De burger laat het gebeuren
Zijn gemeenten voor de burgers of van de burgers? Dat is de vraag die in het boek Gemeente in de Genen van Wim Voermans en Geerten Waling vanuit een historisch perspectief wordt beantwoord. Het is een zeer prettig leesbaar boek met een kritische en soms badinerende toonzetting waarin continu wordt betoogd dat bestuurders eigenlijk maar weinig op hebben met democratie, behalve als ze dat in hun eigen belang kunnen gebruiken en dat Nederlandse burgers eigenlijk altijd maar weinig zin hebben gehad om daartegen in opstand te komen. In plaats daarvan laten de burgers het allemaal gelaten over zich heen komen.
De verwording van onze democratie
Politieke representatieve democratie is maar lastig voor bestuurders en daarom praten sommige bestuurders tegenwoordig liever over maatschappelijke democratie waarin minder ruimte is voor politieke spelletjes en politieke kanalen een kleiner accent hebben. Maar, zoals de auteurs stellen, de nieuwe ‘chique apolitieke’ overlegvormen kunnen de kloof tussen de politiek als bedrijf en de burgers juist vergroten.
In het hele boek is te lezen dat bestuurders tegenwoordig te ver doorschieten naar de gemeente voor de burgers waarin technocraten, deskundigen en mogelijk zij die over uitstekende debatvaardigheden beschikken het beleid nog mogen beinvloeden. En dat bestuurders te veel voorbijgaan aan de gemeente van de burgers. Daadkracht, effectiviteit en efficientie van hun beleid heeft prioriteit boven inclusiviteit. Dat is te zien in gemeentelijke herindelingen waarin bestuurders zich maar weinig van de mening van de burgers aantrekken, het is te zien in afnemende gemeentelijke autonomie, de toename van gemeenschappelijke regelingen, het afschaffen van het referendum en democratische experimenten waarbij de bestuurders vooral moeten oppassen dat het niet te zichtbaar wordt dat het schijninvloed en fopspenen betreft.
Dat alles wordt betoogd in een mooi historisch verhaal over hoe de Nederlandse democratie is geworden, of moeten we zeggen verworden, tot wat zij nu is.
Dat historische verhaal begint al in de Romeinse tijd waarover wordt betoogd dat de Romeinse bestuurders geen idee hebben van wat de bewoners van die tijd bewoog om opstandig te zijn, gegeven dat er toch maar weinig te halen valt en te zien is. Later in dit boek worden de Nederlandse opstand en de Patriottische opstand beschreven als conservatieve opstanden van vooral bestuurders vis-a-vis politici. En tegenwoordig is het nog steeds die strijd tussen bestuurders en politici waarbij de burger het nakijken heeft.
Citaat uit het boek: ‘Democratische experimenten bevoordelen eenzijdig de hoogopgeleide, goed ingewijde participatie elite en dat is de achilleshiel van onze verder zo inclusieve democratie’
Gemeente in de genen; Wim Voermans en Geerten Waling; Prometheus Amsterdam, 2018; 344 pagina’s; 21,99 euro
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.