Tolerantie

De fracties van de Eerste Kamer leveren vandaag (dinsdag 25 oktober) schriftelijk hun standpunt voor of tegen een verbod op de rituele slacht in. Wordt de ruimte voor godsdienstvrijheid alleen nog maar bepaald door de electorale angst voor moslims?

Onze Grondwet opent met de opsomming van een rijtje rechten en vrijheden van de burger. Die beschermen hem tegen de macht van de staat. Hij, die burger, mag zeggen en schrijven wat hij wil, mag zelf zijn geloof bepalen, eigen verenigingen oprichten, en scholen stichten overeenkomstig zijn levensbeschouwelijke of pedagogische overtuiging. Natuurlijk moet hij zich bij de uitoefening van die rechten en vrijheden aan de wet houden, maar dat is dan ook de enige grens die wordt gesteld. Wij zijn een tolerant land, een land van inschikken en plooien. We gunnen een ieder de ruimte om naar zijn diepste overtuiging te leven.
 

Die vrijheid en ruimte om te geloven wat je wilt en je eigen scholen volgens je eigen principes in te richten, staat steeds meer onder druk. Denkend en handelend vanuit artikel 1 van de Grondwet wil een groot deel van de Nederlandse samenleving steeds meer beperkingen aan die oude tolerantie opleggen. De SGP mag geen vrouwen meer van haar kieslijsten weren. Christelijke scholen mogen geen niet-christelijke leerlingen of homoseksuele leraren meer weren. En ook de rooms-katholieke kerk moet zich houden aan de waarden van de staat, zeiden velen na de zogeheten hostierel van de zomer van 2010. Niet tolerantie staat voorop, maar het principe van de gelijkheid. Alles mag, behalve discrimineren, op welke grond dan ook.
 

Dit gelijkheidsdenken radicaliseert. Ook dieren en kinderen vallen er tegenwoordig onder. Vlak voor het zomerreces stemde de Tweede Kamer in met een wetsvoorstel van de Partij voor de Dieren dat de rituele slacht op dieren wil verbieden. Joden en moslims mogen geen bloed consumeren. Daarom snijden zij bij de slacht van een schaap of koe de halsslagader van het dier door en laten zij het bloed weglopen. Pas dan is het vlees koosjer dan wel halal en mag het worden gegeten. Volgens sommige onderzoeken lijden deze dieren aan het einde van hun leven echter meer dan bedwelmd geslachte dieren, en daarom moet de rituele slacht worden verboden. Ook een dier heeft recht op een zo pijnloos mogelijke dood.
 

Het wetsvoorstel was nog niet door de Tweede Kamer of uit de gelederen van de VVD kwam de oproep om nu ook een einde aan een volgende door godsdienst gelegitimeerde misstand te maken, de jongensbesnijdenis. De artsenorganisatie KNMG heeft inmiddels ook tot een verbod op de jongensbesnijdenis opgeroepen: de besnijdenis is immers niet alleen een vorm van verminking maar ook het opleggen van een identiteit waarvoor het kind zelf niet heeft gekozen.
 

Het wetsvoorstel van Thieme’s PvdD komt op 13 december a.s. in behandeling in de Eerste Kamer, en vandaag (dinsdag 25 oktober) leveren alle fracties hun schriftelijke inbreng in. Naar het zich laat aanzien is de race daar nog niet gelopen. De VVD-fractie in de Senaat noemt het wetsvoorstel ‘slecht onderbouwd’ en lijkt tegen te gaan stemmen. Dertig van de 75 senatoren zouden dan tegen het wetsvoorstel zijn. Maar ook in de geledingen van D66 (5 zetels), GroenLinks (5 zetels) en PvdA (14 zetels) slaat de twijfel toe. De PvdA was al verdeeld. In de Tweede Kamer stemden drie PvdA’ers al tegen het verbod op de rituele slacht, en de PvdA-ledenraad en verschillende PvdA-prominenten spraken zich tegen het wetsvoorstel uit.
 

Op een D66-debatavond in Amsterdam, vorige week, vroeg GroenLinks-senator Ruard Ganzevoort zich openlijk af of we wanneer we door onze manier van consumeren zoveel dierenleed veroorzaken, een kleine groep van Joden en moslims het recht moeten ontnemen om ritueel te slachten. Een D66’er stelde daar vast dat het hele verbod eigenlijk niets oplevert.
 

De NOS publiceerde eind vorige week de cijfers van een onderzoek naar de opvattingen van Nederlandse gemeenteraadsleden met een islamitische achterban. Ze denken dat veel moslims naar België zullen uitwijken om daar hun vlees te halen. En ze zijn vooral bang dat hun partij bij de volgende verkiezingen op het slachtverbod zal worden afgerekend omdat islamitische keizers dan naar een andere partij zullen uitwijken of zelfs een eigen islamitische partij zullen gaan oprichten.
 

Dit kunnen zo maar eens de argumenten zijn die politici van D66, PvdA en GroenLinks tot een ‘heroverweging’ van hun standpunt zullen nopen. Als dat zo is, en de angst voor electorale consequenties zwaarwegender zullen zijn dan rechtsstatelijke overwegingen, dan is de vrijheid van godsdienst in dit land dus inderdaad een hoogst onrustig bezit geworden.