Bewust partijloos
Partijlidmaatschap is uiteraard een recht en een persoonlijke keuze, maar na gesprekken met partijlozen lijkt het Wouter Boonstra gemakkelijker opereren als je per definitie onafhankelijk bent en niet de schijn tegen hebt.
Partijloze burgemeesters worden niet aangesproken op hun partijachtergrond. Nooit kan bij hen het beeld ontstaan dat zij ‘hun’ partij meer ruimte geven in de raad. Een burgemeester met partijachtergrond staat ook boven de partijen, maar dat kan altijd de schijn oproepen dat zijn of haar politieke kleur een rol speelt. Dat kan een burgemeester kwetsbaar maken.
Toen André Baars (CDA) vorig jaar opstapte als burgemeester van Ermelo – hij genoot niet langer het vertrouwen van de wethouders – zou zijn partijpolitieke achtergrond een rol hebben gespeeld. Als grootste raadsfractie was het CDA niet in het college gekomen.
Eduard van Zuijlen kreeg er ‘last’ van dat hij werd gezien als (prominent) lid van GroenLinks. Hij zegde zijn lidmaatschap op en werd partijloos burgemeester van Enkhuizen. Andere burgemeesters vergroeien zo met hun ambt dat ze losgezongen raken van hun partij en hun lidmaatschap opzeggen. Zo kreeg Gerrit-Jan Kats als burgemeester van Veenendaal een ‘ander beeld op de samenleving’ en beëindigde zijn lidmaatschap van de SGP.
Het partijlidmaatschap van een burgemeester staat los van het functioneren, vindt burgemeester Marco Out (Assen), maar hij wist dat er ‘voor velen toch een verbondenheid is’. Out voelde zich steeds vaker ‘ongemakkelijk’ als de letters ‘VVD’ aan zijn naam of functioneren werden verbonden. Gelet op zijn werk als burgemeester ‘is het onontkoombaar dat professie en privé door elkaar lopen’. Dat speelde bij het beëindigen van zijn lidmaatschap: een botsing met zijn professionele waarden en mening. De wijze waarop hij het ambt wilde invullen speelde een bepalende rol. Out gelooft niet in een ‘gepolitiseerde’ burgemeester, die mogelijk kan worden na de deconstitutionalisering. Hij werd ‘bewust partijloos burgemeester’.
Partijlidmaatschap is uiteraard een recht en een persoonlijke keuze, maar na gesprekken met partijlozen lijkt het mij gemakkelijker opereren als je per definitie onafhankelijk bent en niet de schijn tegen hebt. Dat zou ook best eens en afweging mogen zijn bij de keuze voor een voorzitter van de gemeentekoepel die namens alle gemeenten onderhandelt met het kabinet. Wellicht is je onderhandelingspositie dan sterker.
Reacties: 2
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Mijns inziens is veel belangrijker dat een burgemeester het vertrouwen heeft bij samenleving en politiek, dat die bij het uitoefenen van het ambt geen politiek bedrijft. Dat vertrouwen moet worden opgebouwd, waargemaakt en ook niet worden beschaamd.
Ik kan me wel voorstellen dat er a-politieke burgemeesters zijn en dat er vertrouwenscommissies en raden zijn die dat een interessante optie vinden, of er zelfs de voorkeur aan geven. Zich bijvoorbeeld comfortabeler voelen omdat er geen 'etiket' op zit. Je kan daar tegenover stellen dat diezelfde vertrouwenscommissie ook mag weten 'wat voor vlees ze in de kuip heeft', als het gaat over de burgemeester.
Ook een partijloze burgemeester kan immers politiek bedrijven. Misschien is dat zelfs wel lastiger na te gaan door de raad, als de politieke kleur van betrokken burgemeester onbekend is.