‘Einde stadsregio’s heeft geen effect op bestuurlijke drukte’

‘Alle politici in Parkstad zijn dezelfde politici die ook actief zijn in hun gemeente. Er komt geen politicus minder als je Parkstad afschaft’, zegt Paul Depla (PvdA), burgemeester van Heerlen en voorzitter van de wettelijke stadsregio (wgr-plus-gebied) Parkstad Limburg, het regionale samenwerkingsverband van zeven gemeenten in het zuidoosten van de provincie Limburg.

‘Voor het verminderen van de bestuurlijke drukte helpt afschaffing van de wgr-plus niet’, reageert Frank Kerkhaert (CDA), burgemeester van Hengelo en vice-voorzitter van de stadsregio Twente.

Misverstand

Jaap Modder, onafhankelijk voorzitter van de Stadsregio Arnhem-Nijmegen: ‘Het lijkt mij een raar misverstand dat je met het opheffen van regionale samenwerking bestuurlijke drukte kunt verminderen. Het zou betekenen dat gemeenten alle taken die ze regionaal uitvoeren beter zelfstandig kunnen doen. Dat zou pas bestuurlijke drukte betekenen. Als de doelstelling van het nieuwe kabinet is om het aantal ambtenaren te verminderen zou ik kijken naar de grote getallen. Bij ons werken vijftig ambtenaren, bij de provincie Gelderland vijftienhonderd. Bovendien, als je onze ambtenaren ontslaat, komen ze net zo hard terug bij de gemeenten omdat onze ambtenaren taken verrichten voor de gemeenten. Dus geld opleveren doet het ook niet.’

Depla: ‘Gemeenschappelijke regelingen zoals de wgr-plus zijn er juist om te voorkomen dat elke gemeente zijn eigen ict en p&o-taken heeft. Als je de wgr-plus-gebieden afschaft, ontneem je gemeenten ook de mogelijkheid om te bezuinigen. Wgr-plusgebieden zijn bovendien een perfect instrument om kleine gemeenten te laten voortbestaan.

Regionale samenwerking en lokale zelfstandigheid gaan goed samen. PVV en CDA zijn daar gevoelig voor. Ik begrijp daarom het voorstel niet.’ VVD, CDA en gedoger PVV beschouwen het afschaffen van de wgr-plusgebieden blijkens het regeerakkoord als een van de maatregelen om te komen tot een ‘krachtige, kleine en dienstverlenende overheid’ die bestaat uit ‘minder ambtenaren, minder regels en minder bestuurders’ en betaald wordt met ‘minder belastinggeld’. Volgens het regeerakkoord moeten daarom ook de Randstadprovincies worden samengevoegd.

Slecht

‘Wij kunnen in dat geval niet achterblijven en moeten als Oost-Nederland ook fuseren tot één landsdeel’, zegt de Twentse CDA-bestuurder Kerkhaert. Doen we dat niet, dan krijg je een Nederland met twee snelheden en dat is heel slecht. Als het kabinet zoiets wil in de Randstad moet je dat in de rest van Nederland niet zomaar laten gebeuren. Wij moeten daarom ook aan de bak. Ik nodig de provincie uit om zelf met een soortgelijk standpunt te komen’, aldus Kerkhaert.

De Hengelose burgemeester vindt dat door een fusie van Overijssel en Gelderland de met opheffing bedreigde stadsregio’s Twente en Arnhem-Nijmegen in het nieuwe landsdeel bijzondere regio’s met bijvoorbeeld verkeer- en vervoerstaken kunnen worden. ‘Als er een landsdeel Oost is staan wij als Twente ons mannetje. Wij zijn een sterke regio en een landsdeel kan met ons maar ook met de stadsregio Arnhem- Nijmegen prima zaken doen.’

Uitgesmeerd

Voorzitter Jaap Modder van de Stadsregio Arnhem- Nijmegen stelt vast dat de provincie voorlopig de lachende derde is. ‘De 1,2 miljard die wij als wgr-plusgebieden voor openbaar vervoer krijgen, gaat als het doorgaat naar de provincies. Dat geld wordt uitgesmeerd over de provincie.

‘Er zal meer geld naar de Achterhoek en de Veluwe gaan, meer naar Ermelo en Winterswijk want dat gebeurt omdat een belangrijk deel van de Statenleden in die gebieden zitten’, verwacht Modder. ‘ Arnhem en Nijmegen, de steden, worden het haasje. Ik neem dat niemand kwalijk, maar zo werkt het.’ De Haagse VVD-burgemeester Jozias van Aartsen, voorzitter van de Stadsregio Haaglanden, heeft nog geen reactie paraat. Hij wil eerst het overleg in zijn regio op 10 november afwachten.

Jaap Modder: ‘Geen begrafenisondernemer’
Jaap Modder, voorzitter van de Stadsregio Arnhem-Nijmegen, werd op 27 september opnieuw voor 4 jaar herbenoemd. Enkele dagen later las hij in het door VVD, CDA en PVV gepresenteerde concept-regeerakkoord dat de wettelijke stadsregio’s worden afgeschaft. Bevreesd dat hij binnenkort op straat staat, is Modder niet. ‘We zitten niet in Engeland waar de regering-Cameron binnen een week de stadsregio’s kon afschaffen. Er moeten wel twintig wetten worden veranderd voordat de wgr-plusgebieden zijn afgeschaft. Dat zal dus nog wel even duren. In strikt formele zin hoef ik mij dus over afschaffing niet erg druk te maken.’

Angst heeft Modder voor het politiek-psychologische effect van de voorgenomen afschaffing. ‘Je wordt toch teruggezet in de zin van dat mensen het idee krijgen dat je je kaarten niet meer op de stadsregio hoeft te zetten. Dat leidt tot een lamentabele houding en verlammingsverschijnselen. Het past ook niet bij mij. Ik heb nooit een begrafenisondernemer willen zijn. Toen ik in 2002 op deze plek kwam hadden we vijftien mensen met een begroting van 60 miljoen, nu hebben we vijftig mensen en een begroting van 120 miljoen. Dat dreigt nu dus allemaal naar beneden te moeten.’