Bestuursrecht - Burgerinitiatief

De Stichting VRoomshoop en Omstreken een Mesthoop? verzamelt in 2008 meer dan 7 duizend handtekeningen om de megastallen tegen te houden die twee varkensmesters en een nertsenfokker in het landbouwontwikkelingsgebied tussen Vroomshoop en Westerhaar- Vriezenveensewijk willen vestigen. De stichting VROM? wil dat de provincie Overijssel het Reconstructieplan Salland-Twente aanpast. Omdat de juridische mogelijkheden uitgeput zijn, bewandelt VROM? de politieke weg met een burgerinitiatiefvoorstel; PS zou nog eens kritisch moeten kijken naar plaats, grootte en noodzaak van enkele landbouwontwikkelingsgebieden.

Als de Staten deze gebieden zouden bestempelen tot ‘verwevingsgebied’, mogen er geen intensieve veehouderijen worden gevestigd. Daarna kan gemeente Twenterand, die tegen megastallen is, de vestiging ervan op haar gebied afwijzen.

Het is de eerste keer dat burgers een beroep doen op de Verordening Burgerinitiatief Overijssel en de provincie reageert onwennig. Onder druk van GS wijst PS in juni 2008 het initiatiefvoorstel af. De onderdelen over de landbouwontwikkelingsgebieden zullen niet worden aangepast. Wel besluiten de Staten de greep op de ruimtelijke ontwikkeling te versterken met het oog op de verwachte schaalvergroting in de landbouw en intensieve veehouderij.

Namens VROM? maken Douwe Bouma en Jan Veldhuis bezwaar tegen de gevolgde procedure. Maar PS verklaart dit bezwaar niet-ontvankelijk omdat de stichting geen belanghebbende zou zijn. Ten onrechte, meent de rechtbank Zwolle-Lelystad. De stichting is wel degelijk belanghebbende en heeft ook belang bij een procedureel correcte behandeling van het burgerinitiatief. PS moet volgens de rechter een inhoudelijk besluit nemen over het bezwaar tegen de afwijzing van het initiatief.

Eerder heeft PS al aangekondigd dat zij het bezwaar zal afwijzen wanneer de rechter dat ontvankelijk verklaart. Maar misschien denkt het college daar nu anders over, suggereert de rechtbank. Na de afwijzing is de politieke samenstelling van PS veranderd. En provincievertegenwoordigers hebben op de rechtszitting toegegeven dat de afwijzing van het initiatief niet zorgvuldig was. De ‘sturende invloed’ van GS was zo groot dat PS feitelijk het voorstel van GS heeft behandeld in plaats van het initiatiefvoorstel.

GS zou nu in beroep kunnen gaan tegen het vonnis van de rechtbank en zo een besluit over het bezwaar uitstellen of ontlopen. Maar wat het college gaat doen, wordt op zijn vroegst duidelijk bij de eerstkomende vergadering in september. Die maand zal ook het eindrapport van de ‘maatschappelijke dialoog megastallen’ verschijnen. De gemeente Twenterand is tegen de komst van de grote bedrijven en zal bij PS aandringen het landbouwontwikkelingsgebied ten oosten van Vroomshoop te bestempelen tot verwevingsgebied. De inwoners van Vroomshoop blijven strijden.

Vindplaats: LJN BR4800