Geweld met kalmte bestrijden

Maar dat is niet zo. Begin deze week verscheen het rapport Geweld tegen gezagsdragers; Preventie en aanpak van geweld. De studie, door onderzoekers van de Universiteit van Utrecht in opdracht van de driehoek van de gemeente Utrecht, toont aan dat er landelijk én regionaal geen sprake is van een onverwachte of explosieve toename van geweld. Wel wordt geconcludeerd dat de ernst van de incidenten, vooral in termen van letselschade, lijkt toe te nemen. En dat er inderdaad sprake is van een substantieel, structureel probleem.

Opmerkelijk is dat er voor dit rapport nauwelijks aandacht was. Dat staat in elk geval in schril contrast met alle ophef die ontstaat als er weer eens een ambtenaar door geweld wordt getroffen. Het is echter een heel belangrijke constatering dat het aantal geweldsincidenten tegen gezagsdragers niet is toegenomen. Want behalve een mediahype, is er ook een bestuurlijke hype ­ontstaan over geweld tegen ambtenaren.

Zoals door minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken die een politierechter een ‘denkfout’ toedicht als de laatste voorzichtig zegt dat politieagenten tegen een zekere mate van agressie moeten kunnen omdat hun werk dat nu eenmaal met zich meebrengt. Of door politici die zeggen dat er zwaarder moet worden gestraft en een college van procureurs-generaal dat met een  richtlijn komt die voorschrijft dat officieren van justitie voortaan twee keer de maximumstraf moeten eisen als het gaat om geweld tegen een overheidsdienaar - een straf die de rechterlijke macht overigens al tot zijn beschikking had.

Geen misverstand: geweld tegen ambtenaren moet streng worden aangepakt. Dubbel straffen is nog beter en zelfs voor driedubbel valt soms wat te zeggen.

Het probleem is dat er nu overspannen verwachtingen worden gewekt. Alle stoere taal - die bol staat van de dubbele straffen, zero tolerance, snelrecht en andere krachtige maatregelen - wekt de indruk dat er snel na nu geen probleem meer is. De verontwaardiging is zo groot dat als er op korte termijn geen aantoonbare resultaten worden behaald, er weer opnieuw om extra maatregelen zal worden geroepen.

De instanties die het geweld moeten opsporen, vervolgen en straffen, komen hierdoor onder onredelijke druk te staan. De verwachtingen zijn zo hoog dat ze alleen maar tot frustratie kunnen leiden.

Van bestuurlijke rust en consequente aandacht voor geweld tegen ambtenaren valt meer resultaat te verwachten. Dat wil zeggen: áltijd vervolgen en zwaar bestraffen, immer de vervolgschade op de dader verhalen en organisaties compenseren die getroffen worden door geweld tegen hun personeel.