Onderzoek en wetswijziging voor betere schuldhulp

De Inspectie SZW gaat onderzoek doen naar de toegankelijkheid van schuldhulpverlening bij gemeenten. Dat heeft staatssecretaris Jetta Klijnsma aangekondigd. Ook bereid ze een aanpassing in de wetgeving voor om de toegang te verbeteren.

Toegang
Vier jaar geleden is de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs)van kracht geworden. De evaluatie van die wet laat zien dat veel is verbeterd, aldus Klijnsma. Gemeenten pakken problemen meer integraal aan, bieden steeds meer soorten van schuldhulpverlening en hebben meer aandacht voor het voorkomen en op tijd in beeld krijgen van problematische schulden. Maar er kan ook veel beter, bijvoorbeeld als het gaat om de toegang tot schuldhulp.   

Onvoldoende maatwerk
De indruk bestaat, bij zowel Klijnsma als bij organisaties in het veld, dat mensen soms tevergeefs bij de gemeente aankloppen. ‘En dat de dienstverlening niet in alle gevallen voldoende is afgestemd op de individuele omstandigheden (‘onvoldoende maatwerk’)’, schrijft Klijnsma aan de Kamer. Uit de evaluatie die nu gedaan is, blijkt dat het lastig is om inzicht te krijgen hoe het op gemeenteniveau precies staat met de toegankelijkheid van de schuldhulpverlening. Volgens de wet moet een gemeente voor iedereen die aanklopt op individueel niveau bepalen welke hulp het beste past. Hoewel daar geen harde cijfers over zijn, heeft Klijnsma toch de indruk dat er naast alle mensen die goed worden geholpen ook mensen op te algemene gronden geweigerd worden.

Weigeringsgronden
Daarom laat ze de Inspectie SZW een onderzoek op gemeentelijk niveau doen om dit uit te zoeken. Blijkt daaruit dat de wet moet worden aangescherpt, dan zal ze dat doen. Gemeenten hebben nu nog vaak algemene weigeringsgronden in hun verordening staan en een mogelijkheid zou zijn dat de wet dit voortaan gaat verbieden. Het wetsvoorstel wordt alvast voorbereid zodat het snel na afronding van het onderzoek kan worden ingediend als dat nodig blijkt.

7,5 miljoen euro
Zoals in de Voorjaarsnota al aangekondigd, trekt Klijnsma 7,5 miljoen euro uit voor het verbeteren van de Wgs. Daarmee moet een ‘professionaliseringsimpuls’ gegeven worden, de toegang verbeterd en innovatie bewerkstelligd worden. Klijnsma probeert hiermee een aantal knelpunten waar de Ombudsman onlangs in een kritisch rapport op wees, aan te pakken. De Ombudsman noemde onder meer de gemeenten te streng, de opgeworpen drempels te hoog en de wachttijden te lang.

VNG is kritisch
De VNG vindt dat de evaluatie te eenzijdig wijst op de verbeterpunten die bij gemeenten gerealiseerd moeten worden. Ook het rijk is aan zet, aldus de vereniging. 'Als het Rijk werkelijk goede schuldhulpverlening wil, dan zal het ook moeten kijken naar de eigen rol als schuldeiser.' Een groot gedeelte van de schulden bestaat uit vorderingen van de overheid. Ook wijst de VNG op het feit dat de schuldenproblematiek zowel in omvang als in complexiteit toeneemt, maar dat het rijk daar niet de bijbehorende budgetten voor geeft.