuurlijke en financiële problemen komen dat gedwongen herindeling en/of een financiële ‘art.12 status onvermijdelijk is.

Regionale visie

Begin 2014 wordt er een toets kwaliteit lokaal bestuur uitgevoerd, die voor de raadsverkiezingen van maart klaar moet zijn. Daarbij wordt als het ware een foto gemaakt van alle Limburgse gemeenten. Gemeenten die onder de maat presteren, zullen met zachte hand worden gedwongen om toch eens na te denken over opschaling, zo valt tussen de regels te lezen. De provincie Limburg neemt tevens het initiatief tot een nieuwe regionale visie in Parkstad, zo stellen GS. Dit is nodig nu het kabinet vasthoudt aan de afschaffing van de wgr-plusregio’s.