Haren moet fuseren van provincie

De gemeente Haren moet per 2019 fuseren met Groningen en Ten Boer. Dat hebben Gedeputeerde Staten van Groningen dinsdag besloten. De raad van Haren besloot nog geen twee weken geleden als zelfstandige gemeente verder te willen gaan. De provincie heeft hier een streep door gezet.

Geen perspectief

Dit hebben GS gedaan omdat ‘onvoldoende is aangetoond dat Haren als zelfstandige gemeente in regionaal perspectief een duurzame, (financieel) robuuste en bestuurskrachtige toekomst heeft’, zo heeft de provincie bekend gemaakt. Op grond van de Wet algemene regels herindeling (Wet arhi) en het Beleidskader gemeentelijke herindeling kan de provincie het heft in eigen hand nemen. De komende tijd gaat de provincie samen met de drie gemeenten een herindelingsontwerp voorbereiden. Voordat het ontwerp wordt vastgesteld, worden bijeenkomsten met bewoners georganiseerd waarin zij kunnen aangeven wat belangrijk is voor de nieuwe gemeente. Burgernabijheid en voorzieningen voor inwoners zijn daarbij belangrijke thema’s, zo laat de provincie weten.

Robuust

Groningen en Ten Boer hadden al eerder besloten per 2019 samen te gaan, maar hielden de deur voor Haren open. Ten Boer juicht het besluit van de provincie Groningen toe om Haren alsnog te laten aansluiten. ‘Niet in de laatste plaats vanwege de robuuste financiële positie van de nieuwe gemeente’, stelt burgemeester Van de Nadort in een schriftelijke verklaring. ‘Dankzij de nieuwe gemeente zijn we niet alleen in staat om samen met onze inwoners de sociale samenhang en burgerparticipatie te bevorderen, maar ook op stads- wijk en dorpsniveau de noodzakelijke dingen te blijven doen.’

Eerste keer

Het is de eerste keer dat GS in het slepende Groningse herindelingsdossier een gemeente verplichten te fuseren. Begin 2013 adviseerde de Visitatiecommissie Bestuurlijke Toekomst Groningen de 23 gemeenten in de provincie uiterlijk per 2018 samen te voegen tot zes nieuwe gemeenten. Inmiddels hebben elf gemeenten besloten per 2018 dan wel 2019 samen te gaan, waarmee vier nieuwe gemeenten ontstaan. Daar kan nu Haren bij worden opgeteld. Voor tien gemeenten is de bestuurlijke toekomst nog ongewis.

Worsteling

‘Wij hebben hiermee geworsteld’, stelt gedeputeerde Patrick Brouns desgevraagd. Toch zagen GS geen andere mogelijkheid dan Haren te laten samengaan met Groningen en Ten Boer. ‘De afgelopen jaren zijn er vijf verschillende onderzoeken gedaan naar de toekomst van Haren. Daaruit kwam telkens naar voren dat het zeer risicovol zou zijn als de gemeente zelfstandig blijft.’ Vooral de financiële situatie en bestuurskracht zijn penibel. ‘Haren moet nu fors bezuinigingen. Het gaat om 3 miljoen euro op de vrij besteedbare ruimte van 5,5 miljoen op een begroting van 55,5 miljoen euro.’ De voorzieningen voor burgers komen daarmee onder druk te staan. Perspectief op verbetering in de financiele situatie en de organisatorische slagkracht is er niet; voor dat laatste is geen geld. 'Om erger te voorkomen, hebben we onze verantwoordelijkheid genomen’, aldus Brouns. De gemeente Haren was dinsdag niet bereikbaar voor commentaar.  

Herindelingsontwerp

Medio september stellen GS het herindelingsontwerp vast voor Gronigen, Ten Boer en Haren. Daarna wordt het acht weken ter inzage gelegd. Begin volgend jaar stellen Provinciale Staten het advies vast, waarna het naar de minister van Binnenlandse Zaken wordt gestuurd. De Tweede en Eerste Kamer hebben het laatste woord. Gebrek aan draagvlak is in het verleden voor ‘Den Haag’ reden geweest om herindelingsplannen naar de prullenbak te verwijzen. Als het voorstel wel een parlementaire meerderheid krijgt, zijn er in november 2018 verkiezingen voor de nieuwe gemeente.