'Eindhoven moet het beste voer hebben'

De regio Eindhoven groeit en bloeit, maar dat gaat niet zomaar. Burgemeester John Jorritsma wil 60 miljoen euro extra van het rijk. Een gesprek over de keerzijde van economisch succes, de ingrijpende gevolgen van corona en - niet te vergeten - de Wet van de aardbeienjam.

Groei 

Corona of niet, Eindhoven groeit en bloeit. Jorritsma: ‘Voor corona hadden we een economische crisis en een financiële crisis, maar we hadden jaarlijks wel 4 tot 8 procent economische groei. Terwijl de rest van Nederland in het eerste kwartaal van 2021 door corona op nul of min bleef staan, schreef deze regio 2 procent economische groei. DAF bouwt hier 250 trucks per dag. Alleen al een bedrijf als ASML groeit per maand met zo’n 300 medewerkers. Ze gaan de komende jaren naar 20.000 medewerkers. Het mkb rond ASML groeit mee.’

Zuidas
Die groei brengt Eindhoven ook in de problemen. Jorritsma: ‘Je moet de voorzieningen hebben. We moeten 4.000 woningen per jaar bouwen, er moeten scholen komen, cultuur en sport, infrastructuur. Dat kan ik niet alleen uit de WOZ-opbrengst financieren. De Zuidas is niet gebouwd vanuit de WOZ in Amsterdam. Die is ook met geld uit de rijksinfrastructuur bekostigd.’ Eindhoven wil boter bij de vis.

Brainport Bid
Brainport Eindhoven heeft de informateur en de fractievoorzitters in de Tweede Kamer daarom een heus Brainport Bid gestuurd. Het nieuwe kabinet zou jaarlijks minimaal 60 miljoen euro in de regio moeten investeren voor onder andere de ‘ontwikkeling van publiek-private innovatieprogramma’s’. Jorritsma: ‘Het kan in deze coronatijden niet op. Je kunt de krant niet openslaan of de televisie aanzetten of het kabinet heeft een miljard voor dit en een paar miljard voor dat uitgetrokken. Er is geen enkele rem. Natuurlijk gaat daar een einde aan komen. En juist dán moet je je geld investeren op de plek waar dit het meeste opbrengt voor het land. Dan hoef je niet ver te zoeken.’

Eigen broek
Je zou kunnen denken: een stad die het al jaren beter doet dan welke andere stad in Nederland moet leren om zijn eigen broek op te houden. ‘Dat is makkelijk gezegd, maar de bedrijven die crescendo gaan in de hightech en de machinebouw betalen niet mee aan de aanleg van wegen en betalen niet de verduurzaming van de stad. Ze bouwen voor mij geen huizen en bouwen voor mij geen cultuurtempels’, reageert Jorritsma.

Jachthaven
‘Ik geloof niet dat in Amsterdam, Den Haag of Rotterdam bedrijven meebetalen aan de publieke infrastructuur. Rotterdam ontvangt jaarlijks uit de Rotterdamse haven 50 tot 70 miljoen euro dividend. Dat geld kunnen ze in de stad en de regio pompen. Wij hebben hier alleen een jachthaven. Ik heb in Eindhoven structureel geld van het rijk nodig om het verdienvermogen van Nederland te garanderen. Hier maken we de toekomst. Hier hebben we de kennis.’

Aardbei

Eindhoven is volgens John Jorritsma slachtoffer van de Wet van de aardbeienjam (de Wvda). ‘Op één witte boterham leggen wij in het egalitaire Nederland in het midden één aardbei. We prakken hem fijn en smeren hem uit. De boterham wordt lichtroze. Het smaakt nergens naar, maar iedereen heeft wat.’ Die aardbei zou gewoon op Eindhoven moeten worden gelegd, vindt Jorritsma. ‘En dan een hap nemen. Eindhoven is voor Nederland de kip met de gouden eieren, dus die moet het beste voer hebben.'

Verdienvermogen

'Ja, ja', weet Jorritsma, 'als er geld naar Eindhoven gaat, dan moet er ook geld naar Zwolle en naar Enschede. Waarom? Ik misgun die steden niks en als burgemeester van Enschede zou ik ook prediken voor Enschede, maar nergens in Nederland is het verdienvermogen zo groot als in Brainport Eindhoven. Als politiek Den Haag ons weer eens ophemelt, dan zou ik willen zeggen: put your money where your mouth is.’

Lees het hele interview met John Jorritsma deze week in BB12 (inlog)