CRvB-president waarschuwt voor uitholling bestuursrechtspraak

De kwaliteit van de bestuursrechtspraak gaat achteruit als de Centrale Raad van Beroep (CRvB) wordt opgeheven. Daarvoor waarschuwt CRvB-president Theo Simons tegenover Binnenlands Bestuur. De CRvB-zaken worden als het aan het kabinet ligt verdeeld over de vier gerechtshoven. Simons vreest uitholling van de  rechtspraak in hoger beroep.

Opheffen is geen oplossing 
De CRvB behoort tot de hoogste bestuursrechters in Nederland en oordeelt bijvoorbeeld over geschillen op het terrein van sociale verzekeringen, sociale voorzieningen en ambtenarenzaken. Er wordt al jaren nagedacht over een nieuw model voor de organisatie van de bestuursrechtspraak in hoogste instantie. Het kabinet heeft besloten dat de CRvB en het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) worden opgeheven en dat hun zaken elders worden ondergebracht. De zaken van de CRvB gaan naar de vier gerechtshoven. Die versnippering is een slechte ontwikkeling, vindt Simons. Hij spreekt bovendien van een politiek compromis, gezien er eerder sprake was van een grotere reorganisatie waarbij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, het CBb en de CRvB zouden opgaan in één nieuw college. De huidige plannen bieden volgens hem geen oplossing meer voor eenduidige rechtspraak en dat was aanvankelijk de belangrijkste reden voor een nieuwe organisatie.

Ongelijke rechtspraak

Simons legt uit dat de zaken van de CRvB  binnenkort worden behandeld in de vier gerechtshoven. Doordat er vier organen zijn die zich over dezelfde zaken buigen, kan er volgens Simons ongelijke rechtspraak ontstaan. Die ongelijkheid zorgt ervoor dat er vaker cassatie  moet worden aangetekend, waardoor procedures langer duren dan nu het geval is. 'Cliënten, gemeenten  en andere  bestuursorganen zijn daar uiteindelijk de dupe van omdat duidelijkheid bij geschillen uitblijft. Door de langer durende onduidelijkheid kan er bovendien niet tot actie worden overgegaan om geschillen op te lossen of de wetgeving, het beleid of de uitvoeringspraktijk aan te passen. Dat heeft negatieve gevolgen voor alle partijen.'
 
Verlies van deskundigheid  

Behalve langere doorlooptijden, waardoor geschillen langzamer opgelost worden, stelt Simons dat er expertise verloren gaat. 'De CRvB heeft nu bijvoorbeeld acht rechters die ervaren zijn op het gebied van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De specifieke expertise is bij de CRvB verzameld. Maar de acht Wmo-rechters worden straks verdeeld over vier gerechtshoven, waardoor er per gerechtshof twee overblijven en er minder expertise aanwezig is. Daardoor ontstaat uitholling van de kwaliteit.'

Dichtgetimmerd voorstel
Ondanks de kritische geluiden verwacht Simons dat de opheffing van de CRvB in het Algemeen Overleg, dat inmiddels verplaatst is naar begin volgend jaar, door een meerderheid in de Tweede Kamer wordt gesteund. ‘Het voorstel van het kabinet is  dichtgetimmerd in het overleg met de coalitiefracties.  Ik ben wel benieuwd wat de fracties doen die buiten de coalitie vallen, zeker met het oog op de Eerste Kamer die in een later stadium zal moeten beslissen. Er zijn binnen de partijen namelijk ook negatieve geluiden over dit voorstel.’ Simons benadrukt in zijn betoog dat hij geen 'ordinaire belangenbehartiger' is. 'Het gaat niet om de CRvB als instituut. Een overplaatsing van de medewerkers naar de  gerechtshoven of een verandering van de organisatie is niet het probleem, maar dit wordt het wel wanneer de kwaliteit van de rechtspraak in het geding komt.'