Zeperd voor gemeenten in 2015?

De VNG trok laatst aan de jeugdzorgbel. Wat kunnen we verwachten als wij de zorg voor onze jeugd en gezin gaan ‘doen’? Er gaat nu in totaal bijna vier miljard euro in om. Per jaar. Een vergiet, waarin dit enorme bedrag uiteen spat op allerlei organisaties voor ieder ‘hun’ stukje zorg.

Provincies, minsteries, zorgverzekeraars, zorgkantoren, indicatie-organen. En oh ja, ook naar uitvoerders: zorgaanbieders van velerlei pluimage. Waar gaat het hele circus om? Opdat kinderen goed opgroeien en hun ouders zich gesteund voelen.

Het is nog niet duidelijk wat het wordt in 2015 maar er moet ruim 10% bezuinigd worden.

De huidige financiers dragen hun budgetten dus over. Dat is een mooie stap naar integraal werken: één geldstroom voor al die stukjes zorg rondom kind en gezin.

De verzekeraars, die de zorg voor hun verzekerden met o.a. GGZ-problemen financieren met de zorgpremies, zijn nu al bezig om hun jeugd-portie af te bouwen. Hoe? Door allerlei diagnoses uit het pakket te schrappen. Door steeds onzinniger eisen te stellen aan zorgprofessionals die daar helemaal gek van worden. Voldoe je niet aan de eis, dan geen zorg. De ene verzekeraar is nog creatiever dan de andere. Bijvoorbeeld alles wat de hulpverleners doen aan ‘omgevingsgericht’ werken, wordt eruit gesloopt. Bij jeugd-GGZ gaat het dan om gezinsbehandeling. Betekent dat je kind apart moet behandelen zonder school, ouders. Flauwe-gezins-kul, zeggen ze. Zo telt deze ‘flauwekul’ dadelijk niet meer mee bij de transitie. Mooi meegenomen. Lange neus naar gemeenten.

Weg met de zo gewenste aanpak ‘één plan-één gezin-één coach’.

Zorgverzekeraars zijn financiële instellingen. Hun korte termijn: zorgkosten naar beneden. Mijn lange termijn: het wordt drie keer zo duur met die jeugd. Gemeenten kunnen dat nooit betalen.

De Tweede Kamer gaat volgende week praten over het schrappen uit de wet van de nu nog vrije zorgkeuze voor de burger. De macht ligt dan echt geheel bij verzekeraars. Politici vertrouwen er op dat zorgverzekeraars vanzelf de goeie contracten sluiten met de goeie zorgaanbieders. Dat de Zorgautoriteit er op toe ziet. Naïef. Het gaat om heeeel veel geld. Dus komen er machtspelletjes. Onze wettelijke keuzevrijheid voor een dokter was nog onze laatste tegenmacht. Nu mogen we kiezen voor een verzekeraar!

Wij burgers hebben dan de keuze uit vier supergefuseerde mega-verzekeraars die zonder veel verstand van zaken zorg inkopen waarvan zij vinden dat dat ‘goed’ is voor ons. Dat wordt een monopolide conglomeraat. Einde innovatieve initiatieven, einde keuzevrijheid voor burgers (en hun verwijzers zoals huisartsen).

Qua impact op juist de meest kwetsbare gezinnen is het killing. Hoe kun je nu een gezin integraal helpen, als we worden opgescheept met machtige conglomeraten die wel even bepalen wat goede zorg is? Die in hokjes denken? Ze hebben verstand van verzekeren maar niet van zorg. Klaar.

En ga alsjeblieft niet weer een duur onderzoeksbureau inschakelen om dit allemaal aan te tonen in een dik rapport. Dan zijn we weer vele jaren en miljoenen verder. Maar wat dan? Kweenie. Ik waarschuw. Zorgkosten omlaag kan best, maar luister dan naar de uitvoerende professionals. Kijk waar de burger voor kiest. Die zijn niet dom.

Mechtild Rietveld

Meer columns van Mechtild Rietveld leest u hier.