Zorg hoort bij gemeenten en niet bij provincie thuis

Differentiatie en maatwerk in het openbaar bestuur zijn van groot belang. Maatschappelijke opgaven moeten worden opgepakt in de bestuurslaag die daar het beste bij aansluit. De taken op het gebied van jeugd, zorg en werk moeten echter niet van gemeenten naar de provincie worden overgeheveld.

Maatschappelijk opgave

Dat stellen zowel provincie Zeeland als Middelburg in een reactie op de uitspraken van minister Ollongren. Zij stelde maandag dat provincies taken van gemeenten zouden moeten kunnen overnemen en sterke gemeenten taken van provincies. Als maatschappelijke opgaven samenvallen met de provincie, moet het mogelijk zijn dat de provincie die taken krijgt. Zeeland werd door Ollongren als voorbeeld genoemd. De gedecentraliseerde taken zorg, jeugdhulp en (arbeids)participatie zouden van de gemeenten naar de provincie overgeheveld kunnen worden, omdat alle Zeeuwse gemeenten op de drie gebieden in een samenwerkingsverband werken dat door provinciegrenzen wordt begrensd. Als de provincie deze taken op zich zou nemen, wordt de democratische legitimiteit vergroot, zo stelde Ollongren.

Politieke sturing

‘Voor het sociaal domein zien wij het lokale niveau als het juiste niveau voor de politieke sturing’, laat een woordvoerder van de gemeente Middelburg desgevraagd in een reactie weten. ‘De taken in het sociaal domein liggen op het terrein van gemeenten. Als gemeenten ons verzoeken die taken als provincie over te nemen, zullen we daar welwillend naar kijken. We zeggen niet op voorhand nee, maar het initiatief moet van gemeenten komen’, stelt de Zeeuwse gedeputeerde Harry van der Maas (bestuur).

Verschillen

Op diverse terreinen wordt in verschillende samenwerkingsverbanden gewerkt; het is niet zo dat alle Zeeuwse gemeenten op zowel de Wmo, de Jeugdwet als de Participatiewet als een blok samenwerken, benadrukt de woordvoerder van Middelburg. Alleen voor jeugdzorg gebeurt dat wel op ‘provinciale schaal’. ‘Heel Zeeland is één jeugdhulpregio’, aldus de woordvoerder. Voor de Participatiewet wordt op Walcherse schaal (Middelburg, Veere en Vlissingen) samengewerkt. ‘Gemeenten voelen zich verantwoordelijk voor de zorg van hun inwoners en daarom wordt het beleid ook lokaal opgesteld. Daar zitten in Zeeland dan ook verschillen in’, aldus de woordvoerder van Middelburg.

Afschaling

Middelburg kan de taken op het sociaal domein prima aan. ‘Het is een dynamisch geheel waarin continu wordt gezocht naar een verbetering van de uitvoering. Om die reden is ook besloten om de toegang en uitvoering van Wmo en jeugd niet meer Walchers uit te voeren. Iedere gemeente gaat dat op haar eigen manier oppakken’, aldus de woordvoerder van Middelburg. ‘We zien deze afschaling naar lokaal niveau dan ook als goed voorbeeld van democratische legitimiteit. De gemeenteraad kan zo weer rechtstreeks sturen op de zorg en ondersteuning voor haar inwoners.’

Opgavegericht

Gedeputeerde Van der Maas ondersteunt de gedachte van Ollongren dat differentiatie en maatwerk in het openbaar bestuur van groot belang zijn. 'De opgaven waarvoor wij ons gesteld zien, zijn daarbij leidend. Daarbij moet je met elkaar vaststellen wie welke taak het beste kan uitvoeren’, aldus Van der Maas. Bij taakoverheveling zou in de toekomst meer rekening moeten worden gehouden met het opgavegericht maatwerk in het openbaar bestuur, vindt de gedeputeerde. Op de vraag of de provincie andere taken dan die binnen het sociaal domein van (Zeeuwse) gemeenten zou kunnen overnemen, moet Middelburg het antwoord schuldig blijven. ‘We zien wel voordelen in een provinciale aanpak van de economische structuurverbetering in de provincie. Daar is de afgelopen jaren veel op ingezet en sluit ook aan bij de gedachte dat de opgave groter is dan lokaal.’

Vlissingen en Veere waren dinsdag niet in de gelegenheid een reactie op de ideeën van Ollongren te geven.