Stel je voor

Stel je voor dat je nu al een jaar geen inkomsten hebt omdat je je restaurant hebt moeten sluiten. Je hebt je personeel één voor één moeten laten gaan, je ziet de aanmaningen opstapelen en de voedselbank is in zicht. Vorig jaar zocht je nog naar manieren om de tijdelijke sluiting te overbruggen, je leefde toe naar de dag dat de tent weer open kon.

Maar die dag werd steeds verplaatst en inmiddels kun je geen persconferentie meer zien en sta je op het punt je faillissement aan te vragen. En dan vraagt een buurtgenoot of hij een ruimte van je mag huren. Hij biedt je een bedrag waar je een halfjaar mee vooruit kunt. Met één simpele handeling een oplossing voor je urgente problemen. Zo lijkt het althans. Want je moet geen vragen stellen over wat er in de ruimte gebeurt.

Wat zou jij doen?

Ik zou willen dat mensen niet lang over deze vraag zouden hoeven nadenken. Dat we als overheid al lang en breed in beeld zouden zijn bij mensen in zulke hopeloze situaties, dat we hen kennen en weten welke stress ze hebben. Maar zo is het niet. Wij hebben onszelf uit de wijken teruggetrokken en criminelen hebben zich juist dieper in die wijken genesteld. Met een feilloos instinct voor wie onder druk staat, voor wie ingelijfd kan worden. Met het vermogen om wél vertrouwen te wekken. Waar wij als overheid bij mensen in penibele situaties met elke brief ‘een bom door de brievenbus douwen’, bieden criminelen hen een weg uit de ellende.

En intussen wachten wij in een kantoortje tot diezelfde mensen zich bij ons loket melden. Om vervolgens te checken of ze wel voldoende ellende hebben gespaard om zich te mógen melden. Het contrast kan bijna niet groter. En dus moeten we achter onze balies vandaan komen en weer op een oude fiets de wijken in. Waar we geen individuen, maar wijken indiceren. Zodat we weten wat daar speelt, of er schulden zijn, burenruzies, overlast of ondermijning. Om daar vervolgens iets aan te doen, zodat de wijken leefbaar blijven en criminelen er geen voet aan de grond krijgen.

Want ondermijning is niet langer enkel een probleem voor het veiligheidsdomein. Als criminelen zich richten op mensen in kwetsbare situaties, dan is het ook een probleem van het sociaal domein en zullen we moeten samenwerken. Hoogleraar Pieter Tops vertelt in Sprank hoe hij ontdekte hoe nauw die verwevenheid is tussen criminaliteit en het sociaal domein en hoe de schellen hem van de ogen vielen. Nu nog bij ons. 

Erik Dannenberg

Lees hier zijn eerdere columns