Zorgen over hervormingsplannen voor de jeugdbescherming

‘Het bevat goede elementen waar wij achter staan, bijvoorbeeld de integrale samenwerking in de jeugdbeschermingsketen, tussen Veilig Thuis, de Gecertificeerde Instellingen en de Raad voor de Kinderbescherming. Er gebeurt ook al heel veel op dit vlak. Bijvoorbeeld in de huidige 6 proeftuinen van het toekomstscenario,  maar ook daarbuiten zoals de jeugdbeschermingstafels in de Nieuwe IJsselstreek waarbij we samen met ouders en kinderen kijken hoe het gedwongen kader kan worden voorkomen. De samenwerking moet volgens ons ook bindend zijn, niet vrijblijvend. Je maakt duidelijke afspraken met elkaar, bijvoorbeeld over de caseload van jeugdbeschermers, het gebruik van gegevens over kinderen en over hoe je voorkomt dat je als organisaties dingen dubbel doet. Maar wel ieder vanuit zijn eigen rol en verantwoordelijkheid. We vragen ons af of die taken allemaal per se bij één regionaal veiligheidsteam moeten worden belegd.’

‘Wij zetten er in ieder geval vraagtekens bij of je deze organisaties vanuit rechtsstatelijk oogpunt gezien wel op één hoop kan gooien. Nu verzorgen wij een onafhankelijke toets voor de rechter en voorzien wij de rechterlijke macht ook van onafhankelijk advies. Daarbij gaat het om noodzakelijke checks and balances die horen bij een goede rechtsbescherming voor kinderen en ouders. Wij vragen ons af hoe je die kan vormgeven in zo’n regionale veiligheidscommissie. En ook of de rechter zich dan zo onafhankelijk mogelijk geadviseerd voelt. Dat zijn cruciale vragen. We weten het antwoord nog niet, maar hebben hier wel zorgen over. Als het goed is gaat een commissie daar antwoord op geven, de Adviescommissie van Rechtsstatelijkheid en Rechtsbescherming.’

‘Daar hebben wij onze zorgen over, of de onafhankelijkheid van die waarborg wel voldoende is. Dat hebben wij in de internetconsultatie vorig jaar ook aangegeven bij het kabinet en daar is goed naar geluisterd.’

‘De rechten voor kinderen en ouders die voortvloeien uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het Verdrag inzake de Rechten van het Kind zijn in Nederland vertaald in wettelijke taken voor de Raad voor de Kinderbescherming. Als je gaat decentraliseren, dan is het denkbaar dat deze vertaling versnipperd raakt en overal in Nederland verschillend uitpakt. Het gaat in de jeugdbescherming om verregaande beslissingen die ingrijpen in de levens van kinderen en hun ouders, om zware overheidsinstrumenten zoals uithuisplaatsingen. De vraag is: kan je dit wel beleggen op decentraal niveau?’

‘Ook voor het beantwoorden van deze vraag wachten we het advies af van de Adviescommissie van Rechtsstatelijkheid en Rechtsbescherming. Het is spijtig dat die er - voor zover ik weet - nog altijd niet is. We hadden gehoopt dat er eind dit jaar een advies zou liggen, maar ik denk niet dat dat wordt gehaald. Dat is heel vervelend. Minister Weerwind zegt in zijn recente brief aan de Tweede Kamer dat er eind 2024 nieuwe wetgeving zal liggen – dat lijkt mij een heel krappe planning.’

‘Door de eerder genoemde nauwere samenwerking tussen de verschillende organisaties. Daarnaast zouden we vooral willen voorkomen dat het gedwongen kader nodig is. Daarvoor is het belangrijk dat er passende hulp is voor die 1 procent kinderen in de jeugdzorg die te maken heeft met zware problematiek. Die is nu onvoldoende voorhanden en onduidelijk is hoe het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming daar verbetering in kan brengen. Ons voorstel is om de hulp voor deze doelgroep centraal in te kopen. Nu doen de gemeenten dat, al dan niet in een samenwerkingsverband, met wisselend resultaat. Ingrijpen door de overheid is echter alleen gelegitimeerd als er voor deze specifieke groep ook de juiste hulp klaar staat. Daarover gaat het volgens ons nog te weinig in het toekomstsscenario: hoe de kinderen uit deze doelgroep eindelijk de hulp gaan krijgen die ze nodig hebben.’