Ambtelijke fusie leidt niet tot beter bestuur
Ambtelijke fusie maakt de impotentie van gemeenteraden alleen maar groter. Alleen bij een bestuurlijke fusie (herindeling), kunnen raden hun werk goed doen. Dat stelt Jo Horn – lid van het Expertteam Publiek Domein – deze week in een interview in Binnenlands Bestuur.
Ambtelijke fusie maakt de impotentie van gemeenteraden alleen maar groter. Alleen als het bestuur fuseert, kunnen raden hun werk goed doen.
Geen oplossing
Veel kleine gemeenten die de nieuwe taken gewoon niet aankunnen, zoeken hun heil in ambtelijke samenwerking of ambtelijke fusie. ‘Maar dat werkt op de langere termijn niet. De belangrijke economische beslissingen worden namelijk buiten de eigen gemeente genomen. Dat los je niet met ambtelijke samenwerking of fusie op.’ Dat stelt Jo Horn – lid van het Expertteam Publiek Domein – deze week in een interview in Binnenlands Bestuur. Horn was onder meer raadslid voor de PvdA in Amsterdam, Kamerlid, adviseur van gemeenten en provincies en op verschillende plekken tijdelijk gemeentesecretaris.
Nul democratische controle
Ook na ambtelijke samenwerking of fusie hebben – kleine – gemeenten geen invloed op de belangrijke beslissingen die worden genomen over gezondheid, economie, ruimte, betoogt Horn. ‘Je bent op allerlei manieren met elkaar verbonden via gemeenschappelijke regelingen, waar niemand iets van begrijpt, waarop de democratische controle nul is en waarbinnen veel te veel partijen hun zegje willen doen. Iedereen wil zich op zijn eigen ding concentreren, waardoor je je op niets concentreert.’
Vierde macht
Horn is geen tegenstander van ambtelijke samenwerking om de risico’s op te vangen die gepaard gaan met de decentralisaties jeugd, zorg en werk, maar het is niet de oplossing voor het verbeteren van het lokaal bestuur. ‘Het moet altijd een opmaat zijn naar bestuurlijke samenvoeging. Ambtelijke samenwerking zonder bestuurlijke kop is geen echte samenwerking. Het gevaar van de vierde macht ligt dan altijd op de loer. Ambtenaren die sterker zijn dan het politieke bestuur. Gemeenten moeten een zodanige schaal hebben dat ze tachtig procent van de vraagstukken waar de gemeente mee te maken krijgt, zelfstandig kan aanpakken. Een zelfstandige gemeente moet zaken als arbeidsmarktbeleid, woningmarktbeleid, ruimtelijk en economisch beleid en verkeer en vervoer niet hoeven delen.’
Lees het hele interview in Binnenlands Bestuur nr. 15 van deze week (24 juli)
Reacties: 12
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
De makers van de atlas voor gemeenten hebben een goed onderzoek gedaan naar hoe de inwoners in Nederland georienteerd zijn op voorzieningen. Zij komen uit op 57 samenhangende regio's, die prima een gemeente kunnen vormen. Natuurlijk houdt je altijd grensgevallen in zo'n voorstel: waarom Delft niet bij Den Haag, terwijl de tram uit Den Haag daar gewoon rijdt; heeft Harderwijk ondanks zijn ziekenhuis, scholen en winkels die uit ruime regio mensen trekken toch te weinig om samen met de buurgemeenten verder te kunnen, enzovoorts. Maar als basis lijkt het mij een heel goed voorstel om in Nederland naar deze 57 gemeenten toe te gaan. Dan zijn er ook geen provincies en waterschappen en gemeenschappelijke regelingen meer nodig. En per gemeente kan ook een eigen politiekorps, rechtbankvestiging en vestiging Kamer van Koophandel ingericht worden.
Dit scheelt heel veel bestuurlijke drukte, en er kan veel efficienter gewerkt worden.
In zijn carierre zaaide hij slechts tweedracht en spinde daar garen bij via zijn bv als interrimmer. Voorbeelden zijn Veghel en Sint Anthonis. Bij de laatste heeft hij zelfs bakzijl moeten halen bij de rechter wegens onder andere onverklaarbare enorme rekeningen.
Provincies en ambtenaren kennen hem en zijn op hun hoede. Hij heeft immers nog steeds zijn bv.
1) Volgens mij heeft in BB een artikel gestaan waaruit blijkt dat desinteresse bij inwoners wel degelijk toeneemt als gemeenten fuseren.
2) Als een burger zijn eigen burgemeester zo nu en dan tegen wil komen op straat, en hem aanspreken op zaken die niet goed lopen, dan kan een gemeente niet te groot zijn. En als een burgemeester niet aanspreekbaar is, dan kan hij net zo goed in Den Haag zitten.
3) Volgens Berenschot is de optimale maat van een gemeente tussen de 40 en 80 duizend inwoners. Daarboven krijg je
a) een ambtenarenbrei (wie doet eigenlijk wat? moeten we niet een par externen inhuren?)
b) een onverklaarbare neighing van de top om "op de kaart te willen staan." (Geen gewone brug, gewoon theater of gewone sporthal, nee, alles moet een hoogstandje zijn).
Dat ambtenaren macht hebben is een feit. Daar moet de politiek maar mee zien te dealen. Dat de afstand tot de burgers steeds groter wordt is een feit..
ecologie en natuurontwikkeling hoort landelijk/Europees opgepakt te worden. En toezicht op de begroting van 57 gemeenten kan BZK zelf prima doen. Voeg er wat extra eigen belastingheffing aan toe, en je hebt in de rwgiogemeenten een prima bestuur van de 21e eeuw. Saillant: uit tal van internationale onderzoeken blijkt dat het het overheidsbestuur en de economische ontwikkeling internationaal steeds meer bij de steden komt te liggen. Met 57 regiogemeenten rondom centrumsteden, is Nederland klaar voor de toekomst.
Volksvertegenwoordigers zijn UIT en sterk achterhaald. Ze zijn functieloos geworden. Inwoners hebben andere kanalen om van zich te laten horen. Ze houden zichzelf in stand, uit ego of voor de vergoeding. Getuige het aantal politiek actieve mensen en de opkomst bij verkiezingen is de politiek sterk op zijn retour....
Waarom kom ik tot deze uitspraken. Ik lees voor de zoveelste keer in de krant dat er bezuinigd moet worden omdat een gemeente minder geld krijgt uit het gemeentefonds, de regionale bibliotheek moet dan maar dicht. Het SGP-lid zegt: in de kerk kunnen mensen ook boeken krijgen "die zijn dan wel gecensureerd" walgelijk.