‘Er moet een boer in de raad’

Henk Meerdink stapte in 2020 uit de Aaltense raad. Hij had er 42 jaar ingezeten. Maar het boerenbloed kruipt waar het niet gaan kan. Bij de raadsverkiezingen volgende week leidt hij de lijst BBB-HMV. ‘Ze doen het bij het CDA in hun broek.’

‘D’r doot er zich een paar in de bokse’, lacht Henk Meerdink (78). We zitten in het kantoor van zijn zeventiende- eeuwse boerderij in het Aaltense buurtschap ‘t Klooster. De vraag was of hij volgende week met zijn partij BBB-HMV afbreuk kan doen aan de dominantie van het CDA in Aalten. ‘We pakken stemmen in het midden, en daar zit het CDA’, zegt Meerdink. ‘Die partij heeft de boeren als een baksteen laten vallen. Bij de boeren en tuinders maken we dus een kans. Maar omdat wij óók een partij zijn voor burgers, maken wij daar ook een kans. Ze doen het bij het CDA voor ons in hun broek.’

Boer/raadslid Meerdink heeft een lange geschiedenis met het CDA in Aalten (27.000 inwoners). Hij zit bijna 36 jaar voor de partij in de gemeenteraad, als het CDA eind 2013 besluit om te verjongen en hem niet op de kieslijst voor 2014 wil zetten. Meerdink: ‘Ze vonden mij binnen het CDA vaak niet zo aardig. Ik had soms meer bondgenoten buiten het CDA dan erbinnen. De raadsvergadering was leuker dan de fractievergadering. Ik ben van CHU-huize, hè.

Rechtlijnig en een man een man, een woord een woord. Ik heb de ruzies tussen KVP, ARP en CHU meegemaakt. Die bloedgroepen kennen de CDA-politici van nu niet. Mateman, Lubbers, wie waren dat? De erfenis uit die tijd draag ik met mij mee, daar ben ik trots op.’ Rechtlijnig, maar wel, of juist daardoor, populair in het buitengebied van Aalten en Dinxperlo. Meerdink krijgt bij vijf van de negen raadsverkiezingen waaraan hij meedoet de meeste voorkeursstemmen. ‘In 1998 kreeg ik met voorkeursstemmen bijna drie zetels. Het maakte niet uit waar ze mij neerzetten, ik kwam altijd als tweede in de raad.’ Maar in al die jaren wordt het stemmenkanon van het CDA in Aalten niet één keer wethouder. Meerdink: ‘Dat had ik wel gewild. Ik heb mij twee keer kandidaat gesteld voor het wethouderschap, maar daar vond het CDA mij niet geschikt voor.

Laat ik maar gewoon zeggen zoals het is: ze waren bang dat ik geen collegiaal bestuurder zou zijn. Dat ik niet zou luisteren naar de meerderheid.’ Daar had hij het ook wel naar gemaakt. Meerdink: ‘Ik zei waar het op stond, en ik houd al helemaal niet van dictaten vanuit de partij. Je moet kunnen zeggen wat je wilt, en dat vond het CDA niet altijd even leuk.’

Leed

Henk Meerdink blijft al die jaren raadslid voor het CDA, want als één partij de partij voor de boeren en het platteland is, dan is het wel het CDA. Maar daar komt volgens Meerdink allengs de klad in. Als de partij hem dan ook niet meer op de kieslijst wil, is de keuze snel gemaakt: hij richt de Henk Meerdink Volksvertegenwoordiging op (HMV). Zijn partij komt in 2014 met twee zetels in de gemeenteraad van Aalten en in 2018 met één zetel. Meerdink grijpt in die jaren de kans om van zijn eigenzinnigheid zijn unique selling point te maken. ‘Ik sta met mijn beide benen in de samenleving, maar ik ga niet met de mode mee’, zegt hij.

Als iedereen jeremieert over krimp langs ‘s lands grenzen en de gemeente een bustocht naar Delfzijl organiseert voor de raad om de kwalijke kanten van krimp aanschouwelijk te maken, pleit hij als enige in de raad voor méér woningbouw. ‘Aalten moest in die tijd door de krimp van het college van 837 naar nieuwe 475 woningen. We moesten geloven in het zogenaamde stoplichtmodel waarbij de woningbouw een groen, rood of oranje stoplicht kreeg.

Nu zitten we weer op meer dan 800 nieuwe woningen. Toen wij pleitten voor méér en niet minder woningbouw, werden we voor gekke henkie uitgemaakt, en moet je nu eens kijken. Nu roepen alle partijen dat ze willen gaan bouwen. Had dat toen gezegd! We hebben altijd gezegd: van krimp komt kramp. Je krijgt er onnodig veel leed van.’

Voordeel

In 2020, hij is dan het op drie na langstzittende raadslid van Nederland, is het welletjes geweest. Meerdink geeft het stokje in de raad over aan hoogleraar geologie Jan Wijbrands (‘hij is een burger en ik ben een boer’), die in de nadagen van zijn academische carrière is neergestreken in de Achterhoek. ‘We hadden afgesproken dat ik na twee jaar zou opstappen om hem de kans te geven om aan het raadswerk te wennen.’ Bij zijn afscheid laat de Progressieve Partij van Joop Wikkerink een cartoon maken van Meerdink die met een stoplicht over zijn schouder het gemeentehuis verlaat. ‘Of het nu om megastallen, fabrieksdozen of woningen ging: het was hem niet gauw genoeg. Hij [Meerdink, red.] vertegenwoordigde een denkwijze die niet meer zo goed past in de huidige tijd. Maar het is altijd goed dat ook hij zijn mening kon uiten. En die stak hij nooit onder stoelen of banken. Wij hebben bewondering voor zijn tomeloze inzet’, aldus wethouder Wikkerink.

Van hem kon Meerdink het hebben (Achterhoekers onder elkaar), een opmerking van burgemeester Stapelkamp (‘een Rotterdammer die de Achterhoek niet zo goed aanvoelt’) valt minder goed. Het zit hem nog steeds dwars. Henk Meerdink: ‘Wat zei de burgemeester bij mijn afscheid? Dat ik als raadslid de grenzen van het algemeen belang en particulier belang opzocht. Bedoelt hij dat ik als raadslid uit was op persoonlijk voordeel? Ik zei het toen ook: dat is een misselijke opmerking. Met iedere bestuurder die dat insinueert, heb ik een appeltje te schillen. Ik hielp liever mensen dan dat ik dure rapporten lees. Iedereen weet dat ik boer ben en dat ik opkom voor de agrarische sector. Dat is niet één boer, dat zijn alle boeren en tuinders in de gemeente Aalten. En ik ben er niet alleen voor hen. Ik luister naar iedereen en probeer te bemiddelen. Als ik niets kan betekenen voor iemand, dan zeg ik dat eerlijk, maar zeg ik ook: als het linksom niet gaat, probeert het dan eens rechtsom.’

Trots

Met Meerdink vertrekt in 2020 de laatste boer uit de raad van Aalten. ‘Boer ja, zo is het. Je hoeft mij geen agrariër te noemen. Ik ben boer en daar schaam ik mij niet voor’, zegt Meerdink, die in het buurtschap ‘t Klooster met zijn zoons drie boerenbedrijven heeft en even verderop in Duitsland twee. ‘Niet één van de vergunningen die we hiervoor nodig hadden heb ik geregeld omdat ik raadslid was. Ik heb heel wat vergunningen bij de Raad van State opgehaald en wat een geld dat heeft gekost.’

Er is genoeg te doen op de boerderij voor het ex-raadslid. ‘Ik ben 78 en gelukkig gezond. Ik werk nog hele dagen met de jongens op het familiebedrijf. Vanochtend heb ik de varkens gecontroleerd. De raad miste ik niet, maar dat komt ook omdat ik nooit vaarwel heb gezegd. Ik ben sinds mijn vertrek bij alle fractievergaderingen geweest. Ik was eigenlijk wel blij dat ik niet in de raad zat. Ik ben niet zo van het Zoom-vergaderen. Ik ben meer van het fysieke vergaderen; elkaar in de ogen kijken en na afloop van de gemeenteraadsvergadering met z’n allen een biertje drinken bij Stegers op de Markt. Dat verbroedert.’

Joe Biden

Dat kan weer, echt vergaderen en een biertje drinken, met Meerdink erbij, als raadslid van BBB-HMV. Want hij mag de raad niet hebben gemist, de raad mist hem wel. Of beter, de raad mist een boer in zijn gelederen. Dat vindt hij in elk geval. ‘Ik weet van een paar boeren die niet op de lijst van het CDA willen. Boeren en tuinders in Aalten en Dinxperlo moeten niets meer van het CDA hebben. Als niemand een boer op een verkiesbare plek voor de raad wil of kan zetten, dan doe ik het zelf. Als Joe Biden op zijn 78ste president kan worden, dan kan ik op mijn 78ste toch wel weer raadslid in Aalten worden? Het boerengevoel moet terug in de raad’, zegt Meerdink, terwijl de hanen over het erf hollen en pauwen bij de achterdeur de wacht houden.

Er moet van Meerdink een boer in de raad omdat een agrarische gemeente als Aalten dat niet alleen aan haar stand verplicht is, maar ook omdat boeren en tuinders hun stem in de politiek moeten laten horen. Meerdink: ‘Er wordt echt schandalig omgesprongen met boeren en tuinders. De prijzen die wij voor onze varkens krijgen, het is beestachtig. Als de ham in de supermarkt ligt, is de prijs vertienvoudigd. De sector wordt afgebrand. 30 procent van de boeren weg! Dan word ik echt kwaad. Kijk rond in de gemeente: overal doen boeren en tuinders hun best om het buitengebied te onderhouden.

Die kwaadheid is mijn drijfveer om weer in de raad te willen. Ik begrijp heel goed dat de landelijke politiek niet in Aalten wordt gemaakt. Daarom zijn we een verbining aangegaan met de BBB van Caroline van der Plas. Onze programma’s passen bijna naadloos op elkaar.’

Moed

De BoerBurgerBeweging (BBB) behaalde bij de Kamerverkiezingen vorig jaar in Aalten meer stemmen dan de ChristenUnie, de PvdA en GroenLinks. Overal in de Achterhoek was BBB trouwens relatief groot. En dat geeft boer Meerdink én burger Wijbrans, nummer 2 op de lijst, moed voor de raadsverkiezingen. Meerdink: ‘We hebben als eerste lokale partij in Nederland een overeenkomst gesloten met BBB. Daarmee vloeit er nieuw bloed in Henk Meerdink Volksvertegenwoordiging.

We hebben bij Suzie’s Farm in Schepersveld een manifestatie van vier lokale partijen en Caroline van der Plas van BBB georganiseerd. Achterhoekse muziek, wat te eten en te drinken. We laten van ons horen. Heb je onze spandoeken gezien? Boeren willen ze graag in hun weiland hebben. We gaan voor drie zetels en wie weet komen we in het college. Je moet niet overmoedig worden, maar we sluiten niets uit.’ Grijpt foxie op zijn 78ste dan toch zijn kansen? Meerdink: ‘Nee, hoor. Ik moet als raadslid mensen helpen. Ik werk ook nog veel te graag op de boerderij. Kijk, voor Joop Wikkerink was dat anders. Die was dolblij dat-ie na zijn pensionering wethouder kon worden. Maar een boer gaat nooit met pensioen.’