Europese steden willen vluchtelingen zelf verdelen

De hoofdsteden van de EU willen vluchtelingen onder elkaar verdelen. Zo moeten steden als Athene en Berlijn worden ontlast. Dit meldt burgemeester Van der Laan van Amsterdam, die donderdag een burgemeestersconferentie in zijn stad voorzat. Volgens hem helpt dit ook kleinere steden en gemeenten in Nederland.

Iets moois

Het Amsterdamse Scheepvaartmuseum was donderdag het toneel van een internationale burgemeestersvergadering. Burgervaders van 26 van de 28 EU-hoofdsteden – Luxemburg en Nicosia waren afwezig – kwamen tot de conclusie dat vluchtelingen kunnen worden verdeeld onder hun steden. Aan het einde van de dag deed burgemeester Eberhard van der Laan (PvdA) van Amsterdam daar kond van. ‘Vandaag gebeurde er op twee niveaus iets moois. Als eerste stelde Athene een netwerk van solidaire steden voor op allerlei niveaus, waaronder op het gebied van vluchtelingen. Ten tweede hebben alle collega’s er mee ingestemd dat het netwerk er komt’, aldus Van der Laan. ‘Je kunt als burgemeester straks vluchtelingen mogelijk overhalen vanuit Athene naar jouw stad, maar je kunt bijvoorbeeld ook medici naar de Griekse hoofdstad sturen.’ Hij benadrukt dat Athene liever hulp wil dan dat Amsterdam extra vluchtelingen uit die stad zal opnemen.

Vluchtelingenpoule

In een aantal EU-hoofdsteden is de nood hoog. ‘Berlijn krijgt elke dag honderd vluchtelingen binnen en in Athene verblijven er momenteel al 50.000. Dat is nogal wat’, aldus de Amsterdamse burgemeester. Tijdens de vergadering vertelde de locoburgemeester van Madrid onder andere dat zijn stad bijna geen vluchtelingen telt. In die stad worden dagelijks vier gezinnen dakloos, een ander probleem. Maar de Spaanse hoofdstad zou toch asielzoekers uit Griekenland kunnen overnemen. ‘Daarna kwam er in de vergadering iets moois vanuit het Oostblok’, aldus Van der Laan. ‘Mijn collega’s uit Riga en Boedapest zeiden: tachtig procent van de mensen bij ons is tegen de opvang van vluchtelingen, maar wij willen wél solidair zijn met anderen. Wij willen een deel van het Europese geld dat naar ons gaat afstaan aan steden als Athene en Berlijn die het geld harder nodig hebben.’

Nederlandse gemeenten profiteren

Volgens Van der Laan hebben ook Nederlandse gemeenten baat bij de conferentie die hij donderdag voorzat. Op de agenda stonden onderwerpen als volkshuisvesting, radicalisering, vluchtelingen en schone lucht. ‘Amsterdam is een verantwoordelijke hoofdstad. Als dit onze stad al helpt, dan moet het voor andere gemeenten en steden in ons land sowieso helpen. Bovendien denkt Rotterdam ook met ons mee op dit gebied’, aldus de Amsterdammer. Hij noemt zijn stad ‘een van de motortjes van Nederland’ en benadrukt dat er de laatste jaren een internationale stedenagenda is ontstaan. ‘De tijd van de grote landbouwsubsidies voor het platteland is in de EU voorbij. Brussel ziet dat de steden een grote potentie hebben op het gebied van welvaart en het dagelijks leven van mensen. In de steden vindt je de aggregatie van het probleem, maar vaal ook de oplossingen daarvoor’.

Weg met moeilijke subsidies

Eurocommissaris Corina Cre?u van Steden en Regio’s zegde tijdens de vergadering toe dat er in de komende jaren 50 miljard euro naar de grote steden van Europa zal gaan. In de ochtend pleitte de Atheense burgervader Giogios Kaminis er al voor dat de steden rechtstreeks moeten

kunnen putten uit de Europese subsidiepot. ‘We moeten af van de omslachtige wijze waarop gemeenten geld in Brussel kunnen aanvragen,’ aldus Kaminis achteraf. Hij pleit niet alleen voor zichzelf. ‘Neem de subsidies uit het Europees Sociaal Fonds, de ESF-subsidies. Het is ontzettend lastig om die te krijgen en achteraf kan het ook nog eens worden terugbetaald als er in de aanvraagprocedure een foutje is gemaakt. Dat moet toch anders kunnen.’ Kaminis, die een paar jaar geleden wegens bezuinigingsmaatregelen nog werd belaagd door een woedende groep ambtenaren, is tevreden met het bereikte resultaat van de conferentie in Amsterdam. ‘Wij willen door op de ingeslagen weg.’

Benjamin Barber

Hoewel Van der Laan en Kaminis positief zijn over de dag, viel het op dat niet alle burgemeesters present waren. Zo kwam de conservatieve Londense burgemeester Boris Johnson niet opdagen en schitterde de vrouwelijke Parijse burgemeester Anne Hildalgo in afwezigheid. Ook ontbrak de burgemeester van Brussel. Zij werden vervangen door hun locoburgemeesters. ‘Er is geen woord over het politieke spel gesproken’, aldus Van der Laan. ‘Boris Johnson en Anne Hildalgo hebben goede vervangers gestuurd. Zij vertegenwoordigen hun stad ook en ze hebben een prima inbreng in de vergadering.’ Over de theorie van filosoof Benjamin Barber, dat burgemeesters de problemen internationaal gezien beter kunnen oplossen dan regeringsleiders, maakt Van der Laan ‘alleen maar grappen’. Niettemin sloot Van der Laan de vergadering af met een kort statement waarin hij de theorie van Barber onderschrijft.

Radicalisering

Volgende maand vindt op dezelfde plek een EU-vergadering plaats met alle Europese ministers van Binnenlandse Zaken. De Nederlandse regering zal de aanbevelingen en uitkomsten van de hoofdstedenconferentie meenemen. Ten slotte was er in de bijeenkomst van Van der Laan ook nog aandacht voor het thema radicalisering. Uit een stemming bleek dan meer circa 60 procent van de burgemeesters wil voorkomen dat jonge moslims radicaliseren en eventueel afreizen naar het Midden-Oosten. Ook vindt een groot deel het aangaan van de dialoog met moslims belangrijk. Een aantal burgemeesters pleitte voor een totaalaanpak, waarbij allerlei harde en zachte middelen worden gebruikt om radicalisering van jongeren voor te zijn. Amsterdam loopt hierin voorop, omdat het na de aanslag op Theo van Gogh in 2004 een dergelijke methode heeft ontwikkeld.