Wazige transparantie

Je hoeft geen waarzegger te zijn om te voorspellen dat ziekenhuizen hierop gaan reageren. Geen enkel ziekenhuis wil natuurlijk te boek staan als ziekenhuis met een hoog sterftecijfer. De kans is dus levensgroot dat bepaalde typen patiënten geweerd zullen worden of dat deze patiënten zullen worden doorgeschoven naar een andere plek, zoals een hospice of verzorgingstehuis, om daar te overlijden. Alles om te voorkomen dat het ziekenhuis weer een streepje moet gaan zetten bij deze prestatie-indicator. Patiënten worden hierdoor ongewild de speelbal van beleid en van de beoogde transparantie komt helemaal niets terecht.

Het Slotervaartziekenhuis heeft altijd al een van de grootste geriatrische klinieken van Nederland gehad. Grote kans dus dat wij hoog zullen gaan scoren op prestatie-indicator Sterftecijfer. In ieder geval veel hoger dan een ziekenhuis dat een veel jongere patiëntenpopulatie heeft. Wij denken er echter niet aan om in ons opnamebeleid speciale afspraken te gaan maken over de behandeling van risicopatiënten. We realiseren ons goed dat we hiermee de kans lopen het ‘afvalputje’ van Amsterdam te worden. Dat moet dan maar!

Deze prestatie-indicator is een goed voorbeeld van de kloof die er nog altijd zit tussen beleidsmakers en de dagelijkse praktijk. Het is zeer verleidelijk om cijfers van verschillende ziekenhuizen met elkaar te vergelijken. Cijfers liegen immers niet? Liegen misschien niet, maar er zit wel altijd een verhaal achter de cijfers en dat verhaal is essentieel bij het interpreteren. Als dat verhaal niet verteld kan worden, dan is er van transparantie geen sprake. Dan vergelijk je appels met peren.

Ik heb al eerder gezegd dat het vergelijken van ziekenhuizen gekkenwerk is. Het zijn geen statische, technologische eenheden die allemaal onder dezelfde omstandigheden werken. Er zijn teveel verschillen waardoor een vergelijking mank kan gaan. Hoe graag de patiënt ook wil dat er een ranglijst is van ziekenhuizen,  de samenstelling van een dergelijke lijst is altijd arbitrair. Een ziekenhuis dat op het ene gebied slecht presteert, kan top zijn op een ander gebied.

Ziekenhuizen moeten zich niet gek laten maken door ranglijsten en vergelijkingen van prestatie-indicatoren. Zij moeten ernaar streven in hún situatie, voor hún eigen patiëntenpopulatie een optimale score te bereiken zonder over de schouder te hoeven kijken naar andere ziekenhuizen.

Aysel Erbudak
Voorzitter van de Raad van Bestuur van het Slotervaartziekenhuis