Gemeenten kunnen geheimhoudingsplicht repareren
Een raadslid dat geheime informatie aan de orde stelt in een openbare vergadering, kan niet worden gestraft. Gemeenten kunnen deze ervaren lacune in de wet repareren door hun reglement van orde aan te passen.
Onschendbaarheid
In een brief aan de gemeente Ede schrijft staatssecretaris Bijleveld (Binnenlandse Zaken, CDA) dat onschendbaarheid van volksvertegenwoordigers altijd zwaarder weegt dan de geheimhoudingsplicht. ‘De onschendbaarheid voor datgene wat volksvertegenwoordigers inbrengen in de vergaderingen is vanouds een van de beginselen van onze representatieve democratie waarmee beoogd is de onafhankelijkheid van de volksvertegenwoordigers te waarborgen. Deze onschendbaarheid kent geen beperkingen’, schrijft Bijleveld.
Incident
De staatssecretaris reageert hiermee op een incident rond het D66- raadslid Marcèl van Dalen, dat in een openbare vergadering mededelingen had gedaan over een onderwerp dat als vertrouwelijk werd beschouwd. Het ging om een ingebrekestelling door de Europese Commissie, omdat Ede het aanbe- stedingsrecht zou hebben geschonden.
Woede
Doordat een bericht hierover, per ongeluk, op de gemeentelijke website was verschenen, achtte Van Dalen de kwestie rijp voor de openbaarheid. Dit tot grote woede van collega-raadsleden en het college van B en W. Bijleveld adviseert gemeenten om in hun reglement van orde op te nemen dat raadsleden die de geheimhouding tijdens een openbare vergadering schenden, kunnen worden aangepakt.
Toegang ontzegd
Naar aanleiding hiervan gaat Ede vastleggen dat raadsleden, op voorstel van het presidium of van de voorzitter, in het vervolg kunnen worden uitgesloten van de toezending van geheime stukken over het ‘gelekte’ onderwerp. Ook kan hen de toegang worden ontzegd tot besloten vergaderingen die ‘een directe relatie’ hebben met de openbaar gemaakte kwestie.
Afgedaan
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft inmiddels besloten om ‘op korte termijn’ een vergelijkbare bepaling toe te voegen aan haar modelreglement van orde. Voor Van Dalen heeft dit alles overigens geen consequenties. De gemeente Ede beschouwt deze zaak als afgedaan.
Degene die een geheim schendt, waarvan hij had kunnen weten dat hij verplicht was dit geheim te bewaren, wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of een geldboete van de vierde categorie.
En als ook daarvoor onschendbaarheid geldt: zijn regelingen op lokaal niveau zoals in het reglement van orde dan wel afdoende?