'Dreiging herindeling belemmert ict-samenwerking'

Doordat het kabinet herindelingen beoogt, is samenwerking verdacht. De bouw van noodzakelijke regionale ict-infrastructuur komt niet goed van de grond, omdat politici en bestuurders niet willen 'voorsorteren' op fusie.

Voorzichtig ambtelijk samenwerken

Dat betoogt Hein van Duivenboden, onder meer hoogleraar Interbestuurlijke Samenwerking aan de TiasNimbas Business School. 'Je ziet dat gemeenten pas op de plaats maken. Voorzichtig ambtelijk samenwerken op de achtergrond, okay. Maar bestuurlijk moet het stil blijven, anders komen fusievrezende burgers en raadsleden in opstand.'

Decentralisatie risico

Grote decentralisaties – werk en inkomen, zorg, veiligheid, ruimtelijke ordening – dwingen gemeenten tot de ontwikkeling van gezamenlijke ict, waardoor ze met elkaar en met hun ketenpartners kunnen communiceren. Marcel Thaens, hoogleraar ICT aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, hoopt dat gemeenten juist intensiever gaan samenwerken, om te bewijzen dat er een alternatief is voor samenwerking. 'De argumenten voor herindeling zijn versterking van de bestuurskracht en meer doen met minder middelen. Ik denk dat ict een goed middel is om samenwerking zodanig te bevorderen dat deze doelen ook zonder herindeling worden behaald.' Maar de voortdenderende decentralisatietrein ziet hij wel als risico. 'Heel veel ontwikkelingen worden met elkaar in verband gebracht, zonder dat gemeenten daar klaar voor zijn. Het rijk is nu heel druk bezig om allerlei regelingen bij elkaar te voegen en te decentraliseren, zonder zich te bekommeren om de vraag of gemeenten en hun ketenpartners dat wel aankunnen.' Met als risico dat gemeenten weer op eigen houtje allerlei systemen gaan ontwikkelen.

Elke gemeente bouwt eigen systeem

Ton de Wit, directeur van adviesbureau Telengy, vindt dat gemeenten door de autonomiediscussie de dingen nog steeds verkeerd om doen. 'Elke gemeente bouwt haar eigen informatiesystemen en gaat dan kijken hoe andere systemen – van andere gemeenten, de rijksoverheid, ketenpartners – daarop kunnen worden aangesloten. Het resultaat is dat we eindeloos bezig zijn met het bouwen van ict-structuren die ervoor zorgen dat de juiste partijen met elkaar kunnen praten.' De Wit pleit voor één centraal overheidssysteem, waarom gemeenten kunnen aanhaken. 'Het ict-instrumentarium moeten ze gestandaardiseerd aangedragen krijgen, zodat ze daar én geen omkijken naar hebben én gemakkelijk met elkaar kunnen communiceren. Gemeenten dienen het belang van hun inwoners niet door te investeren in allerlei systemen, maar in de kwaliteit van beleid.'

Lees het hele verhaal in Binnenlands Bestuur nummer 3 van 2013.