‘Regiegroep AMvB té controlerend’

De Zutphense wethouder Mathijs ten Broeke (Wmo, SP) kijkt met gemengde gevoelens terug op de ervaring van zijn gemeente met de regiegroep AMvB Reële prijs Wmo 2015. ‘Er is meer wederzijds begrip ontstaan tussen gemeente en zorgaanbieders.’ Wel vindt hij dat de regiegroep zijn boekje te buiten gaat.

Zee van rood

Eind mei verspreidde thuiszorgbranchevereniging BTN een Google maps-kaart waaruit af te leiden was dat het merendeel van de gemeenten, ondanks de Algemene Maatregel van Bestuur, te lage tarieven betaalt voor de huishoudelijke hulp. Een vlucht naar voren die niet overal in gemeentenland in goede aarde viel. Opvallend was dat in die zee van rood (de kleur waarmee gemeenten die onder de kostprijs betaalden werden aangegeven) de gemeente Zutphen groen kleurde. Daar ging in 2015 nog een zorgaanbieder failliet. Zutphen betaalt sinds april dit jaar 25,80 euro of 28,80 euro per uur, afhankelijk van de soort huishoudelijke hulp. Die prijzen kwamen tot stand na tussenkomst van de regiegroep die met de AMvB reële prijs Wmo 2015 in het leven is geroepen. In die regiegroep zijn het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de VNG, brancheorganisaties en sociale partners vertegenwoordigd.

Geen prijsuitvraag

‘Er was niet zozeer sprake van een geschil tussen ons als gemeente en de zorgaanbieders’, aldus wethouder Ten Broeke. ‘Wij zijn na het faillissement van één partij en een ontslaggolf bij een andere zorgaanbieder als gemeente gaan nadenken over een andere constructie voor de huishoudelijke hulp. Een gemeentelijke stichting kwam als beste uit de bus. Daarop kwamen de huidige aanbieders in beweging omdat zij vreesden overbodig te worden. Volgens de branchevereniging waren voornamelijk de lage gemeentelijke tarieven de oorzaak voor de ontslagen en faillissementen.’ BTN diende uiteindelijk dan ook een melding in bij de regiegroep AMvB. De zorgaanbieders vonden de Zutphense tarieven te laag. Bovendien had Zutphen zelf geen onderzoek uitgevoerd en de tarieven gebaseerd op die van buurgemeenten. Ten Broeke: ‘Toen er in september 2017 een stilzwijgende verlenging van het contract plaatsvond, hadden we volgens de AMvB een prijsuitvraag moeten uitvoeren. Dat is destijds niet gebeurd omdat het te arbeidsintensief was en omdat er al een nieuwe tariefonderbouwingen op de agenda stonden in de nabije toekomst.’

Kritiek op zowel gemeente als aanbieders

Uiteindelijk kregen zowel gemeente als zorgaanbieders te maken met kritiek vanuit de regiegroep. Die concludeerde dat de gemeente Zutphen de tarieven degelijk moest onderbouwen en zelf onderzoek moest uitvoeren naar een passend tarief voor de eigen situatie. Ook de zorgaanbieders moesten een onderbouwing geven in plaats van te roepen dat de tarieven te laag zijn zonder voldoende onderbouwing. Inmiddels is de nieuwe tariefuitvraag dus uitgevoerd. ‘Daarin hebben we de nieuwe visie van de raad en het college kunnen verwerken en hebben we rekening gehouden met de recente loonsverhoging voor de Vvt-sector [verpleeg- en verzorgingstehuizen en thuiszorg, red.].’

Moeite met controlerende houding

Terugblikkend lijkt Ten Broeke gemengde gevoelens te hebben over de procedure bij de regiegroep. ‘Wij delen als gemeente de conclusie van de regiegroep en zijn het ook eens met het signaal dat is uitgebracht. Bovendien is een voordeel van de AMvB dat er vanwege te gesprekken tussen gemeente en aanbieders meer wederzijds begrip ontstaat voor elkaars standpunten, hetgeen de verstandhouding zeker heeft verbeterd.’ Wel zegt Ten Broeke moeite te hebben met de ‘controlerende’ houding van de Regiegroep. Zutphen behoort dan ook tot de 95,1 procent van de gemeenten die op het afgelopen VNG Jaarcongres voor de Goudse motie over de regiegroep stemde. Ten Broekes commentaar op de regiegroep is dan ook bijna een citaat van die motie. ‘Eigenlijk is die opgericht om de uitvoering van de AMvB te ondersteunen en te begeleiden. De regiegroep lijkt echter meer de rol van controlerend orgaan te spelen en te beoordelen of gemeenten de eisen vanuit de AMvB reële prijs juist hebben toegepast. De toon vanuit de regiegroep is ook zodanig. Bij het uitbrengen van een advies wordt bijvoorbeeld gesteld dat er vervolgstappen kunnen plaatsvinden als er geen gevolg aan wordt gegeven, tot een aanwijzing van de minister aan toe. Deze toon past niet bij de ondersteunende en begeleidende rol van de regiegroep.’