Geen streep onder crisis Dinkelland

Waarnemend burgemeester Jan Kristen slaat veelzeggend de ogen ten hemel als hem na afloop van de extra raadsvergadering, afgelopen maandagnacht, wordt gevraagd hoe het verder moet in de Dinkellandse politiek. De bestuurbaarheid is niet in het geding, stelt hij: 'Gelukkig hebben we het ambtelijk apparaat en de financiële positie van de gemeente op orde. Dat maakt het op den duur toch doenlijk. Maar harmonieus zal het niet meer worden.' Even tevoren heeft hij in de raad een dringende oproep gedaan tot normalisering van de verhoudingen. En dat is hard nodig, na een grimmige bijeenkomst waarin de raad zich uitspreekt over het onderzoeksrapport van Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (BING) en de consequenties daarvan voor de wethouders.

Beveiligers staan als schildwachten voor de ingang van de raadszaal. Het atrium van het gemeentehuis is gevuld met burgers. Naarmate het debat zich verhardt, klinkt vaker hoongelach. Incidenten doen zich niet voor. De uitkomsten van het BING-rapport, over het functioneren van de drie wethouders, worden door oppositie en collegepartijen totaal verschillend geïnterpreteerd. Coalitiepartijen CDA en PvdA (samen twaalf zetels) vinden dat voldoende aangetoond is dat het blazoen van de twee nog zittende wethouders Kleissen en Engbers (beiden CDA) onbezoedeld is. Zij hebben volgens het rapport in sommige dossiers onverstandig gehandeld, maar hun handelwijze kwam eerder voort uit gebrek aan professionaliteit dan aan integriteit. PvdA-fractievoorzitter Vincent Blokhuis: 'Van de aantijgingen van burgemeester Willeme blijft niets over.'

De VVD (twee zetels) wil dat de wethouders opstappen: 'Ook met één smetje ben je niet meer smetteloos.' Fractievoorzitter Jos Bosch gebruikt tientallen keren de kwalificatie 'niet netjes'. In een motie van wantrouwen stelt de VVD onder meer dat positie van de bestuurders zo beladen is, 'dat er geen grond is voor vertrouwen dat zij nog een positieve bijdrage kunnen spelen in de realisering van een nieuwe start'.

Grote ellende

Lokaal Dinkelland verwijst het BING-rapport net niet naar de papierversnipperaar, maar spreekt haar ongenoegen uit over de breedte van het onderzoek. BING heeft volgens fractievoorzitter Steggink veel laten liggen. Maar: 'Het rapport bevestigt wat wij eerder gezegd hebben: het is vanaf het begin één grote ellende geweest. Dit college werkte niet samen en zal ook nooit samenwerken. Het is altijd een vechtcollege geweest.'

Steggink zegt dat de wethouders het vertrouwen hebben beschaamd, en met hen óók de fractievoorzitters van de collegepartijen. Zij beschikten met betrekking tot de wethouders over meer informatie dan de rest van de raad. Net zoals de VVD komt Lokaal Dinkelland met een motie, waarin staat dat 'de wethouders Kleissen en Engbers zich in een zeer kwetbare positie hebben gemanoeuvreerd als het gaat om hun integriteit'. Steggink: 'U zult voortdurend en terecht als aangeschoten wild worden gezien.'

Blokhuis zit na afloop van de raadsvergadering even stuk. Hij vraagt zich hardop af of hij nog wel raadslid wil zijn, nu toenadering tussen de partijen verder weg lijkt dan ooit. 'De tegenstellingen zijn zo groot dat een debat niet meer mogelijk is.' Zijn taxatie wordt alom gedeeld. De grieven over en weer zullen bij ieder verschil van inzicht de kop opsteken, de komende twee jaar komt het niet meer goed.

Crisis verscheurde Dinkelland

De fusie van Ootmarsum, Denekamp en Weerselo in 2001 zet kwaad bloed. Het CDA scheurt en er ontstaat een afsplitsingpartij, Lokaal Dinkelland. De in 2006 aangetreden wethouders Evert Jan Krouwel (PvdA), Eric Kleissen en Rob Engbers (beiden CDA) zeggen november 2007 het vertrouwen op in burgemeester Frans Willeme. Hij opereert naar hun mening eigenzinnig en 'grabbelt in andermans portefeuilles'.

De raad neemt een besluit over de vertrouwenskwestie. De meerderheid vindt dat Willeme moet vertrekken, maar hij weigert. De burgemeester slaat terug, door publiekelijk de integriteit van de wethouders in twijfel te trekken. Zij zouden zich hebben bezondigd aan belangenverstrengeling, verder zijn gegaan dan hun mandaat reikte en bovendien zouden de antecedenten van twee van de drie niet vlekkeloos zijn. Hoewel duizenden Dinkellanders voor Willeme de straat opgaan, ontslaat minister Guusje Ter Horst de burgemeester, omdat volgens de gemeenteraad de verhoudingen blijvend zijn verstoord.

De raad geeft opdracht tot een extern onderzoek naar het functioneren van de wethouders. De beoordeling is dat er op een aantal dossiers onhandig of zelfs onzorgvuldig is geopereerd en dat hier en daar de schijn van belangenverstrengeling kan zijn ontstaan. Maar in grote lijnen is de beoordeling niet zo zwaar, dat alle drie de wethouders niet-integer handelen kan worden aangewreven. Krouwel vergaloppeerde zich volgens de onderzoekers wel, door zijn gewicht als wethouder in de strijd te gooien bij een burenconflict. Krouwel stapt uit eigen beweging op. De voormalige Overijsselse gedeputeerde Jan Kristen (PvdA) is aangesteld als waarnemend burgemeester.