Burgemeesters: Briefstemmen moet blijven

De burgemeesters van Gouda en Echt-Susteren kijken tevreden terug op het verkiezingsproces van de afgelopen dagen. De opkomst (landelijk) is hoger dan deze jaren is geweest, terwijl eerder uit de peilingen naar voren kwam dat veel mensen uit angst voor corona de stembus links zouden laten liggen. Het briefstemmen heeft in een behoefte voorzien. Er moet worden nagedacht of die mogelijkheid niet voortaan bij alle verkiezingen kan worden geboden, ook als er geen pandemie is.

Vaste plek

‘Zo’n veertig tot vijftig procent van de 70-plussers die per brief mochten stemmen, heeft dat gedaan. Dit voorziet duidelijk in een behoefte’, stelt de Goudse burgemeester Pieter Verhoeve. Zijn collega Jos Hessels uit Echt-Susteren beaamt dat. ‘We moeten nadenken of briefstemmen niet een vaste plek in het kiesstelsel kan krijgen.’ Wat hem betreft krijgen in de toekomst alle kiezers, en niet alleen 70-plussers, die mogelijkheid.

Barre tijden

De opkomst dit jaar is 82,6 procent, iets hoger dan de 81,6 procent bij de vorige Kamerverkiezingen in 2017. ‘Ik vind het knap dat in deze barre tijden de verkiezingen door konden gaan en dat er ook nog eens zo’n hoog opkomstpercentage is. Er zullen vast schoonheidsfoutjes zijn gemaakt, maar het is wel gelukt’, aldus een tevreden en dankbare Verhoeve. Hessels is tevreden en vooral opgelucht. Hij had zich vooraf grote zorgen gemaakt over de veiligheid van het verkiezingsproces. De extra mogelijkheden die kiezers zijn geboden – briefstemmen en de gelegenheid om al op 15 en 16 maart te stemmen – hebben daar volgens hem zeker aan bijgedragen. ‘Een van mijn grootste zorgen was dat mensen uit angst voor corona niet zouden gaan stemmen.’ De opkomst in zijn gemeenten is met 76,9 procent wel iets lager dan vier jaar geleden, toen 79,7 procent van de kiezers zijn stem uitbracht.

Vroegstemmen goede greep

Ook Verhoeve concludeert dat het een goede greep is geweest stembureaus ook al op maandag en dinsdag te openen. ‘Dat heeft geleid tot een goede spreiding en heeft drukte voorkomen.’ De doorloop was alle dagen goed, mensen wachtten rustig op hun beurt, droegen – op een enkele uitzondering na – allemaal mondkapjes, hielden zich aan de afstandsregels en er is goed gedesinfecteerd. ‘De verkiezingen zijn zorgvuldig en ordentelijk verlopen’, stelt Verhoeve.

Digitaal tellen

Beide burgemeesters hebben wel ‘wensen’ voor volgende verkiezingen. De toegankelijkheid moet worden verbeterd en er moet toch ook weer eens serieus naar de digitalisering van het stemproces worden gekeken. De burgemeesters denken daarbij nog niet eens zo zeer aan elektronisch stemmen, maar wel aan het digitaal tellen van de uitgebrachte stemmen.

VVD wint ook in Gouda

In Gouda was het opkomstpercentage met 79,9 procent lager dan vier jaar geleden (82,9 procent). Veruit de meeste stemmen zijn uitgebracht op de VVD (7.545), D66 (7.236) en de PVV (3.954). Ook vier jaar geleden stonden deze drie partijen er, in dezelfde volgorde, in de top drie.

PVV weer grootste

In Echt-Susteren zijn net zoals vier jaar geleden de meeste stemmen op de PVV uitgebracht. Bijna een op de vijf kiezers (20,5 procent) stemde voor de partij van Geert Wilders. Net iets minder kiezers kozen dit keer voor de VVD (20,1 procent). Het CDA sluit de top drie af met 14,3 procent van de stemmen. In 2017 was het CDA nog de tweede in Echt-Susteren en de VVD derde. De twee partijen hebben stuivertje gewisseld.

Nieuwkomers

De nieuwkomers JA21!, Volt en de BoerBurgerBeweging kregen een heel klein voetje aan de grond in Sust-Echteren, met respectievelijk 1,8 procent, 1 procent en 0,9 procent van de stemmen. Ook in Gouda werden diverse nieuwkomers met stemmen beloond. Onder de nieuwkomers kreeg Volt de meeste stemmen (1.140), gevolgd door JA21! (1.091) en NIDA (316) van de in totaal 44.258 geldig uitgebrachte stemmen.

Binnenlands Bestuur heeft Echt-Susteren en Gouda deze verkiezingsdagen gevolgd.