Donner tart klokkenluiders
Met zijn plan voor een advies- en verwijspunt voor klokkenluiders slaat minister Donner (Binnenlandse Zaken, CDA) een weg in die is bezaaid met voetangels en klemmen. Dat is een bewuste keuze, want Donner is van alle tegenargumenten op de hoogte. De minister loodste het voorstel vorige week door de ministerraad.
Zijn plan voorziet in de komst van een ‘onafhankelijke’ commissie. Mensen die misstanden aan de orde willen stellen, kunnen hier terecht voor informatie en advies. De uit drie leden bestaande commissie wordt door de minister van Binnenlandse Zaken benoemd. De commissie, die ‘wordt ondersteund door een klein secretariaat met brede deskundigheid’, gaat werken voor zowel de publieke als private sector.
Het is Donners bedoeling dat de commissie (potentiële) klokkenluiders gaat doorverwijzen naar bestaande instanties. Want het advies- en verwijspunt krijgt zelf geen onderzoeksbevoegdheden. Voor ervaringsdeskundigen en wetenschappers zit daar de crux: de kans is levensgroot dat melders van misstanden straks, net als nu, aan hun lot worden overgelaten en van het kastje naar de muur worden gestuurd.
Voor ambtenaren is een bijkomend probleem dat klokkenluiders ook in de nieuwe situatie kunnen worden doorverwezen naar de omstreden, gebrekkig functionerende Commissie Integriteit Overheid (CIO). Deze commissie kan namelijk wel onderzoek doen. Uit een analyse in opdracht van Donners voorganger Guusje ter Horst (PvdA) bleek in 2008 dat de CIO ‘weinig vertrouwen geniet’, ‘opereert als een commissie van bezwaar en beroep in plaats van als onderzoeksinstantie’ en ‘geen enkele rol van betekenis heeft gespeeld bij het opsporen van misstanden’. In de Kamer volstond Donner enkele maanden geleden met de mededeling dat hij wil zien of de werkwijze van de CIO kan worden ‘verbeterd’.
De uit ervaringsdeskundigen bestaande Expertgroep Klokkenluiders, die al jaren geregeld met ambtenaren van Binnenlandse Zaken praat over mogelijke oplossingen, heeft geen enkel vertrouwen in het plan-Donner. In een vorige maand aan de minister verstuurde brief wordt de op te richten commissie omschreven als ‘verlengstuk van de overheid die verwijst naar bestaande overheidsdiensten’. En ook dat is een fundamenteel probleem.
De Expertgroep: ‘Ons verzet komt tevens voort uit de wetenschap dat in diverse kwesties overheidsinstanties verwijtbaar betrokken zijn, of dat vertegenwoordigers van het gezag verantwoordelijk zijn voor de positie en de ontstane situatie van erkende melders van misstanden.’ De Expertgroep staat niet alleen in haar kritiek. Behalve wetenschappers, vindt de Expertgroep ten minste een deel van de Tweede Kamer aan haar zijde. SP-Kamerlid Ronald van Raak werkt inmiddels samen met de Expertgroep aan een initiatiefwet. Ook als Donner een positief advies krijgt van de Raad van State, waaraan hij zijn ontwerpbesluit nu heeft voorgelegd, is de discussie nog lang niet ten einde.
Reacties: 9
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Er is wel één voordeel aan Loketje-Dönner ; er worden weer 3 goed betaalde banen geschapen voor (oud)politici of ambtenaren.
Iets voor Pieter K? Voor de toekomst?
Heeft nu toch zijn handen vrij.
Van een kabinet dat pretendeert misbruik van wetten hard aan te pakken mag je verwachten dat je klokkenluiders helpt en beschermt in plaats van ze te confronteren met een extra drempel. Het verschil tussen woorden en daden wordt weer eens duidelijk.
Mijn ervaring is dat de instanties waarnaar verwezen gaat worden je weer verder verwijzen.
Daar aangekomen wordt er weer doorverwezen, weten niet hoe te handelen of de instantie sluit de deur voor je. De politie en justitie zijn daar een goed voorbeeld van.
Zoals het er nu uit ziet is de enige juiste hulp voor een oprechte klokkenluider om een zeer dure gerenommeerde advocaat in de arm te nemen. Het vervelende is dat de klokkenluider op een gegeven moment financieel doodbloed en de zaak moet staken.
Vele tientallen klokkenluiders hebben al eieren voor hun geld gekozen en zijn akkoord gegaan met een (gouden) handdruk waarbij een onderhandse zwijgovereenkomst – als uitdrukkelijke eis van de daders - is afgesloten. Het delict wordt verzwegen en de klokkenluider word hiermee eigenlijk tot mededader gedegradeerd. De CEO’s zijn ontastbaar en blijven buiten schot.
Voorbeelden genoeg waarbij het openbaar ministerie niet de moed heeft om CEO’s van bedrijven die zich schuldig hebben gemaakt aan een vorm van kartelvorming/prijsafspraken op de persoon te vervolgen. De achterliggende redenen hebben o.a. te maken met eigenbelang.
Want je bent nu wel goed gek als je ooit nog een misstand meldt. Laat die jongens die niet sporen, gewoon maar lekker scoren!
Bij de bouwfraude ging het om honderden miljoenen geroofd geld. Geld dat van de gemeenschap was. Over het algemeen is een klokkenluider niet iemand die een collega werknemer heeft aangegeven wegens het ongeoorloofd meenemen van een blanco velletje A4 voor zijn dochtertje om te kleuren. Zo ook ging het in mijn geval om waanzinnig veel geld.
De vaak niet waar te nemen- en zeer moeilijk bewijsbare - miljarden roof door CEO’s is in omvang vele malen groter dan de jaarlijkse schade door winkeldiefstal, inbraak, beroving, bankroof en afpersing tezamen. En als er al sprake is van bewijslast tegen het bedrijf dan krijgt het bedrijf de boete – die uiteindelijk door de aandeelhouders betaald wordt -en de daders promotie & geld.
Zo zijn recent een aantal vrachtvervoerders tot hoge boetes veroordeeld maar ontliepen de daders – waaronder ook de CEO’s - een strafrechtelijke vervolging. De boetes bedroegen bij elkaar honderden miljoenen en er loopt nu een claim van de slachtoffers voor de geleden schade(ongeveer 500 miljoen). En dit alles om de bonussen te garanderen van de boeven met stropdas.
En wie houden die boeven de hand boven het hoofd ? Dat zijn de commissarissen, vaak ex-politici, die hun politieke netwerken inschakelen om het openbaar Ministerie te bewegen om vooral maar niet over te gaan tot een strafrechtelijke vervolging. Corruptie op het hoogste en breed niveau dus.
Een accountancy bedrijf dat 100 miljard adviseerde voor een bankbedrijf dat zelf na de injectie van die 100 miljard maar 6 miljard waard is. Een VP die plots een mooi baantje krijgt bij dat accountancy bedrijf. Vreemd hè.
De keuze van CDA leider Maxime Verhagen om te gaan gedogen met de PVV is niet ingegeven door politieke motieven maar door het verschil in 2e kamer salaris en VP salaris (±€ 100.000,00 per jaar).
Met de wetenschap dat als het kabinet valt dit – in zijn geval - resulteert in een jaarlijkse uitkering tot zijn pensioen. Geen sprake van handje klap met Rutte, maak dat de kat maar wijs.
Als een klokkenluiders organisatie slechts 1% van de roof kan voorkomen is de materiële als wel immateriële winst op zijn minst een honderdvoud van de investering.
En Donner weet dat als hij integer handelt op zijn minst kan fluiten naar een toekomstig commissariaat.