Fikse herstelbetalingen door UWV

Tientallen gemeenten hebben recent van UWV geld teruggekregen voor te veel betaalde premies voor de WAO en de regeling Werkhervatting gedeeltijk arbeidsongeschikten (WGA). Ook verhalen gemeenten loondoorbetaling voor afgekeurde ambtenaren op de uitvoeringsinstantie. In een aantal gevallen had UWV deze lonen zelf moeten betalen, in plaats van de gemeente.

Compensatie voor deze te veel betaalde personeelskosten vloeit voort uit het doorlichten van personeelsdossiers van afgekeurde ambtenaren. Zodra een gemeente weet aan te tonen dat er fouten zijn gemaakt met premies of de loondoorbetaling aan afgekeurd personeel, repareert het UWV de fouten. ‘Het is bekend dat er veel oververzekerd wordt’, zegt woordvoerder Wessel Achterhof van het UWV. ‘Wie kan aantonen dat er te veel is betaald, krijgt direct geld terug. Dat vinden wij niet erg.’

Profijt

Van ongeveer dertig gemeenten is bekend dat ze een premiescan hebben laten uitvoeren. Rotterdam is de met een loonsom van 600 miljoen euro de grootste gemeente waarvan bekend is dat ze geld van het UWV vordert. Het verwachte voordeel kan in de miljoenen lopen, volgens het begeleidende bureau VDW Subsidieservice. Ook kleinere gemeenten hebben profijt. ‘Het ging om personeelsdossiers die teruggingen tot 2003’, zegt Elly Timmers, coördinator salarisadministratie van de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Deze gemeente kreeg na het uitvoeren van een premiescan onlangs een ton retour van UWV. ‘Dit is geld dat anders maar op de plank zou blijven liggen. Elke euro die je kunt krijgen is er een. Dat telt in een tijd van bezuinigingen.’

Herstelbetalingen door het UWV vloeien voort uit het onjuist toepassen van regels voor sociale verzekeringen en dan vooral voor arbeidsongeschiktheid. Veel gemaakte fouten zijn het te hoog taxeren van het aantal arbeidsongeschikte ambtenaren bij gemeenten. Omdat de WGA-premies voor werkgevers zijn afgeleid van het aantal arbeidsongeschikte medewerkers, komt het regelmatig voor dat UWV te hoge premies vaststelt.

‘Regelmatig komen gemeenteambtenaren die al eens zijn afgekeurd weer opnieuw in de WGA terecht’, zegt Vera van der Windt van VDW Subsidiedesk, een bureau dat gemeenten helpt om de fouten te herstellen. ‘Volgens de regels mag die terugkeer in WGA niet. Bij terugkerende klachten binnen 5 jaar val je terug op je oude uitkering, die niet drukt op de gemeentelijke begroting. Van elke arbeidsongeschikte ambtenaar gaan wij na of de kosten daarvan al dan niet terecht aan de gemeente zijn toegerekend. Zo niet, dan vragen wij namens de gemeente om restitutie bij het UWV en de Belastingdienst. Als je maar één ambtenaar uit de WGA haalt, heb je daar als werkgever nog 10 jaar financieel voordeel van. Voor die periode ben je als werkgever namelijk verplicht om het loon van een afgekeurde medewerker door te betalen.’

De vorderingen van gemeenten op UWV kunnen oplopen tot één procent van de loonsom, becijfert Van der Windt op basis van haar ervaringen bij tientallen gemeenten. Volgens de calculatie van dit bureau kunnen de gezamenlijke gemeenten ongeveer 70 miljoen euro op het UWV verhalen, één procent van de totale loonsom van 7 miljard euro.

Kennis

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) noemt deze berekening aan de optimistische kant. ‘Het bedrag kan lager uitvallen’, zegt woordvoerster Frotina Zuidema. ‘Steeds meer gemeenten kennen de problemen rond de uitvoering van sociale verzekeringen en nemen adequate maatregelen. Of er voor elke gemeente sowieso geld te verdienen is met een premiescan, kan niet in zijn algemeenheid worden geconcludeerd. Dat is afhankelijk van de lokale situatie en het gevoerde beleid.’

Dat gemeenten onnodige personeelskosten maken vanwege de regelgeving rond sociale verzekeringen, trekt VNG niet in twijfel. ‘Het is niet altijd even gemakkelijk om te controleren of alle betalingen correct zijn. Het verdient daarom aanbeveling om periodiek een scan uit te voeren.’

Gemeenten ontberen net als veel bedrijven de specifieke juridische en gezondheidstechnische kennis om zulke scans zelf uit te voeren. De grote bedragen die in het geding zijn in combinatie van de complexe materie, hebben geleid tot een industrie van gespecialiseerde bureaus die namens werkgevers het UWV benaderen.

‘Wij hebben bij het UWV zelf niet de contacten om na te gaan of de regels goed zijn uitgevoerd’, zegt Timmers van Utrechtse Heuvelrug. ‘Daarom hebben wij het laten doen door een externe partij, nadat ik geïnformeerd had bij de gemeente Borssele. Die had ervaring met een vergelijkbaar traject. De scan kostte onze eigen staf slechts een uur of drie. Binnen een paar maanden hadden we het geld van UWV binnen.’