‘Overheid heeft zich deels van eigen slagkracht beroofd’
Door morele, cognitieve en maatschappelijke tekorten verliest de overheid aan gezag, signaleert de ROB. Hoe is dat terug te winnen?
Investeringen in de bekwaamheid, betrokkenheid en betrouwbaarheid van de overheid zijn noodzakelijk om het gezag terug te winnen. Tot die conclusie komt de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB). De overheid heeft over steeds minder zaken iets te zeggen. ‘Volgens de ROB begint het herwinnen van gezag bij een overheid die beter presteert.’
Prestatie
Het gezag van de overheid staat onder druk: burgers lijken het steeds minder vanzelfsprekend te vinden dat de overheid macht uitoefent. Dat is niet per definitie een probleem, want kritische burgers kunnen bestuurders scherp houden. Maar het is wel problematisch als de gezagswaardigheid van het openbaar onder druk staat.
‘Gezagswaardigheid is de mate waarin het bestuur zijn gezag ook echt verdient of zou moeten verdienen’, schrijft de ROB. ‘Deze gezagswaardigheid bestaat niet alleen in de ogen van burgers, maar is ook gebaseerd op de prestaties van de overheid.’ De overheid heeft gezag nodig om belangrijke vraagstukken aan te pakken. ‘Besturen gaat niet alleen beter als burgers de macht van de overheid onderschrijven, maar besturen met gezag is ook legitiemer. Zonder gezag blijven er alleen nog vormen van macht over die niet vrijwillig geaccepteerd zijn, zoals dwang.’
Kloof
Het onafhankelijke adviesorgaan ziet dat de overheid hard werkt, maar ‘zich deels van haar eigen slagkracht heeft beroofd door diensten en voorzieningen uit te besteden aan de markt of onafhankelijke uitvoeringsinstanties’. Zo zijn tekorten ontstaan: cognitieve zoals kennisgebrek, morele zoals het moeizame afwegen van verschillende waarden, en maatschappelijke die raken aan de kloof tussen de overheid en de leefwereld van inwoners. Deze tekorten zetten de gezagswaardigheid onder druk.
Deskundigheid
‘De ROB constateert dat daar waar deze tekorten zijn ontstaan de overheid te weinig bekwaam, betrouwbaar en betrokken is, waardoor zij door burgers niet gezagswaardig wordt bevonden en niet met gezag kan opereren.’
Om dit te herstellen, moet het openbaar bestuur onder andere meer werk maken van zijn expertise en deskundigheid. De ROB merkt op dat je gezag niet zomaar hebt – ‘dat moet je verdienen’. Dat begint volgens het adviesorgaan bij een overheid die beter presteert.
Reacties: 4
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
".. overheid te weinig bekwaam, betrouwbaar en betrokken is..
"Laat de ROB zich onthouden van bovenstaande gemeenplaatsen en komen met échte voorstellen waardoor Nederlander weer goed bestuurd wordt en Nederlanders zich weer goed bestuurd voelen. Wat mij betreft is daar sowieso een NEXIT voor nodig.
Er is wereldwijd sprake van een zeer ernstige vertrouwenscrisis. Die vertrouwenscrisis is het gevolg van de gedrag- en moraalveranderingen van individuele burgers. Burgers zijn allang het vertrouwen in elkaar kwijt. Verlies van vertrouwen dat doorsijpelt in alle organismen van de samenleving, in Nederland en wereldwijd. Maatschappelijke instabiliteit en onveiligheid zijn zeer belangrijke gevolgen van deze ontwikkeling. In Nederland heeft de politiek die ontwikkeling helemaal op zijn beloop gelaten.
Herstel van de stabiliteit en veiligheid van de samenleving dient voorop te staan. Dat vereist een heel andere aanpak dan deze van de ROB. Stabiliteit en veiligheid zijn de basiswaarden van iedere samenleving, van iedere groep. Waar die niet meer bestaat volgt, uiteindelijk, reuring en opstand. Nederlandse burgers vliegen elkaar al tijden in de haren omdat de een eist dat haar normen- en waardensysteem dominant is en voor alles en iedereen geldt. Dat verscheurt onze samenleving.
Met deze nota laat de ROB zien dat zij geen enkel idee heeft van wat er aan de hand is. Zij kijkt namelijk niet naar de oorzaak van de gedrag- en moraalveranderingen, doch slechts naar hoe daar, vanuit haar eigen verkokerde aanpak, op gereageerd wordt.