Ontwar de verkokering

Het goed kunnen samenwerken aan de vraagstukken waar we allemaal tegenaan lopen, vraagt om omdenken. Om de verkokering te doorbreken en onze structuur en manier van werken echt anders te organiseren.

Een voorbeeld van een maatschappelijke opgave waar de verkokering ons in de weg zit, is de precaire bestaanszekerheid van veel huishoudens. Gemeenten ondersteunen inmiddels bijna een miljoen huishoudens met allerlei crisismaatregelen. Dat is geen houdbare oplossing. We moeten als overheid deze opgave op een fundamenteel andere manier gaan aanpakken. In het essay dat we hier als VNG onlangs over publiceerden, doen we een voorzet hiertoe. We pleiten ervoor om in samenwerking met het rijk en andere partners te komen tot een strategisch plan bestaanszekerheid. Samenwerking, dwars door alle kokers heen en gericht op een maatschappelijke opgave, is ook een belangrijke rode draad in de Verenigingsstrategie 2030 van de VNG, die in juni op de Algemene Ledenvergadering in stemming wordt gebracht.

De verkokering binnen de overheid is helaas diep verankerd. In onze informatievoorziening hebben we te maken met systemen die vaak los van elkaar zijn ontwikkeld. Het gevolg is dat het vaak complex is om informatie die we willen en mogen delen, op een andere plek in de overheid te krijgen. Omdat het technisch niet kan en ook omdat er verschillende definities worden gebruikt voor hetzelfde begrip. Ook in politieke en juridische zin is er sprake van problemen in interoperabiliteit. Wetten worden geschreven vanuit verschillende, soms conflicterende mensbeelden. Dat uit zich onder meer in tegenstrijdige inkomensregelingen, die ervoor zorgen dat inwoners in de knel komen.

Met de Verenigingsstrategie en hoe we ons binnen de VNG organiseren rondom maatschappelijke vraagstukken, proberen we verkokering tegen te gaan. We organiseren ICT-kennis ‘horizontaal’, door de beleidskokers heen, maken processen leidend, werken met interdisciplinaire teams en ondersteunen die met kenniscentra en een helder ontwikkelproces. Op die manier willen we steeds breed blijven kijken. Onze leden, de gemeenten, en de gebruikers van onze diensten geven ons daarbij begeleiding en richting. Met ledentevredenheid als hoogste sturingsinstrument.

Tijdens de coronacrisis lukte het ons als overheden om snel oplossingen te vinden, dwars door de kokers heen. Het kan dus wel. Laten we de muren van onze organisaties weer zo poreus maken dat we samen goed uitvoerbaar beleid maken, ten dienste van onze inwoners en ondernemers.

Nathan Ducastel, directeur VNG Realisatie