Binnenmaas verkiest platteland boven de Drechtsteden

Vanaf de fusie in 2007 van Binnenmaas met het tegen de Drechtsteden gelegen ’s Gravendeel werd de identiteitsvraag gesteld aan de bestuurders van de nieuwe gemeente Binnenmaas. ‘Hoor je bij de Drechtsteden of hoor je bij de Hoekse Waard? Het college heeft besloten dat we kleur moeten bekennen’, vertelt burgemeester André Borgdorff. ‘Wij werden ook voor de keuze gesteld omdat we als grootste gemeente in de Hoekse Waard voorzitter zijn van het samenwerkingsverband de commissie Hoekse Waard. We hebben gekozen dat onze toekomst in het nationaal landschap van de Hoekse Waard zit. Ons lot ligt in dat gebied.’

Binnenmaas is ook een van de gemeenten in het succesvolle samenwerkingsverband van de Drechtsteden waar steeds meer gemeentelijke taken samen gedaan worden inshared serviceachtige concepten. ‘Dat wij uit de Drechtsteden willen, heeft niets te maken met de kwaliteit van de samenwerking. Het karakter van de samenwerking in de Drechtsteden is stedelijk: samen stad aan het water. Het gemeenschappelijke van de samenwerking in de Hoekse Waard is het landelijk gebied, een aaneenschakeling van een kleine kernen in het nationaal landschap de Hoekse Waard. Er is ook een verschil tussen platteland en stad in tempo. In Drechtsteden gaat het er heel dynamisch aan toe. Dat tempo had geen relatie met onze gemeente. We moesten onszelf daarom de vraag stellen: waarom zijn wij als gemeente Binnenmaas op aarde? Aan alles meedoen, is ook niets. Als bestuur moet je keuzes durven te maken. Je moet niet onderschatten wat de samenwerking in een netwerkorganisatie als de Drechtsteden voor onze gemeentelijke organisatie betekent.’

De keuze om uit de Drechtsteden te stappen, betekent volgens Borgdorff niet dat Binnenmaas de rug afwendt van de grote stad. ‘Wij maken al decennialang deel uit van de gemeenschappelijke regeling Zuid-Holland- Zuid en daar blijven wij inzitten. Bovendien hebben we met het bestuur van Drechtsteden de wil tot samenwerking in een convenant vastgelegd.’

Noord-Groningen

Stapt Binnenmaas uit een succesvol regionaal samenwerkingsverband, in Groningen kiezen acht plattelandsgemeenten voor opheffing van hun samenwerkingsverband. De zogeheten Regioraad Noord Groningen eindigt per 1 januari 2010, na een leven van 33 jaar bestuurlijke samenwerking. Een van de redenen is dat vier deelnemers Appingedam, Delfzijl, Eemsmond en Loppersum samenwerkingsafspraken hebben gemaakt en dat Ten Boer zijn ambtelijke ondersteuning heeft ondergebracht bij de stad Groningen. Een rol speelde ook dat de bestuurders tot de ontdekking kwamen dat ze wel heel vaak in wisselende samenwerkingsverbanden over dezelfde onderwerpen vergaderden.

‘ Bestuurlijke drukte was een van de redenen om te kiezen voor opheffing van de regioraad’, zegt Wilte Everts, burgemeester van Bedum en voorzitter van de Regioraad. Voor twaalf medewerkers in het regioraadskantoor in Usquert en de dependance in Uithuizermeeden betekent het einde van de Regioraad het verlies van hun baan. Voor de gemeenten, in het bijzonder Bedum, De Marne en Winsum die geen samenwerkingsverband meer hebben, betekent het een begin van een zoektocht hoe de tot nu toe in regionaal verband uitgevoerde taken als leerlingenvervoer, jeugdzorg, Wmo, ruimtelijke ordening, milieu en volwasseneducatie straks worden gedaan.

‘Er zitten taken tussen die je als gemeente niet zelfstandig kunt oppakken’, aldus Everts. ‘We kunnen die taken wegzetten in twee of drie clusters van samenwerkende gemeenten, maar we kunnen de zaken ook onderbrengen bij de Vereniging van Groningse Gemeenten.’ Everts sluit niet uit dat de provincie ook wat wil doen, bijvoorbeeld de jeugdzorg. Van fusie van gemeenten is voorlopig geen sprake, maar de solotoer is evenmin een lonkend perspectief. ‘In de krant wordt met mooie fullcolourplattegrondjes wel gespeculeerd op herindeling, maar lang niet alle gemeenten zijn slecht uit de bestuurskrachtmeting gekomen. Wij zijn er bijvoorbeeld goed uitgekomen. Er is dus geen enkele aanleiding tot herindeling, wel moet er op lange termijn gekeken worden naar de vorm van samenwerking.’

Opheffen van het samenwerkingsverband is voor Everts dus niet een begin van het einde van regionale samenwerkingsverbanden. ‘Er komen heel veel taken van boven naar de gemeenten toe. Individuele gemeenten zijn kwetsbaar en zijn dus gedwongen om te kijken naar vormen van samenwerking. Het is goed dat gemeenten zelf kijken hoe dat het beste kan met open oog voor hoe de problemen in de gemeente het beste kunnen worden opgelost.’