‘Overkokend’ Eindhoven dwingt Best tot fusie met buurgemeente

Best gaat het niet lang meer redden als zelfstandige gemeente. Dat stelt onderzoeksbureau BMC na onderzoek. Een fusie met buurgemeente Oirschot ligt voor de hand.

Korte termijn

Het BMC-onderzoek laat aan duidelijkheid niets te wensen over. De conclusie van de onderzoekers is dat zelfstandig blijven voor Best ‘geen toekomstbestendig scenario' is. Dat heeft alles te maken met de snelheid en impact van de ontwikkelingen in de regio Eindhoven. De komende tijd worden die opgaven ‘omvangrijker, impactvoller, complexer en regionaler’, zozeer zelfs dat ‘de advies-, beslis- en realisatiekracht van de gemeente binnen drie tot vijf jaar kritisch onder druk komt te staan’. Dat gaat meer en andere advies, beslis- én realisatiekracht van Best vergen. Nu is dat in algemene zin nog redelijk tot goed op orde, maar op  korte termijn dus niet meer.

Eindhoven

De Brainport-regio, waar Best onderdeel van is, verandert in rap tempo. Dat komt mede door de enorme expansie van ASML. De groei van die chipmachinefabrikant vreet ruimte en stelt de regio bovendien voor een enorme opgave op het gebied van huisvesting, infrastructuur en onderwijs. De verstedelijkingsdruk vanuit Eindhoven – ‘dat overkookt’ – is groot.

Mismatch

Uit de jaarrekening van Best blijkt bovendien dat de uitvoering achterblijft bij de begroting. Dat kan volgens de onderzoekers duiden op planoptimisme (de mogelijkheden worden overschat), of op een mismatch tussen bestuurlijke ambities en realisatiekracht. ‘Het verlagen van de ambities is evenwel lastig: de ontwikkelingen in de regio ‘dwingen’ Best als het ware in de rol van ontwikkelgemeente.’

Bestuurlijke fusie

Om de bestuurlijke doelen en opgaven te kunnen blijven realiseren, zal Best het bestaan als zelfstandige gemeente moeten opgeven door ambtelijk of bestuurlijk te fuseren. Alleen dan is de bestuurlijke positie in de regio volgens de onderzoekers te vergroten en het zorgt ook voor een vermindering van de organisatorische kwetsbaarheid. Ook verwachten zij van de fusie ‘positieve effecten op de kwaliteit van de dienstverlening.’

Momentum

Volgens het BMC-rapport is er nu een momentum om een fusie aan te gaan. Het advies is te komen tot een bestuurlijke fusie, omdat daar draagvlak voor is gebleken. Voor alleen een ambtelijke fusie zou dat draagvlak ontbreken. De meest ‘geschikte, logische, complementaire en natuurlijke’  fusiepartner is Oirschot. Ook daar is draagvlak voor. Voor een eventueel samengaan met andere buurgemeenten als Eindhoven, Veldhoven, Boxtel, Son en Breugel is dat ‘thans’ minder het geval.

Oirschot

Oirschot had Best vorig jaar al benaderd of een nauwere samenwerking – ambtelijk dan wel bestuurlijk – tussen de twee gemeenten een optie zou kunnen zijn. Dat was voor Best de aanleiding BMC een onderzoek te laten doen hoe de eigen toekomst tegemoet te gaan. Saillant is dat het grondgebied van de gemeente Best vroeger tot de gemeente Oirschot behoorde: in 1819 vond afsplitsing plaats en werd de gemeente Best gevormd.

Volgende maand staan de uitkomsten van het BMC-rapport op de agenda van de gemeenteraad van Best.