Ziek van geluid

Een opvallende uitzondering is geluid. De geluidhinder in Nederland ten gevolge van vooral weg-, rail- en vliegverkeer is vergelijkbaar met die van 40 jaar geleden. Honderdduizenden mensen in Nederland ervaren ernstige geluidsoverlast of slaapverstoring door geluid. Die leiden bij een deel van deze mensen tot  hartziekten en zelfs tot een hartinfarct. In Nederland sterven elk jaar tientallen mensen door geluid.

Bijna iedereen vindt het prettig om ergens heen te kunnen waar het rustig is. Zelfs mensen die van de levendige stad houden, hebben op zijn tijd behoefte aan rust. Denk aan de student die moet blokken voor een examen, de shoppende terrasliefhebster die uit gewinkeld is of het gezin met drie kinderen die om acht uur eindelijk in bed liggen.
 

Rust compenseert voor de negatieve effecten van lawaai. Rust heeft ook een direct positief effect, zeker als dat samengaat met andere positieve kwaliteiten, zoals de aanwezigheid van groen. Het bevorderen van rust is daarom minstens zo belangrijk als het beperken van herrie.

Er is nergens zoveel geluidhinder als in de grote steden. Er is dus ook nergens zoveel behoefte aan rust als daar. Die rust vinden mensen bij voorkeur in hun eigen woning op tijdstippen die ze zelf bepalen. Een rustige zijde van de woning en een rustige slaapkamer scoren het hoogst. Mensen die in een huis wonen met veel lawaai aan één kant, maar ook beschikken over een rustige zijde, ervaren aan de drukke kant beduidend minder hinder (tot wel 8 dB).

Er zijn weinig efficiënte maatregelen die vanuit gezondheidsperspectief zo’n groot effect hebben.   

Er bestaat geen wet of norm voor het hebben van een stille zijde in een woning. Enkele gemeenten, waaronder Amsterdam, hebben zelf een “stille zijdenbeleid” opgesteld. Daarom heeft Amsterdam, vergeleken met de andere grote steden, meer mensen die rust in hun woonomgeving ervaren.

Een andere reden is dat in Amsterdam de meeste woningen gesloten bouwblokken zijn.   

Het is passen en meten om een stille zijde voor elkaar te krijgen en het doet een beetje pijn door de (iets) hogere kosten en het (iets) grotere ruimtebeslag. Een stille zijde komt er dan ook niet vanzelf. De partijen op de woningmarkt gaan het niet regelen. En ook de gemiddelde gemeente heeft liever minder regels dan meer. De enige oplossing is dat het Rijk het verplicht stelt.

Ik snap dat dit bijna vloeken in de kerk is. Maar anders laten we een zeer effectieve en efficiënte maatregel liggen om geluidhinder te beperken en de leefkwaliteit te verbeteren.

En dat is een nog grotere zonde.
 

Paul van der Velpen

Directeur GGD Amsterdam