Blunder: Stem TEGEN….over dit station

Hoewel er veel over gepraat wordt, bleef het daadwerkelijke stemmen tijdens het Oekraïnereferendum achter. Het is overigens ook de vraag hoeveel van de wel uitgebrachte stemmen ongeldig worden verklaard. Niet alle gemeenten waren even goed in het voorkomen hiervan, of gaven al dan niet bewust, een stemadvies.

Afbreking
Zo is er normaal gesproken niet zoveel mis met een afbreking in een zin, maar er zijn uitzonderingen. Als er bijvoorbeeld voor of tegen gestemd moet worden, is het handig om de tekst op een verwijsbord hard op te lezen. De gemeente Leeuwarden communiceerde nu: Stem vandaag TEGEN-over dit station.

Vakje of rondje

Er was nogal wat verwarring over welk vakje of rondje ingekleurd moest worden zodat de stem ook geldig zou zijn. Er moet een stipje worden roodgekleurd, maar dat bevindt zich in een vakje. Volgens onder meer de SP in de Tweede Kamer leidt deze methode tot ongeldige stemmen. Mensen zouden volgens die partij geneigd zijn het vakje rood te kleuren of een kruisje in het rondje te zetten. Hiermee is het stembiljet ongeldig en dat zou uiteindelijk tellen als een ja-stem.

Verkeerd advies
Ook gemeenten worstelen met het rondje-vakje-vraagstuk. Zo stuurde de gemeente Zoetermeer drie dagen geleden een brief naar alle inwoners om vooral het vakje van hun keuze in te kleuren. Maar de Zoetermeerder die dit advies opvolgt stem verkeerd en dus ongeldig. De gemeente besloot geen nieuwe brief te sturen, maar om de juiste e=instructies in en rond het stemhokje te hangen. Ook de gemeente Amstelveen speelt wat dat betreft met vuur. Een stemmer twitterde een foto van een bord bij het stembureau met de tekst: ‘Maak alleen het vakje van uw keuze rood.’ Vakje, inderdaad. Niet rondje.

Beïnvloeden stemmen
Al lang voor het referendum werd de overheid er al van beticht de stemmen te willen beïnvloeden. Zo kwam de burgemeester van Hendrik-Ido-Ambacht onder vuur te liggen wegens een brief gericht aan alle 18-jarigen uit zijn gemeenten. De tekst was erg pro-associatieverdrag vond onder meer de plaatselijke VVD-fractie. Er stond onder meer: ‘Het associatieakkoord (…) geeft Oekraïne de mogelijkheid om hervormingen door te voeren om een stabiel en welvarend land te worden. Voor Nederland en Europa leidt het akkoord tot meer veiligheid, stabiele grenzen en meer handelsmogelijkheden zonder dat Oekraïne lid wordt van de EU. Op 6 april 2016 mag jij ook je mening geven door te stemmen. Maak daar gebruik van!’ Maar wat blijkt, de tekst is niet bedacht door de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, maar overgenomen van de website rijksoverheid.nl.

100 procent opkomst
Overigens was er ook een stembureau waarbij vanochtend vroeg al 100 procent opkomst was. Op de Nederlandse ambassade in Tokio stemde er 41 procent voor en 59 procent tegen het associatieverdrag.