‘Haal statushouders uit falend inburgeringsstelsel’

Het nieuwe inburgeringsstelsel moet van toepassing worden op een grotere groep statushouders, vinden de wethouders van de vier grote steden. Doordat de wet drie keer is uitgesteld, vallen sommigen nu buiten de boot. 

Grote zorgen
Het gaat om vluchtelingen die al wel een verblijfsvergunning hebben maar nog wachten om een woning toegewezen te krijgen door een gemeente. Dat betreft een groep van zo'n 11.000 statushouders die momenteel in asielzoekerscentra (azc's) verblijven. 'We maken ons grote zorgen over deze grote groep statushouders die niet kan profiteren van het nieuwe stelsel', schrijft wethouder Marjolein Moorman (inburgering, PvdA), ook namens haar collega's uit Den Haag, Rotterdam en Utrecht. 'Als grote gemeenten kunnen en willen wij onze verantwoordelijkheid voor de inburgering van alle nieuwe statushouders nemen.'

Pijnlijk
De nieuwe inburgeringswet, die gemeenten de regie geeft over de inburgering van statushouders, gaat op 1 januari 2022 in. De wet zou oorspronkelijk al in 2020 ingaan, maar werd drie keer uitgesteld. Statushouders die al voor 1 januari 2022 hun verblijfsvergunning ontvingen, vallen dus nog onder het oude stelsel. Dat is oneerlijk, vinden de wethouders. 'Als verantwoordelijk wethouders vinden wij het pijnlijk dat we straks de ene statushouder de garantie geven van kwalitatief onderwijs en voldoende ondersteuning, en diens buurman of partner, die iets eerder een vluchtelingenstatus kreeg, niet. Ook voor deze groep inburgeraars willen wij zoveel mogelijk gelijke kansen creëren.'

Weeffout
Daarom stellen de wethouders voor alle statushouders die na 1 januari 2022 een woning krijgen toegewezen, ook als ze al langer hun verblijfsstatus hadden, toch onder het nieuwe stelsel te laten vallen. Die suggestie deden zij overigens al begin dit jaar. Maar omdat de nieuwe wet over minder dan twee maanden in werking treedt, wilden de wethouders de 'weeffout' nogmaals onder de aandacht brengen.

Faalt
'Het huidige inburgeringssysteem faalt', benadrukt Moorman nog eens in de brief. 'Mensen leren de taal niet snel genoeg, werken niet of onder hun niveau en worden soms slachtoffer van frauderende taalscholen. Onder de huidige wet is de inburgering aan de vrije markt overgelaten. Het gaat ervanuit dat mensen die hier naartoe zijn gevlucht en de Nederlandse taal niet spreken, hun inburgeringslessen zelf kunnen organiseren. Zij worden hierdoor grotendeels aan hun lot overgelaten. Als ze niet op tijd voldoen aan hun inburgeringsplicht kunnen ze boetes krijgen en moet hun DUO-lening van €10.000 mogelijk worden terugbetaald.'