Advertentie

Gebruik bestuurlijke boetes moet aan banden

Bestuurlijke boetes worden steeds vaker uit de kast getrokken in plaats van een wet via het strafrecht te handhaven. Hier moet paal en perk aan worden gesteld. Dat stelt de Raad van State in een ongevraagd advies aan de regering.

16 september 2015

Steeds vaker worden bestuurlijke boetes uit de kast getrokken in plaats van een wet via het strafrecht te handhaven. Hier moet paal en perk aan worden gesteld. Onder meer omdat de rechtsbescherming van burgers bij bestuurlijke boetes hierdoor in het geding komt.

Verzwaring rechtsbescherming

Het bestuurs- en strafrecht moeten meer op elkaar worden afgestemd. Bij het bestuursrecht moet het rechtsbeschermingsniveau worden verzwaard. Dat stelt de Raad van State in een ongevraagd advies aan de regering. Het is bijzonder dat de Raad met een ongevraagd advies komt. Sinds 1980 heeft de Raad dat slechts twee keer eerder gedaan.


Complexe overtredingen

Bestuurlijke boetes worden − anders dan oorspronkelijk de bedoeling was − steeds vaker opgelegd bij zware en complexe overtredingen. Bij relatief lichte overtredingen worden vaker hoge boetes opgelegd, constateert de afdeling Advisering van de Raad van State. Het instrument is in het leven geroepen om lichte, veel voorkomende overtredingen snel aan te kunnen pakken.


Sancties

Inmiddels kan een officier van justitie kan met een strafbeschikking ook straffen opleggen buiten de rechter om. ‘Deze ontwikkelingen hebben bijgedragen aan het ontstaan van een handhavingsstelsel waarin de rechtsbescherming van de burger onderbelicht is geraakt bij de keuzes van de wetgever voor een bepaald sanctiestelsel en de hoogte van bestraffende sancties’, stelt de Raad van State. Er moet opnieuw naar het niveau van de wettelijk geregelde rechtsbescherming bij bestraffende sancties worden gekeken.


Zwaar beboet

De voorkeur van de Raad van de State is om de bestuursrechtelijke rechtsbescherming alleen daar te verzwaren waar het noodzakelijk is. ‘Het betreft de gevallen waarin het niet langer gaat om lichte en eenvoudig vast te stellen overtredingen, maar om zwaardere en minder eenvoudig vast te stellen overtredingen of om overtredingen die zwaar worden beboet, ook al zijn zij eenvoudiger vast te stellen en minder zwaar’, aldus de Raad.

Niet inwisselbaar

Bij de handhaving worden het bestraffende bestuursrecht en het strafrecht niet volledig inwisselbaar, benadrukt de Raad in zijn advies. Overtredingen van onder meer verkeers- en subsidieregels lenen zich niet voor afdoening buiten de rechter om en zullen daarom rechtstreeks aan de strafrechter moeten worden voorgelegd.

Reacties: 2

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Jaap
De Raad van State vraagt trecht aandacht voor de vermening van straf- en bestuursrecht die onduidelijkheden oplevert voor wie voorgehouden wordt een bestuurlijke boete te moeten betalen. Om te overtuigen moet recht duidelijk (kunnen) zijn. En blijkt dat niet het geval te zijn (als signalen dat uitwijzen), dan behoeft het aan de orde zijnde recht aanpassing.
Sjoerd / gewone man
Een belangrijk kritiekpunt op het strafrecht betreft de lange behandeltermijnen van een zaak. Het behandelen van een beroepszaak tegen een bestuurlijke duurt rustig één jaar waarbij termijnen tot twee jaar geen uitzondering zijn. Het komt regelmatig voor dat er een zittingsdatum wordt gecommuniceerd die later, zonder duidelijke motivatie, wordt verzet met rustig drie maanden. Bij telefonische navraag bij de rb kom je dan als bestuursorgaan niet verder dan een secretaresse/telefoniste. Dit feit maakt dat van een slagvaardige handhaving en bijbehorend lik-op-stuk aanpak weinig terecht komt.

Een andere opvallende ervaring betreft het feit dat drie beroepszaken binnen een korte termijn behandeld worden door drie verschillende rechters op drie verschillende dagen. Dit betekent dat rechters en griffiers zich driemaal moeten inlezen in de wettelijke regelingen. Let wel: het gaat om zeer specialistische bestuurlijke boetes waarbij lokaal beleid aan de orde is.

Advertentie