Mystery Burger: Onafhankelijkheidsdebat

‘Wij zullen met tegenzin het voorstel steunen’, zegt Frank van Vliet (GroenLinks). De gemeenteraad van Delft debatteert vanavond over een referendum. Een groepje betrokken burgers heeft een verzoek daartoe ingediend. Dat referendum zou moeten gaan over een asielzoekersopvang in de Prinsenstad — en Van Vliet is niet enthousiast over zo’n volkspeiling. ‘Alle nuance gaat er uit weg wanneer je zo’n vraag in een referendum stelt,’ valt Hatte van der Woude (VVD) hem bij.

Van Vliet en Van der Woude zijn niet de enige. ‘Wij zijn ook niet bijster gelukkig dat dit verzoek er ligt,’ begint Ernst Damen (PvdA). ‘Het referendumverzoek gaat over iets wat er niet is,’ vult het raadslid aan. 
Damen brengt in memorie dat er helemaal geen actuele plannen zijn voor een azc. Het referendumverzoek zou moeten gaan over een éventuele plaatsing van een asielzoekercentrum, mócht er in de toekomst een beroep worden gedaan op Delft. Een gedachte-experiment, zeg maar. ‘Het referendum zou ook kunnen gaan over dat er geen snelweg over de Grote Markt heen mag,’ vergelijkt Damen. ‘Zou je hier niet gewoon over moeten zeggen: dit gaat nergens over?’ vraagt Damen zich hardop af.
‘Het is niet aan de politiek om het referendum naast zich neer te leggen,’ stelt Aad Meuleman (Stadsbelangen) er tegenover. Hij vindt het niet aan de raad om zich nu uit te spreken over de wenselijkheid van de vraagstelling. ‘Een referendum is een versterking van de democratie,’ betoogt  Jan Peter de Wit (Onafhankelijk Delft). ‘Ik ben helemaal niet bang voor als-dan.’
Toch blijft de raad worstelen met het niet-actuele verzoek. ‘Je kunt er heel technisch naar kijken, maar inhoudelijk gaat het over nog wel wat,’ meent Joëlle Gooijer (ChristenUnie). ‘Ik vind dat je als politicus ook moet nadenken over de consequenties van dat soort besluiten.’ Gooijer zegt vooral bang te zijn dat de Delftenaar gaat denken dat er ineens wél azc-plannen zijn.
Worsteling De worsteling vraagt een lange schorsing bij de raad. Bijna een halfuur vormen meerdere raadsleden druk converserend zich in spannende groepjes. ‘Ik kan me voorstellen dat sommigen zich daaraan hebben geërgerd,’ verontschuldigt Damen zich meteen. De PvdA’er is er echter nog niet uit. ‘Ik wil weten of wanneer we nu ‘ja’ tegen een referendum zeggen, ze ook doorgang moet vinden, of dat we in een later stadium nog kunnen zeggen dat we het niet wenselijk achten,’ zegt Damen bezwaard. ‘U kunt dat zeggen wanneer de vierduizend ondersteunende handtekeningen zijn opgehaald,’ riposteert Jan Peter de Wit direct.
Nu blijkt dát onjuist. ‘Als de vierduizend handtekeningen zijn gehaald, is er nog weinig ruimte om het referendum niet te houden,’ zegt refenrendumkamervoorzitter Laurens Beijen in een toelichting. Ook wanneer de vraag al is geformuleerd, heeft de raad eigenlijk geen keus, meent Beijen. ‘Ik zie daar in de verordening geen steun voor,’ vindt hij. ‘Ik denk dat het allemaal heel gevoelig ligt,’ meent de referendumspecialist.
‘Het is aan ons vanavond om een technisch-juridisch oordeel te maken,’ vat Joëlle Gooijer voor zich zelf samen. ‘Ik vraag me alleen af waar wij dan als raad een politiek-inhoudelijk besluit nemen.’ Ze klinkt teleurgesteld. ‘Het is pijnlijk om zo’n beslissing te moeten nemen,’ vindt ook Ineke van Geenen (CDA).
Schoorvoetend besluit de Delftse raad het referendum verder uit te werken. ‘We gaan wel zien hoe het verder gaat,’ zegt burgemeester Bas Verkerk bij dat besluit. Want ook al is er geen sprake van een Delfts azc, men is er in deze raad en daar buiten nog lang niet over uitgedebatteerd.